موزه صنعت چاپ ایران پس از سال‌ها انتظار سه‌شنبه 13 شهریور در محل کتابخانه مجلس شورای اسلامی گشایش یافت.

به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای مراسم گشایش این موزه، رسول جعفریان رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در سخنانی تاسیس این موزه را در شرایطی که مرکز متبوعش با مشکل کمبود فضا رو به روست، گامی مهم توصیف کرد.

جعفریان: آنقدر کتاب می‌خریم تا جا برایمان باز کنند

وی گفت: خیلی به ما گفته می‌شود که «کتاب نخرید چون مخازن جای ندارد» ولی ما می‌گوییم آنقدر کتاب بخرید که جا را باز کنند و فضای مناسبی به ما بدهند.

جعفریان از تلاش کتابخانه مجلس برای تاسیس موزه تاریخ مجلس خبر داد و افزود: علاوه بر این، قصد داریم موزه‌ای را در بخش خطی و یک موزه هم در بخش نشریات تاسیس کنیم.

رئیس کتابخانه مجلس چاپ بیش از 200 عنوان کتاب تُراثی و پژوهشی را دلیلی قانع کننده برای توجه مسئولان به مشکل جای مرکز متبوعش و توجیه‌کننده این قبیل اقدامات آتی کتابخانه مجلس عنوان کرد.

وی همچنین از انتشار نشریه مطبوعات بهارستان در آینده نزدیک خبر داد.

آمادگی امور چاپ برای پشتیبانی مالی از موزه تاریخ صنعت چاپ

در ادامه این برنامه یوسف افراش سرپرست دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی راه‌اندازی موزه صنعت چاپ ایران را جزو دغدغه‌های جدی این دفتر از سال 81 به این طرف دانست و از اینکه «پیگیری‌های دفتر امور چاپ در این خصوص به نتیجه نرسید» اظهار تاسف کرد.

وی در عین حال با تقدیر از تلاش‌های رسول جعفریان، رئیس کتابخانه مجلس و نیز اسماعیل دمیرچی که بسیاری از ماشین‌آلات موزه صنعت چاپ با تلاش وی به این کتابخانه آمده است، تاکید کرد که دفتر امور چاپ وزارت ارشاد هیچگاه به دنبال این نبوده که موزه تاریخ صنعت چاپ، توسط این دفتر تاسیس شود.

داستان تاریخ مطبعه مجلس

سرپرست دفتر امور چاپ وزارت ارشاد در پایان، آمادگی این دفتر را برای پشتیبانی مالی از موزه تاریخ صنعت چاپ در قالب تفاهمنامه‌ای با کتابخانه مجلس اعلام کرد.

در مراسم گشایش این موزه، افراسیابی از کارشناسان کتابخانه مجلس گزارشی از مطبعه این مرکز ارائه کرد که بر اساس آن، مطبعه مجلس در سال 1285 هجری شمسی و بعد از فرمان مشروطه و در ابتدا برای انتشار روزنامه مجلس تاسیس شد.

بر اساس این گزارش مطبعه مجلس سپس تحت مدیریت محمد صادق طباطبایی شکوفا شده است. تعداد کارکنان این مطبعه - که تاکنون 450 عنوان کتاب را به چاپ رسانده است - در دوران‌های مختلف بین 85 تا 285 نفر در تغییر بوده است.

در ادامه این مراسم، محمدمجتبی حسینی، رئیس کتابخانه و موزه ملی ملک در سخنانی اهمیت موزه‌ها را در عصر کنونی یادآور شد و گفت: موزه‌های امروز منشوری زیبا از توانایی‌های آدمی هستند.

وی با اشاره به 4 ماموریت موزه‌ها (گردآوری، نمایش، نگهداری و آموزش) آنها را پدیده‌هایی زنده که توام با پایداری و پویایی هستند، توصیف کرد و افزود: موزه‌ها تلاش می‌کنند بازدیدکنندگان را به مشارکت فعال دعوت کنند.

حسینی افتتاح موزه صنعت چاپ را در شرایطی که به گفته وی «هر روز خبر تعطیلی یک موزه یا از دست دادن مخاطبان یک موزه به گوش می‌رسد» به فال نیک گرفت و از رئیس کتابخانه مجلس برای تلاش جهت راه‌اندازی این موزه، تقدیر کرد.

هشدار کلاری نسبت به آینده موزه صنعت چاپ

همچنین در این مراسم محمد کلاری از پیشکسوتان صنعت چاپ در سخنانی با اشاره به سابقه 40 ساله‌اش در این صنعت گفت: داشتن یک دانشگاه برای صنعت چاپ، شناسنامه‌دار شدن اتحادیه چاپخانه‌داران و تاسیس موزه صنعت چاپ ایران، 3 آرزوی من در این سال‌ها بوده است.

وی همچنین تلاش‌های اجتماعی صنف چاپ را یادآور شد و تاکید کرد: اولین بار این کارگران صنعت چاپ بودند که قانون بیمه را به دولت دکتر مصدق تحمیل کردند؛ صنعت چاپ در طول تاریخ و در کارهای اجتماعی، همیشه پیشرو بوده است.

این پیشکسوت حوزه چاپ همچنین از تلاش‌های اسماعیل دمیرچی، دوست دیرین خود برای انتقال دستگاه‌های با ارزش و قدیمی صنعت چاپ به کتابخانه مجلس و تاسیس موزه صنعت چاپ تقدیر کرد و در عین حال نسبت به احتمال مواجه شدن این موزه با مشکل مبود اعتبارات هشدار داد.

وی در این زمینه خطاب به رئیس کتابخانه مجلس گفت: موزه صنعت چاپ ایران تاسیس شده، اما مصوبه ندارد؛ در سرفصل بودجه، چیزی به نام بودجه موزه صنعت چاپ وجود ندارد و فردا روز که شما (رسول جعفریان) بروید و شخص دیگری بیاید، این احتمال هست که اینجا (موزه صنعت چاپ) را هم جمع کنند.

پس از این سخنان، رسول جعفریان نگرانی کلاری را برطرف کرد و گفت: نام اینجا «کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی» است و در تنظیم بودجه هم بر همین اساس برنامه‌ریزی خواهد شد و به هیچ وجه مشکلی از این بابت به وجود نخواهد آمد.

دمیرچی: مسئولان دولتی مجوز از گردونه خارج شدن دستگاه‌های چاپ را می‌داده‌اند

در مراسم گشایش موزه تاریخ صنعت چاپ همچنین قاسم صافی پژوهشگر در حوزه صنعت چاپ در سخنانی کوتاه از تلاش‌های اسماعیل دمیرچی قدردانی کرد و سپس خودِ دمیرچی پشت تریبون قرار گرفت و ابتدا گشایش این موزه را به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز رئیس کتابخانه مجلس تبریک گفت.

دمیرچی که از کارگران قدیمی صنعت چاپ است و کار انتقال دستگاه‌های چاپ این موزه و برخی اشیای دیگر آن بر عهده او بوده است، با اشاره به تاریخ صنعت چاپ در جهان و ایران گفت: در ایران چاپخانه‌های قدیمی که ماشین‌آلاتشان کامل بوده، کم نبوده، اما به طور کامل از بین رفته‌اند.

وی افزود: مسئولان دولتی هم مجوز از گردونه خارج شدن این دستگاه‌ها را داده‌اند و اوراق کن‌ها هم شبانه مانند لاشخور به جان این دستگاه‌های می‌افتادند و آنها را از بین می‌بردند و روند تخریب تاریخ صنعت چاپ تا همین 10 سال قبل ادامه داشت.

دمیرچی بازدید دانش‌آموزان (از دبستان تا دبیرستان) و آموزش عملی چاپ را از جمله برنامه‌های اولیه موزه صنعت چاپ ایران عنوان کرد.

تقدیر از اهداکنندگان دستگاه‌ها و ماشین‌آلات چاپ به موزه صنعت چاپ

در پایان این مراسم با اهدای یک جلد کلام‌الله مجید و یک لوح سپاس، از 11 تن از اهداکنندگان دستگاه‌ها و ماشین‌آلات چاپ به موزه صنعت چاپ به نام‌های حسینعلی متین رضا، اسماعیل جواهرمنش، خسرو توکلی نقشی، عبدالحمید افرحی، سیدرضا کتابچی، عباس صاحبی، نصیر جعفریان، محمد عربستانی، محمدمهدی رضاخان خواجه، محمد قاسم پوستچی و اسماعیل دمیرچی تقدیر شد.

همچنین اختیاری نماینده زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی با اهدای لوح تقدیری جداگانه از اسماعیل دمیرچی پیشکسوت صنعت چاپ کشورمان قدردانی کرد.

بر اساس این گزارش از امروز (13 شهریور) 5 دستگاه قدیمی چاپ که در فاصله سال‌های 1800 میلادی به بعد وارد ایران شده‌اند و جزو اولین دستگاه‌هایی بوده‌اند که مورد استفاده قرار گرفته‌‌اند، به همراه تعداد زیادی ابزارآلات، وسایل و دستگاه‌های قدیمی برای کارهای مختلف چاپخانه‌ای اعم از چاپ، صحافی، حروفچینی در «موزه صنعت چاپ ایران» در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند.

همچنین 4 دستگاه قدیمی چاپ دیگر هم که به ایران آمده‌اند، به دلیل کمبود فضا در محل فعلی این موزه، به انبار کتابخانه مجلس رفته‌اند؛ این دستگاه‌ها برای نمایش نیازمند حداقل 100 مترمربع فضا هستند.
 
البته مکان فعلی «موزه صنعت چاپ ایران» که حدوداً 300 مترمربع است، سالنی موقتی است و در پی تخلیه سالن قبلی مطالعه کتابخانه مجلس و انتقال آن به قسمت نشریات، ایجاد شده است.
 
یوسف افراش سرپرست دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وعده داده نخستین موزه تخصصی چاپ و نشر کشور تا دو سال آینده و در فضایی به مساحت 1500 مترمربع رو به روی ساختمان کتابخانه مجلس راه‌اندازی خواهد شد.