حجت الاسلام احمد شرفخانی معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه در رابطه با تقوا و انواع آن به خبرنگار مهر گفت: تعاریف مختلفی از تقوا شده که اگر این تعاریف را ارائه دهیم انواع تقوا و تفاوتهای آن آشکار میشود. بعضیها تقوا را ترس تعریف کردهاند بعضیها هم به عنوان اجتناب و پرهیز دانسته اند. اما اگر واقعیت تقوا را بخواهیم نه به معنی ترس است و نه اجتناب بلکه آنچه مد نظر قرآن و احادیث و روایات ماست به معنای خود نگهداری از معاصی و گناهان است.
وی افزود: یعنی یک حالت روحی و معنوی در انسان ایجاد شود که بر نفس و هواهای نفسانی خود تسلط یابد. چنین آدمی را میگویند با تقوا است. یعنی یک نیروی خود نگهدارنده از معاصی و هوسهای نفسانی که به این نیرو تقوا میگویند. اینکه انسان مواظب باشد که گرفتار غضب و خشم الهی قرار نگیرد.
معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه در مورد انواع تقوا نیز گفت: انواع تقوا به مراتب تقوا برمیگردد. انسان یک تقوای بدن، یک تقوای نفس و یک تقوای قلب دارد. حفاظت و مراقبت از نجاسات و کثافات و آلودگیهای ظاهری تقوای بدن است و تقوای نفس محافظت از وسوسههای شیطانی است و تقوای قلب این است که کسی جز خدا را در قلبت جای ندهی.
وی افزود: تفاوت انواع تقوا هم این است که انسان در هر عرصهای باید تقوای مخصوص به آن عرصه و آن موضوع را داشته باشد یعنی نگهداری انسان از رذایل و هوسهای نفسانی متفاوت است. زیرا در هرعرصه و برای آنها یک انحراف و رذیله خاص خود وجود دارد و اتفاق میافتد و مقابله و حفاظت از آن رذیله و وسوسههای شیطان نیازمند آن است که تقوای آن حوزه را داشته باشیم.
شرفخانی در مورد راهکارهای ایجاد و رشد تقوا در انسان نیز گفت: اگر آثار و خواص تقوا را بدانیم تقوا خودش را نشان میدهد و در فرد ایجاد میشود. کسی که تقوا پیشه میکند از شر دشمن در امان خواهد بود و تقوا موجب پیروزی و نصرت او میشود. خداوند در آیات مختلف این مسئله را به عنوان ضمانت ذکر کرده است. اصلاح امور و کارها باز به وسیله تقوا شدنی است و باعث قبولی اعمال و رضایت خدا وعزت انسان و حتی محبوبیت نزد خدا میشود. با تقواترین انسانها با عزت ترین و بزرگوارترین آدمهاست.
این کارشناس علوم قرآنی یادآور شد: مهمتر از همه اینکه تقوا برخلاف نظر بعضیها محدودیت نمیآورد بلکه یک مصونیت است. تقوا مانند لباس محافظ انسان است و همانطور که انسان مراقب لباس خود است مراقب تقوا هم است و این دور محال نیست.
این قرآن پژوه راههای کسب تقوا در انسان را انجام واجبات ترک محرمات و دوری از مکروهات و شبهات دانست که در روایات به اینها متذکر شده اند. نکته بعدی محاسبه اعمال انسان توسط خودش قبل از اینکه در روز قیامت توسط خدا به حسابها رسیدگی شود و از او حساب بکشند. حساب کشی در دنیا از خود باعث ایجاد تقوا در انسان میشود. یکی دیگر حفظ زبان است مهمترین سؤالی که روز حساب از انسان میشود درباره گناهان زبان است و گفته میشود بیش از 120 گناه را در بر میگیرد و ریشه آن گناهان را از زبان میدانند.
شرفخانی در پایان متذکر شد: پرهیز از دنیا طلبی هم یکی دیگر از راههای ایجاد و رشد تقوا در انسان است و از همه مهمتر اینکه انسان به توفیق الهی نائل گردد و نظر خداوند را به سمت خود جلب کند که اگر اینگونه شود خداوند انسان را به تقوای واقعی میرساند.