به گزارش خبرنگار مهر، با آغاز ماه مبارک رمضان نسخه سینمایی سریال "یوسف پیامبر" در طرح اکران ویژه رمضان سینماها قرار گرفت. سریال "یوسف پیامبر" در حدود 100 کشور دنیا از جمله آذربایجان شوروی، ترکیه، مصر، عراق، فرانسه، تاجیکستان، افغانستان، فرانسه، انگلستان و... به نمایش در آمده است و طبق گفته کارگردان در حالی که مجموعه تلویزیونی تفسیری از سوره یوسف (ع) به حساب می‌آمد اما نسخه سینمایی این اثر اصل کلام بدون تفسیر و مطابق آن چیزی است که در قرآن آمده است.
به بهانه اکران سینمایی "یوسف پیامبر" با فرج‌الله سلحشور که ساخت آثاری چون "ایوب پیامبر" و "مردان آنجلس" را در کارنامه دارد، گفتگویی کرده‌ایم که می‌خوانید.
*خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: از اکران فیلم سینمایی "یوسف پیامبر" رضایت دارید؟
- فرج‌الله سلحشور، نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان: اکران "یوسف پیامبر" را درست زمانی قرار داده‌اند که دو شبکه در حال پخش همزمان آن هستند و ساعت اکران در 11 و 12 شب نیز مسلما با استقبال روبرو نخواهد شد. آن وقت همه جا شایعه می‌کنند آثار مذهبی بیننده ندارد. درست است که سریال یوسف را مردم بیش از اندازه دیده و چه بسا آن را خورده‌اند اما همزمانی پخش دو شبکه و قرار دادن آن در اکران نیمه شب به استقبال مردم از این اثر صدمه زده است. اگر اکران فیلم را در روز می‌گذاشتند آن وقت می‌توانستیم بفهمیم چقدر بیننده دارد.
*اصلا طرح اکران رمضان دچار خلا است. می بینیم آثاری که در طرح قرار ندارند به روال طبیعی سابق در بهترین ساعات به روی پرده می روند و تنها با حذف نوبت‌های پایانی اکران آن‌ها، اکران ویژه‌ای تدارک دیده‌اند.
جالب اینجاست که برخی از سینماها حتی سانس‌های پایانی آن فیلم ها را نیز حذف نکرده‌اند و فیلم ما را از 12 شب به بعد نمایش می‌دهند. گرچه اگر سانس 10 شب را نیز به فیلم ما اختصاص می‌دادند نیز مشکلی حل نمی‌شد. چرا که معدود افرادی هستند که حاضرند همزمان با پخش یک اثر در تلویزیون 10 شب برای دیدنش به سینما بروند. من از امت حزب الله و مومنان می‌خواهم از یوسف حمایت کنند که این کار به منزله حمایت از آثار قرآنی و تقویت جبهه مذهبی در برابر جبهه ابتذال است. حمایت آن ها باعث می‌شود ما در آینده نیز آثار بهتری را بسازیم اما اگر با شکست روبرو شویم ناچار می‌شویم از تولید دست بکشیم.
سریال "یوسف پیامبر" در عرصه نمایش بین‌المللی موفقیت‌های بی نظیری کسب کرده است. سهم بازارهای فیلم در این موفقیت به چه میزانی است؟
متاسفانه تا به حال سریال یوسف در بازارهای فیلم شرکت داده نشده است. این موضوع به این خاطر است که مسئولان ما نیازی به پول این سریال‌ها احساس نمی‌کنند. آن‌ها تصور می‌کنند دولت برای ساخت این آثار پول رایگان می‌دهد و در سال‌های بعد نیز این بودجه وجود خواهد داشت پس دلیلی وجود ندارد که بخواهند با فیلم‌هایشان درآمد کسب کنند. در این زمینه فرد دلسوزی وجود ندارد. در نتیجه آثار ایرانی در بازارهای جهانی عرضه نمی‌شود.
زمانی سیما فیلم آثار فاخری چون یوسف پیامبر تولید می کرد اما اکنون تمام تمرکز و بودجه خود را برای فیلم‌های تلویزیونی گذاشته است. فکر می‌کنید این امر ناشی از نقص مدیریتی است؟ چرا سیما فیلم به این سمت حرکت کرده است؟
آثاری چون "یوسف پیامبر"، "در چشم باد" و "مختارنامه" قبل از مدیریت فعلی سیما فیلم آغاز به کار کردند. این مرکز از ابتدا نشان داد که نمی‌تواند آثار این چنینی را مدیریت کند. کما اینکه دیدیم ساخت سریال "مختارنامه" با چند ده میلیارد بودجه هفت سال به طول انجامید. در حالی که ابتدا با دو و نیم میلیارد قرارداد ساخت آن بسته شده بود. یا "در چشم باد" که قراردادی 900 میلیونی داشت، به 20، 30 میلیارد سر زد که این نشانگر عدم مدیریت سیما فیلم است.
"یوسف پیامبر" به این مدیریت ارتباطی نداشت و ما خودمان برنامه ریزی کردیم و تعهد مذهبی داشتیم. فکر کردیم اگر کار گران تمام شود از پول بیت المال است و باید جواب خدا را بدهیم. به همین دلیل یوسف با نظم و سرعت بالا و با قیمت بسیار کم ساخته شد. کما اینکه یوسف در 2 سال و 9 ماه با بودجه هفت میلیاردی ساخته شد و من حتی زمانی که به مناسبت ساخت این سریال به محضر مقام معظم رهبری رفته بودیم در حضور آقا خواهش کردم مسئولان صدا و سیما از آنجایی که به من اتهام صرف 14 میلیارد هزینه برای "یوسف پیامبر" زده شده با اعلامی رسمی رفع اتهام کنند. اما بعد از بیرون آمدن از دفتر رهبری این ماجرا به فراموشی سپرده شد و اعلام نکردند بودجه سریال ما هفت میلیارد بوده است. اثری که بعد از سریال‌هایی که نام بردم آغاز به کار کرد و قبل از آن‌ها به اتمام رسید و پخش شد.
آثار فاخر در ایران اکثرا با مشکل کمبود بودجه مواجه می‌شوند که حتی گاهی به تعطیلی این پروژه‌ها منجر می‌شود. آیا بودجه مناسبی در اختیار صدا و سیما قرار نگرفته است یا این بودجه به خوبی مدیریت نمی‌شود که همیشه آثار فاخر با مشکل بودجه مواجه می‌شوند و حرف و حدیث‌های بسیاری هم درباره این آثار وجود دارد.
آثار مذهبی مظلوم هستند. در حالی که اگر ما قصد تولید آثار لودگی و مبتزل داشته باشیم صدا و سیما هیچ مشکلی با ما نخواهد داشت. اما از آنجایی که ما می‌خواهیم آثاری بسازیم که با بها دادن به قصه‌های قرآن الگوسازی کنند، متاسفانه با ارزش گذاری کمی از جانب صدا و سیما برای ساخت این آثار توسط افراد مذهبی مواجه می‌شویم. عدم تخصیص بودجه لازم و در فشار قرار دادن این نوع کارها باعث لطمه خوردن به کیفیت آن‌ها می‌شود. در توجیه این حرکت‌ها به غلط این امر را رواج داده‌اند که آثار مذهبی بیننده ندارد در حالی که اینطور نیست.
آیا سرانجام موفق شدید در مقابل ادعاهای سیدشهاب الدین طاهری از خود اعاده حیثیت کنید؟
- تا به امروز چهار بار به محضر دادگاه رفته‌ایم و مدارکمان را ارائه داده‌ایم. اکنون سناریو من و ایشان برای کارشناسی رفته است وحکم نهایی دادگاه به زودی اعلام می‌شود. فقط یک سوال برای من باقی مانده است که به مسئولان و خبرنگاران و قوه قضاییه اعلام کرده‌ام و آن که خواستار برگزاری دادگاه علنی هستم اما متاسفانه تاکنون با این درخواست موافقت نشده است.
فرض کنیم که من بی گناه شناخته شوم آن وقت چطور می‌توانم بی‌گناهی‌ام را به دیگران اثبات کنم. زمانی که تنها حکم جلب به دادسرا پیش از هرگونه محکومیتی به من رسید مخالفان چنان این مطلب را رسانه‌ای کردند که من چطور می‌توانم از خودم دفاع کنم. باید در دادگاه علنی با حضور خبرنگاران از من اعاده حیثیت شود تا با شنیدن سخنان من و شاکی پرونده افراد خود قضاوت کنند که حرف راست کدام است.
برخی انتقاداتی چون استفاده از اسرائیات به این کار داشتند. به دلیل نزدیکی بیشتر منابع موجود به ماجرای حضرت موسی به این اشتباهات تاریخی و وجود نمونه‌های خارجی چه تلاشی خواهید کرد تا کمترین اتهام از این باب به فیلم تازه‌تان وارد شود؟
امکان ندارد اثری خالی از این مباحث وجود داشته باشد. چرا که در تفاسیر تاریخی به ندرت مطلبی مورد اتفاق نظر تمام علما وجود دارد و نمی‌توان به متنی رسید که هیچ مخالفی نداشته باشد. حتی اکنون برخی به تفسیر المیزان علامه طباطبایی اشکال وارد می‌کنند و این ناشی از اختلاف نظرها است. اما ما نظرات علما را گرفته ایم و آن ها را اعمال خواهیم کرد.
گفتید که سریال یوسف 2 سال و 9 ماه به طول انجامید، درست است که برآورد شما از سریال موسی پنج سال است؟
بله این سریال 70 قسمت است و بسیار گسترده و پیچیده است و به جرئت می‌توانم بگویم سریال موسی لااقل 10 برابر یوسف مشکل است و به همین میزان نیز جلوه‌های ویژه میدانی و رایانه‌ای دارد. تعدد دکورها و لوکیشن‌های آن در استان‌ها و کشورهای مختلف در کنار پر پرسوناژ بودن و تعدد موضوعات و مسائل و پیچیدگی آن‌ها این اثر را از هر نظر غیر قابل قیاس با "یوسف پیامبر" می‌کند و اگر خدا در ساخت موسی لحظه‌ای از ما غافل باشد در این کار موفق نخواهیم شد.
ساخت سریال "معاویه و حسن و حسین" توسط کشور کویت که در 10 شبکه ماهواره ای در حال پخش است را ناشی از حرکت‌هایی چون ساخت سریال "یوسف پیامبر" می‌دانید؟ آیا آن‌ها خواسته اند به نوعی مقابله به مثل کنند؟
صهیونیسم و امپریالیسم جهانی و دشمنان اسلام در وهله اول به شیعه حمله می‌کنند. چرا که انقلاب اسلامی و مبارز با منافع استکبار همان اسلام شیعه است و آن‌ها از پیش برای مقابله با ما برنامه داشته‌اند. شاید سریال‌هایی چون امام علی، اصحاف کهف و یوسف باعث شده باشد انگیزه آن‌ها برای فیلمسازی علیه شیعه افزایش یافته باشد اما عناد آن‌ها ریشه‌ای‌تر از این حرف‌ها است و تنها این آثار را به عنوان بهانه مطرح کرده و از این موقعیت سواستفاده می‌کنند.
وظیفه ما در مقابل این حرکت چیست؟
من یقین دارم این امر به رسوایی خود آن‌ها منتهی می‌شود چرا که شیعه دارای صاحب است. امیدوارم ما نیز وظیفه خود را از جمله فعالیت در مجامع بین المللی فراموش نکنیم و بتوانیم به شکلی مردم دنیا را از طریق رسانه‌های عمومی آگاه کرده یا با کشورهایی که این آثار را پخش می‌کنند رایزنی کنیم. اما باید توجه داشت چه ما حرکتی خلاف میل آن ها انجام دهیم چه این کار را نکنیم آن‌ها بنا دارند شیعه نباشد. برای مثال در بحرین و یمن و سوریه این شیعه‌ها هستند که مورد تهدید قرار می‌گیرند. شیعه همیشه در همه جای دنیا مظلوم بوده است.
چه شد که تصمیم به تولید مجموعه "قصه‌های خدا" گرفتید؟
"قصه‌های خدا" الگوی مناسبی برای فیلمنامه نویسی و فیلمسازی اسلامی است. اما متاسفانه برخی مسئولان دوست ندارند هیچ تغییر و تحولی در فیلمسازی مملکت اتفاق بیفتد. ما می‌توانیم نمونه خوبی از فیلمسازی و فیلمنامه نویسی اسلامی داشته باشیم. سه سال با ده‌ها تن از هنرمندان فکر کردیم و به این نتیجه رسیدیم که فیلمسازی بر اساس قرآن شدنی است و الگوی موجود که از غرب آمده است و تعلقی به ما ندارد باید کنار گذاشته شود. اما مسئولان فرهنگی علاقه ای به اسلامی شدن فیلمسازی ندارند.
برخی مسئولان فرهنگی جمهوری اسلامی در برابر ابتذال موجود در سینما و تهاجم فرهنگی کشور تسلیم شده‌اند و شکست را قبول و باور کرده‌اند سینماگران، بازیگران و محتوای فیلم‌ها باید همین باشند که هستند. آن‌ها قبول کردند نمی‌شود کاری کرد. در حالی که ما می‌گوییم می‌شود و برای این ادعا دلیل داریم. ما دانشگاه‌های اسلامی چون امام صادق، حوزه علمیه راه انداختیم. فلسفه را اسلامی کرده‌ایم و در صددیم بانک را اسلامی کنیم. در حالی که همیشه انقلاب‌ها مارکسیستی و غیرالهی بوده‌اند انقلاب را اسلامی کرده‌ایم. پس چطور نمی‌توانیم سینمای اسلامی راه بیندازیم؟
این امر نیازمند همت و مشاوره با افراد فرهیخته است اما مسئولان ما نمی‌خواهند این سینما را درست کنند و آن را همینطور پذیرفته‌اند و این همان چیزی است که دل مقام معظم رهبری را به درد آورده است و باعث شده مدام مسئولان فرهنگی را به حضور بطلبد و اعتراض کند که چرا قدمی برنمی‌دارند.
---------------------
ادامه دارد...
گفتگو: مریم عرفانیان