به گزارش خبرنگار مهر، این روزها مشهد، در تب و نیایش می سوزد و روزه داران مومن برای قرب به خدا و بهره مندی از فیوضات معنوی روزهای آسمانی رمضان دعا می کنند.
الله رمضان
مشهد، دیار عاشقان هشتمین ستاره سپهر سرمدی است در این دیار مردان و زنان عاشق سیره رضوی، سده های بسیاری است که به پیروی از منش و روش عالم آل محمد(ص) واجبات و مستحبات دین مبین را اخلاصی در شان یک مسلمان واقعی می دانند.
مردم این سامان، از دیرباز با آیین های ویژه به استقبال مناسبت های مختلف رفته اند که ماه رمضان و لحظه های ملکوتی ضیافت الله از شاخص ترین آنهاست.
یحیی زمردی از مشهدی های قدیمی می گوید: در گذشته ها که رسانه به گستردگی امروز نبود، در روزهای پایانی ماه شعبان، گروهی از جوانان برای آگاه سازی مردم از نزدیک بودن ماه رمضان، اقدام به خیابان گردی می کردند.
وی می افزاید: عبارت قدیمی و خوش آهنگ/ الله رمضان الله/ رمضان آمد با سیصد سوار/ چوبکی برداشت گفت روزه بدار/ از نغمه هایی بود که خوانده می شد.
وی می افزاید:جوانان در حالی که سرودهای آیینی می خواندند درب های منازل رادق الباب می کردند و از صاحب خانه تحفه ای از شیرینی و کلوچه و خوراکی دیگر می گرفتند.
زمردی عنوان می دارد: رسم پیش خوانی نیز یادگار های ماندنی دوران بدون تلویزیون و ماهواره و اینترنت است که مزه شیرینی آن خاطرات هنوز افراد و پرسن و سال را به وجد می آورد.
شب نشینی در حرم
انس با آقا علی بن موسی الرضا(ع) و بیتوته در حریم قدسی مولا، از آرزوهایی است که خیلی ها طالب تحقق آن هستند.
مشهدیها در قامت افرادی که توفیق میزبانی از مضجع شریف آن امام همام را دارند، از این حظ باطنی برخودار و لذت حضور را همواره تجربه می کنند.
محمد حیدری از هیئتی های قدیمی مشهد می گوید: از جمله برنامه های فراگیر ایام ماه رمضان در گذشته شب نشینی در حرم مطهر امام هشتم بود.
وی می افزاید: در این نشست ها که در سالهای اخیر در شمایلی تازه به حلقه های معرفت معروف شده است، افراد با تجربه، مرشدی جمع را به عهده می گرفتند و با نقل خاطراتی از گذشته، جوانان را از عواقب غیبت و تهمت و بدبینی و گناه آگاه می ساختند.
وی بیان می کند: این نشست ها تا یک ساعت قبل از اذان صبح به داراز می کشید و پس از آن افراد برای صرف سحری روانه خانه هایشان می شدند.
رونق زورخانه ها
رمضان و ماهیت معنوی آن روزها را از حیث جنب و جوش های اجتماعی و حضور های دوستانه به رکورد می کشاند، به همین دلیل شب های رمضان و دقایق پر خاطره اش از موارد است که خیلی ها انتظار تکرارش را دارند.
کاظم امیدوار از ورزشکاران قدیمی ورزش باستانی می گوید: رمضان در دوران گذشته ماه رونق فعالیت زورخانه ها بود.
هرچند امروز نیز ورزشکاران باستانی در ماه رمضان تلاش خوبی دارند، اما عطر قدیم خوش رایحه تر بود.
وی می افزاید: در ماه رمضان که ماه امام علی(ع) است و ارادتمندان حضرت در داغ پرپر شدن این گوهر بی همتا می سوزند، نوای علی علی در زورخانه ها طنین انداز می شد.
به گفته امیدوار، در این زورخانه ها پیشکسوتان با ادای احترام به مردی و مردانگی و فتوت و جوانمردی پای برگود می گذاشتند و مراسم را با ضرب مرشد آغاز می کردند.
دعا در حق گرفتاران ادای قرض قرضداران و کمک به حفظ و آبروی بدهکاران از رفتارهای پسندیده این شب ها بود.
وی به گل ریزان شب های رمضان اشاره و می گوید: پهلوانان و عیاران که امین مردم بودند، قبل از شروع رمضان زمینه گلریزان را فراهم و برای فردی که غصه دار نداری بود، گلریزان می کردند تا این کمک ها عصایی برای بلند شد ن زمین خورده ای باشد.
رونق دوره های خانگی
رمضان روزهای پر خاطره شنیدن تلاوت های شورو حال است، این حس مبارک که از گذشته های دور در مشهد دایراست و جلسات قرآنی که به اصطلاح مشهدی، دوره نامیده می شود، از صد ها سال پیش تا کنون وجود داشته است.
حاج رضا عرفانیان از قاریان قدیمی که از کودکی انس با کلام وحی داشته و قاری قرآن بوده است،می گوید: دوره ها افراد فامیل، محله و یا بخشی از یک منطقه شهری را در بر می گیرد.
وی می افزاید: در این جلسات سخنرانی، تفسیر، آموزش قرآن و تلاوت وجود دارد و به موازت آن صله رحم نیز انجام می شود.
عرفانیان می گوید: در مشهد صد ها دوره خانگی وجود دارد ضیافت های قرآنی خود جوش و مردمی همراه با جلسات رسمی که از سوی سازمان های ذی ربط تدارک دیده می شود، شب های معنوی رمضان را رقم می زنند.
وی رسم "بخت قل هو الله احد" را از دلایل ازدحام این جلسات می دارد و می گوید: در زمان قرائت سوره های کوچک قرآن، مردم مشهد، معتقدند هر کس قرائت سوره شریفه اخلاص نصیبش شود با اقبال خوبی در روزهای پیش رو مواجه خواهد بود، به همین دلیل به جمع زولبیا و بامیه می دهد و خود نیز مسرور از این اتفاق روانه خانه می شود.
این روزها
البته در دهه های اخیر که فضای کشور به نام اسلام مزین و معارف الهی در سیاست گذاری های کلان جای خود را باز کرده است، تمامی برنامه های مذهبی به صورت هدفمند، تشکیلاتی و سرشار از بار محتوایی در مساجد، تکایا و حسینه های مشهد نیز اجرا می شود.
برنامه های حرم مطهر امام رضا(ع)
معاون تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی ویژه برنامه های فرهنگی این نهاد فرهنگی مذهبی را به مناسبت ماه مبارک رمضان تشریح کرد.
حجت الاسلام سید جلال حسینی برنامه های ویژه ماه مبارک رمضان را توجه دادن به مقوله های خودسازی، معنویت، قرآن، مفاهیم بلند اسلامی و بخصوص آموزه های دینی و سیره اهل بیت(ع) دانست.
وی با بیان اینکه پیش بینی می شود حدود نیم میلیون نفر در برنامه های مناسبتی این ماه مبارک شرکت کنند، افزود: روزانه 10 برنامه ترتیل قرآن کریم با حضور 70 ترتیل خوان ممتاز بین المللی برگزار می شود که 6 برنامه قرائت ترتیل در صحنها، رواق بزرگ امام خمینی(ره) و ایوان مقصوره مسجد گوهرشاد و چهار برنامه ترتیل در مساجد و مجتمع های فرهنگی شهر مشهد اجرا خواهد شد.
وی افزود: برگزاری محافل انس با قرآن همه شب در ایوان مقصوره، بر پایی 85 پایگاه قرآنی برای آموزش روخوانی، روان خوانی، تجوید و مفاهیم، برگزاری جلسات تفسیر و تدبر در قرآن کریم و برگزاری جلسات تفسیر ساختاری تدبر در قرآن کریم از دیگر برنامه های ماه مبارک رمضان است.
وی با اشاره به اینکه تفسیر قرآن کریم هر شب در صحن جامع رضوی توسط آقای قرائتی انجام می شود، از ایراد سخنرانیهای مذهبی و بیان معارف دینی و سیره ائمه اطهار(ع) بخصوص حضرت رضا(ع) و تبیین اخلاق رضوی و موضوعات خاص خبر داد.
حسینی افزود: درسهایی از ادعیه ماه مبارک رمضان، عبودیت و اطاعت از قرآن، درسهایی از ماه رمضان، رمضان در آیینه آیات و روایات و تفسیر قرآن به صورت موضوعی از دیگر برنامه های پیش بینی شده برای ایام رمضان است.
وی گفت: در نیمه دوم ماه رمضان که متعلق به امام علی(ع) است، درسهایی از نهج البلاغه، شرح نهج البلاغه با عنوان عوامل سعادت در نهج البلاغه، بیان احکام و اعمال و آداب رمضان توسط استادان برجسته در رواقها و شبستانها و صحن جامع رضوی برای زائران و مجاوران بارگاه رضوی ارایه می شود.
وی از قرائت دعای افتتاح در شبهای ماه رمضان، دعای کمیل در شبهای جمعه و دعای ندبه در صبح های جمعه، دعاهای آل یاسین در عصر جمعه و مناجات خوانی و دعای ابوحمزه ثمالی در شبهای رمضان خبر داد و گفت: در بعضی از شبها دعای مجیر در حرم مطهر رضوی قرائت می شود.
برنامه های شب های قدر
وی ویژه برنامه های شبهای قدر را مورد اشاره قرار داد و گفت: مراسم شبهای قدر از ساعت 20.30 تا 1.30 بامداد برگزار می شود، که سخنران شب نوزدهم آیته الله سید احمداعلم الهدی، شب بیست و یکم و حجت السلام ناطق نوری خواهند بود که دعای جوشن کبیر نیز به مدت دو ساعت توسط برجسته ترین دعا خوان های کشور قرائت می شود.
معاون تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی همچنین از برپایی 18 حلقه معرفت برای برادران و پنج حلقه معرفت برای خواهران با موضوعات مرتبط با ماه رمضان، قرآن و روزه خبر داد و گفت: جلسات پرسمان دینی در صحن جمهوری اسلامی با عنوان دین، نشاط و زندگی، در قالب پرسشو پاسخ برگزار می شود.
حجت الاسلام حسینی در ادامه از برگزاری ویژه برنامه های مختلف برای زائران غیر ایرانی شامل اردو زبانها در صحن های کوثر و رواق دارالرحمه، آذری زبان ها در رواق غدیر و عرب زبان ها در صحن غدیر خبر داد.
.......................................
گزارش: محمد ابراهیمی