به گزارش خبرنگار مهر، مغز انسان می تواند در پاسخ به تجربیات خاص زندگی به صورت ساختاری تغییر کند. برای مثال، نتایج تحقیقاتی که با دستگاه VBM (ریخت سنجی برپایه واکسل) در لندن انجام شد، نشان داد که در مغز رانندگان تاکسی این شهر حجم بالاتری از ماده خاکستری (GMV) در هیپوکامپ پشتی توسعه یافته است که این مسئله به طور مثبتی با میزان ساعاتی که این افراد در تاکسی صرف می کنند ارتباط دارد.
همچنین، حجم ماده خاکستری در مغز موسیقیدانان در مقایسه با غیرموسیقدانان در قسمت لُب گیجگاهی فوقانی و مناطق پشتی جانبی جلوپیشانی بیشتر است.
این درحالی است که هنوز مشخص نیست که مغز افراد دو زبانه چگونه از نظر ساختاری تغییر می کند چراکه این افراد در زندگی روزانه خود به طور همزمان از دو زبان استفاده می کنند.
توانایی متمایز در افراد دو زبانه که یک مهارت ویژه به شمار می رود در این است که آنها می توانند به طور ارادی تعیین کنند که برای برقراری ارتباط با دیگران از کدامیک از زبانهای اول یا دوم خود استفاده کرده و به طور موثری برپایه زبان شنونده و یا تغییر موقعیت، از یک زبان به زبان دیگر سوئیچ کنند.
دلایل مستندی نشان می دهند که این کنترل زبان یا توانایی سوئیچ کردن با یک شبکه پیچیده نورونی ارتباط دارد که در کورتکس پشتی جانبی جلوپیشانی (PFC)، کورتکس کمربندی قدامی (ACC) و شکنج فوق لبه ای (SMG) واقع شده اند. این ساختارهای نورونی به طور جالب توجهی با کنترل شناختی کلی نیز ارتباط دارند.
ساختار مهم دیگری که در کنترل زبان افراد دو زبانه مشارکت دارد هسته دمی چپ (LCN) است. این ناحیه زمانی فعال می شود که افراد دو زبانه میان دو زبان مختلف سوئیچ می کنند. بنابراین دو زبانه ها به یک مکانیزم نورونی موثر برای انتخاب و کنترل زبانهای خود نیاز دارند تا بتوانند ارتباطات موفقی را با دیگران داشته باشند.
"ژوبین ابوطالبی"، نورولوژیست و عصب زبانشناس ایرانی دانشگاه "زندگی- سلامت سن رافائله میلان" (Vita-Salute San Raffaele University ) در ایتالیا از سالها قبل تحقیقات خود را بر روی کشف تواناییهای مغزی این نوع افراد متمرکز کرده است.
به گفته این دانشمند ایرانی، افراد دو زبانه کسانی هستند که همزمان می توانند از دو زبان و با یک توانایی استفاده کنند.
این افراد به دو گروه افراد دو زبانه متقدم و دو زبانه متاخر تقسیم می شوند. دو زبانه های متقدم افرادی هستند که از زمان تولد و حتی از دوران جنینی در محیط دو زبانه رشد کرده اند و افراد دو زبانه متاخر کسانی هستند که در سالهای بعد و از طریق آموزش، زبان دوم را آموخته اند اما با گذر زمان مهارت بالایی در استفاده از زبان دوم کسب کرده اند.
تیم تحقیقاتی که ژوبین ابوطالبی سرپرستی آن را به عهده دارد در تحقیقاتی که با همکاری عصب زبان شناسان لابراتوار نوروساینس شناختی و یادگیری دانشگاه نرمال پکن انجام داده اند و نتایج آن را در شماره ماه می مجله علمی "کورتکس مغز" (Cerebral Cortex) منتشر کرده اند به نتایج جدیدی در مورد ساختارهای مغزی دو زبانه دست یافتند و نشان دادند که زبان اشاره در مغز همان ساختارهایی را فعال می کند که در زمان استفاده از زبان دوم فعال می شوند.
فعالیت کلی مغز برای شرایط سوئیچ کردن و سوئیچ نکردن. شکل Aسوئیچ کردن در مغز افراد دو زبانه. شکل Bفعالیت مغزی در شرایط سوئیچ نشدن افراد دو زبانه. شکل Cفعالیت در گذر از سوئیچ کردن و سوئیچ نکردن. حرف L(نیمکره چپ) حرف R(نیمکره راست)
همچنین تیم ابوطالبی از دانشگاه سن رافائله در همکاری با محققان دانشگاههای هنگ کنگ، لندن و بارسلونا که نتایج یافته های خود را شماره ماه نوامبر مجله "کورتکس مغزی" منتشر کرده اند کشف کردند که افراد دو زبانه در تصمیم گیریهای در زمانهای کوتاه سریعتر از افراد تک زبانه عمل می کنند.
بارها پیش آمده است که در موقعیتهای تصمیم گیری در یک فرصت زمانی بسیار کوتاه برای مثال، عبور از چهارراه زمانی که چراغ راهنما درحال تغییر از سبز به زرد است قرار گیریم.
نتایج تحقیقاتی که تیم ابوطالبی به آن رسیده است نشان می دهد که افراد دو زبانه در حل موقعیتهای از این نوع سریعتر عمل می کنند.
این تحقیق با مقایسه رفتار افراد دو زبانه با افراد تک زبانه برای اولین بار نشان داده است که نه تنها دو زبانه ها سریعتر هستند بلکه همچنین مغز آنها در بعضی از فضاهای بحرانی که توانایی انسان در تصمیم گیریهای صحیح در فرصت کوتاه را پردازش می کنند توسعه بیشتری یافته است.
گروه این دانشمند ایرانی دو گروه را مورد بررسی قرار داد. در گروه اول افراد دو زبانه ای که از کودکی زبانهای آلمانی و ایتالیایی را یاد گرفته اند و در گروه دوم افراد تک زبانه در همان گروه سنی و با همان پیش زمینه آموزشی و اقتصادی- اجتماعی قرار گرفته اند.
برای هر دو گروه یک سری تست شناختی تجویز شد و این دانشمندان همزمان فعالیتهای مغزی داوطلبان را با تکنیک VBM (ریخت سنجی برپایه واکسل) و fMRI (رزنانس مغناطیسی کاربردی) رصد کردند.
در راستای انتشار نتایج این دو تحقیق مهم در مجله "کورتکس مغز"، خبرگزاری مهر مصاحبه ای را با این دانشمند ایرانی انجام داد که در ادامه می خوانید: