اندرسون: اسلام حامی دموکراسی و حقوق بشر جهان گستر است
دکتر الیزابت اندرسون استاد فلسفه و مطالعات زنان در دانشکده جان رالز دانشگاه میشیگان در مورد ارزشهای اساسی دین اسلام به خبرگزاری مهر گفت: تحقیق و بررسی اهمیت اسلام و سایر ادیان توحیدی مستلزم بررسی آنها در تاریخ ادیان است.
وی تصریح کرد: با رجوع به تاریخ ادیان می توان بیان داشت که اعتقاد به خدای واحد یا چند خدایی مبنا و اصلی در هر جامعه بود. اما شکل و فرم ابتدایی دین در جوامع انسانی مبتنی بر شرک بوده است. هر گروه اجتماعی به این اعتقاد دارد که خدایی حامی آن گروه است. با ظهور ادیان بزرگ توحیدی یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام این دیدگاهها دچار تغییر شد. بر اساس ادیان توحیدی، خدا یکی است و اخلاق نیز برای همه یکسان و جهانشمول است.
وی یادآور شد: بر اساس این ادیان باید با همه ابنای بشر یکسان برخورد کرد و کرامت و ارزش انسانی آنها را پاس داشت. همه ابنای بشر در برابر خداوند یکسان هستند. چرا که روح خدا در همه آنها دمیده شده است.
گلسپی: اسلام پرورنده عشق و محبت است نه نفرت
دکتر مایکل آلن گلسپی استاد فلسفه و علوم سیاسی دانشگاه دوک آمریکا نیز در این خصوص به مهر گفت: ارزشهای اسلامی ریشه در سنتها و رسوم اسلامی دارند. ادیان ابراهیمی از جمله اسلام به دنبال این هستند تا پرسشهای اساسی در مورد خلقت و آبشخورهای آن از یک سو و غایت و نهایت انسان و جهان را از سوی دیگر به ما توضیح دهند. همچنین هدف از خلقت و هستی نیز از جمله پرسشهای اساسی برای انسان هستند که این ادیان درصدد تبیین آن برای انسان هستند.
وی یادآور شد: ادیان ابراهیمی از جمله اسلام از این جهت مهم و قابل توجه هستند که انسان را به گذشته و میراث گذشته پیوند میزنند. علاوه بر پیوند دادن با گذشته این ادیان انسان را به جهان آینده متصل میکنند. بر این اساس این ادیان جایگاه و منزلتی برای انسان در جهان را تعریف و مشخص میکنند. وقتی انسان نسبت خود با گذشته و آینده را بداند منزلت و جایگاه فعلی خود را در خواهد یافت.
وی تأکید کرد: این ادیان به انسان دیدگاهی راجع به اصول اخلاقی از جمله کرامت انسانی و عدالت ارائه میدهند. البته باید توجه داشت که توجه به اصول اخلاقی از یک دین به دین دیگر تفاوت دارد. همچنین در یک سنت دینی ممکن است قرائتهای گوناگونی در مورد یک اصل توسط پیروان آن وجود داشته باشد.
ریمان: اسلام بر صلح، عدالت و کرامت انسانی تأکید دارد
دکتر جفری ریمان استاد فلسفه دانشگاه امریکن نیز معتقد است: اولین نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که ادیان و اخلاق همپوشانی زیادی دارند.به عبارت دیگر در ادیان شاهد اصولی هستیم که اخلاقی هستند. به عبارت دیگر ممکن است اصلی اخلاقی هم در ادیان و هم در مشربهای غیر دینی مورد تأکید قرار گرفته باشد.
مؤلف کتاب "عدالت و فلسفه اخلاق معاصر" تصریح کرد: ادیان بر اصول اخلاقی تأکید دارند و آنها را مورد تأکید مجدد قرار میدهند. به عبارت دیگر اصول اخلاقی از آنجا که مربوط به اخلاق هستند مورد توجه هستند و در دین نیز مورد تأکید مجدد قرار میگیرند.
این فیلسوف سیاسی معاصر یادآور شد: برای نمونه اصولی چون صلح، عدالت و کرامت انسانی از جمله اصولی اخلاقی به شمار میروند که توسط ادیان از جمله دین اسلام نیز مورد تأکید مجدد قرار گرفتهاند. باید توجه داشت که مکاتب زیادی بر اصول اخلاقی توجه دارند. این مکاتب لزوماً بر مبنای اصول دینی استوار نیستند.
لچز: ادیان بر ارزشهای انسانی و اخلاقی تأکید دارند
دکتر جان لچز استاد فلسفه دانشگاه وندربیلت آمریکا نیز به مهر گفت: ادیان بر ارزشهای انسانی و اخلاقی تأکید دارند. هدف ادیان این است تا جامعه انسانی را انسانی تر و اخلاقی تر کنند. باید توجه داشت که ممکن است قرائتهای گوناگونی از هر دین صورت گیرد. آنچه مسلم است روح ادیان با جنگ، ظلم، ستم و بی اخلاقی ناسازگار است، ادیان بر انسانی تر کردن جامعه انسانها تأکید دارند.
وی در مورد آینده ادیانی چون اسلام نیز تصریح کرد: به درستی نمیتوان در مورد آینده ادیان از جمله اسلام سخن گفت. اینکه جامعه مسلمانان چگونه جامعهای خواهد بود و چگونه اسلام خواهد توانست به نیازهای جدید پاسخ دهد در آینده آن تأثیرگذار است. ادیان باید به نیازهای جدید دوران خود پاسخ دهند و بتوانند دغدغه های کنونی دنیای معاصر را برطرف کنند.
لچز در پایان یادآور شد: چگونگی تعامل پیروان ادیان و نوع جامعه ساخته شده توسط آنها نیز از عوامل دیگری است که در آینده ادیان و توجه به آنها مورد اهتمام خواهد بود.
دال می یر: عدم وابستگی به عالم خاکی راه نزدیکی به خالق است
دکتر فرد دالمییر استاد فلسفه دانشگاه نتردام آمریکا نیز در این خصوص معتقد است: مهمترین آموزه و تعلیم ادیان از جمله دین اسلام این است که انسان نباید وابستگی به چیزی در عالم داشته باشد. به عبارت دیگر انسان باید از هر آنچه او را وابسته به این جهان خاکی میکند آزاد و رها باشد. برای نمونه چیزهایی مانند پول، ثروت، قدرت، مواد مخدر و الکل نباید انسان را در خود ببلعند و انسان نباید اسیر چیزهایی مانند اینها شود.
مؤلف "هگل: مدرنیته و سیاست" در ادامه تأکید کرد: انسان باید از هر چیز خود را رها و آزاد سازد تا بتواند به خداوند برسد. اگر انسان مسیری الهی برای حرکت خود داشته باشد در این صورت است که میتواند به عدالت، خیر، صلح و کرامت انسانی برسد و این امور را طلب و مورد جستجو قرار دهد.
وی در مورد آینده ادیان از جمله اسلام نیز تصریح کرد: اسلام در تعالیم خود بر پیگیری صلح، عدالت، کرامت انسانی و خیر تأکید دارد. اگر اسلام و پیروان آن بر پیگیری این ارزشها تأکید داشته باشند و از خشونت و قدرت طلبی به دور باشند در این صورت آینده اسلام قابل ستایش و سعادتمند خواهد بود.
کوهن: ادیان توحیدی بر عدالت، صلح و عدم تبعیض تأکید دارند
دکتر جوشا کوهن استاد فلسفه، علوم سیاسی و حقوق دانشگاه استنفورد و مدیر مرکز عدالت جهانی در این دانشگاه نیز در اینباره تصریح کرد: ادیان جوابگوی نیازهای اساسی فردی و اجتماعی انسان هستند. ادیان پاسخگو به نیازهایی هستند که پیروان آن در مکاتب دیگر نمیتوانند چنین پاسخهایی را دریافت کنند. در واقع ادیان الهی نیازهایی از بشر را پاسخ میدهند که مکاتب غیرالهی چنین توانی را ندارند.
این فیلسوف سیاسی در ادامه یادآور شد: ادیان توحیدی بر ارزشهای اخلاقی چون عدالت، صلح، کرامت و منزلت انسانی، خیر و عدم تبعیض تأکید دارند و پیروان خود را به برقراری چنین ارزشهایی دعوت میکنند.
مؤلف "روسو: جامعه آزاد برابر" در ادامه تأکید کرد: اینکه چه قرائتهایی از اصول ادیان صورت میگیرد و اینکه این قرائتها منافع چه گروههایی را تأمین میکند بحث دیگری است. به هر میزان که ادیان توان پاسخگویی به نیازهای فزاینده بشر را داشته باشند مورد توجه پیروان و نودینان قرار میگیرند. پیروان ادیان هر روز با پرسشهای فزاینده و زیادی مواجه هستند که پاسخ آنها را در ادیان جستجو میکنند.