بیانیه جنبش عدم تعهد در انتقاد جدی از گزارش آمانو و هم چنین حمایت از برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران منتشر شد.

به گزارش خبرنگار مهر، جنبش عدم تعهد متشکل از 120 کشور جهان در بیانیه ای که امروز در محل شورای حکام آژانس بین المللی در وین منتشر شده است با اعتراض به رویه کشورهای بزرگ علیه جمهوری اسلامی ایران در عدم به رسمیت شناختن حقوق طبیعی این کشور، از برنامه هسته ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران حمایت کرد.

متن کامل بیانیه جنبش عدم تعهد که حاوی نقدهای حقوقی فراوانی به صورت مستقیم و غیرمستقیم به گزارش یوکیانو آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انری اتمی و هم چنین رویه کشورهای غربی در فشار به ایران برای عدم دستیابی کشورمان به فناوری صلح آمیز هسته ای است به این شرح است:
 
آقای رئیس
 
1- جنبش عدم تعهد مایل است مراتب تشکر خود را از آقای یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی بخاطر گزارش وی در خصوص اجرای موافقتنامه  پادمان در جمهوری اسلامی ایران  مندرج در سند 2011/65/ GOV ابراز نماید.
 
2- در عین حال جنبش عدم تعهد مایل است بر اهمیت انتشار به موقع گزارشات مدیر کل مجددا تاکید کند. انتشار دیر هنگام گزارشات باعث می گردد کشورهای عضو ناگزیر شوند با ضیق وقت خود را برای نشست شورای حکام آماده نمایند.
 
3- قبل از بیان نقطه نظراتش در خصوص گزارش مدیر کل، جنبش عدم تعهد مایل است مواضع اصولی خود را در باره این موضوع مورد تاکید قرار دهد:
 
الف. جنبش عدم تعهد برحق اولیه و غیر قابل انکار کلیه کشورها برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز، بدون هر گونه تبعیض و منطبق با تعهدات قانونی مترتب، تاکید می نماید. بنابراین، هیچ موردی نباید به گونه ای تفسیر شود که منجر به ایجاد ممنوعیت یا محدودیت حقوق کشورها در توسعه انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز شود. انتخابها و تصمیمات کشورها، شامل موارد ( مربوط به ) جمهوری اسلامی ایران، در زمینه استفاده های صلح آمیز از فن آوری هسته ای و سیاستهای چرخه سوخت می بایست محترم شمرده شوند.
 
ب‌. جنبش عدم تعهد، آژانس بین المللی انرژی اتمی را بعنوان تنها مرجع ذیصلاح برای راستی آزمایی تعهدات پادمانی مترتب بر اعضا مورد شناسایی قرار داده و تاکید می نماید که هیچ فشار یا مداخله غیر مقتـضی در فعالیـتـهای آژانـس بویژه در فرآیند راسـتی آزمایی که می تواند کارایی و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، نمی بایستی وجود داشته باشد.
 
پ. جنبش عدم تعهد بر تفاوت بنیادین میان وظایف قانونی کشورها وفق موافقتنامه های پادمان مربوط به آنها با هر گونه اقدامات اعتماد ساز که بطور داوطلبانه اتخاذ می گردند و این که این امر موجد تعهدات قانونی پادمانی نمی گردد تاکید می نماید.
 
ت‌. جنبش عدم تعهد تاسیس منطقه عاری از سلاح هسته ای (NWFZ) در منطقه خاورمیانه را بعنوان گامی مثبت در راه نائل شدن به هدف خلع سلاح هسته ای جهانی مورد توجه قرار داده و مراتب حمایت خود از تاسیـس چنـین منـطقه ای مطابق با قطعنامه های مربوطة مجمع عمومی و شورای امنیت را تکرار می کند.

ث‌. جنبش عدم تعهد مصونیت فعالیتهای هسته ای صلح آمیز را مورد تایید مجدد قرار داده و تاکید می نماید هر گونه حمله یا تهدید به حمله بر علیه تاسیسات هسته ای صلح آمیز اعم از در حال فعالیت یا در حال ساخت که بشریت و محیط زیست را در معرض خطر جدی قرار داده و نقض عمده حقوق بین الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و آئین نامه آژانس بین المللی انرژی اتمی محسوب می شود، تاکید می نماید. جنبش عدم تعهد نیاز به تدوین سند مذاکراتی چند جانبه جامع برای اعلام ممنوعیت حملات یا تهدید به حملات بر تاسیسات هسته ای مختص استفاده های صلح آمیز از انرژی هسته ای را تصدیق می نماید.

ج‌. جنبش عدم تعهد قویاً معتقد است که کلیه پادمانها و موضوعات راستی آزمایی منجمله موارد مربوط به ایران می بایست در چارچوب آژانس بین المللی  انرژی اتمی و بر اساس مبانی حقوقی و فنی حل و فصل گردد. علاوه بر آن جنبش عدم تعهد تاکید دارد که آژانس می بایست به کار خود برای حل موضوع هسته ای ایران در چارچوب اختیاراتش ذیل اساسنامه آژانس ادامه دهد.

چ. عدم تعهد تاکید می نماید که دیپلماسی و گفتگو از طریق صلح آمیز و همچنین مذاکرات محتوایی بدون پیش شرط بین طرفهای ذیربط می بایستی بعنوان تنها روشهایی که از طریق آنها  یک راه حل فراگیر و پایدار برای موضوع هسته ای ایران قابل دستیابی است، باقی بماند.

4. جنبش عدم تعهد تاکید می کند که موضوع عدم اشاعه بایستی از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک حل و فصل گردد و اقدامات و ابتکاراتی که در این رابطه اتخاذ می گردند بایستی در چهار چوب حقوق بین الملل، کنوانسیونهای ذی برط و منشور سازمان ملل باشند.

5. جنبش عدم تعهد ملاحظه می نماید که مدیر کل بار دیگر بیان داشته که آژانس قادر بوده است به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته ای اظهار شده در ایران در تاسیسات هسته ای و مکانهای خارج از این تاسیسات که مواد هسته ای به طور عرفی استفاده می شود (LOFs) همانگونه که توسط ایران ذیل موافقتنامه پادمانهایش اعلام شده، ادامه دهد.

6. جنبش عدم تعهد از تمایزی که مدیر کل بین تعهدات ایران ذیل موافقتنامه های پادمان و سایر درخواستها توسط شورای امنیت سازمان ملل استقبال می کند. در این رابطه جنبش عدم تعهد ملاحظه می نماید که مدیر کل در گزارشش اظهار داشته که "ایران شماری از تعهداتش برخاسته از مقررات مربوطه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا نمی کند". جنبش عدم تعهد یاد آوری می کند که  مدیر کل قبلا اظهارات ایران را گزارش کرده مبنی بر اینکه برخی از درخواستهای آژانس "هیچ مبنای قانونی ندارند زیرا آنها در چهار چوب مواقفتنامه پادمان قرار نمی گیرند" اظهاراتی که توسط ایران نیز در سند INFCIRC/810 تشریح شده اند. جنبش عدم تعهد ایران را ترغیب می کند به منظور فراهم آوردن اطمینانهای معتبر مبنی بر فقدان مواد و فعایتهای هسته ای اعلام نشده در ایران مطابق با حقوق بین الملل، همکاریش با آژانس را تقویت کند.

7. جنبش عدم تعهد دبیرخانه را ترغیب می کند همچنان از درج جزئیات فنی گسترده در رابطه با اطلاعات حساس در گزارش مدیر کل خودداری کند.

8. عدم تعهد از همکاری مستمر بین آژانس و ایران همانگونه که در آخرین گزارش مدیرکل ذکر شده استقبال نموده و در این رابطه موارد زیر را متذکر می شود:

الف. ایران ذیل موافقتنامه پادمانهایش، 15 تاسیسات هسته ای و 9 LOFs را به آژانس اعلام کرده و آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در این تاسیسات و LOFs را تحت راستی آزمایی دارد.

ب. فعالیتهای تولید مواد هسته ای، خصوصاً مواردی که به غنی سازی مربوط می شود همچنان تحت اقدامات کنترلی و نظارتی آژانس قرار داشته، و تا کنون کارخانه غنی سازی سوخت FEP در نطنز و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی سوخت (PFEP) همان طور که اعلام شدهاند مشغول فعالیت هستند.

پ. آژانس تایید نموده است که کارخانه غنی سازی سوخت فوردو ( FFEP) با اطلاعات طراحی ارائه شده از سوی ایران مطابقت داشت و تاسیسات در مرحله پیشرفته ساخت قرار دارد و ایران و آژانس در مورد یک رویکرد پادمانی برای این کارخانه موافقت کرده اند. نتایج نمونه برداریهای انجام شده در این کارخانه تا 27 آوریل 2011 حاکی از وجود اورانیوم غنی شده نمی باشد.

ت‌. آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلولهای داغ در تاسیسات هسته ای مربوطه در ایران ادامه داده و تایید می نماید که ایران فعالیتهای بازفرآوری در هیچیک از تاسیسات اعلامی ذیل موافقتنامه پادمانهای ایران انجام نداده است.

ث‌. ایران امکان دسترسی آژانس به رآکتورآب سنگین را در اراک (IR-40) فراهم ساخت و آژانس توانسته راستی آزمایی اطلاعات طراحی را انجام دهد. آژانس تایید نمود که احداث تاسیسات در حال انجام است و تبادل کننده های خنک کننده گرما نصب شده اند. طبق اظهارت ایران، پیش بینی می شود عملیات راکتور IR-40 تا پایان سال 2013 آغاز گردد.

ج‌. آژانس همچنین یک بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی را در کارخانه تولید سوخت ( FMP) انجام داده و تایید نموده که ایران بخشی از تجهیزات برای تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران را نصب کرده است.

9. جنبش عدم تعهد درخواستهای دبیرخانه برای اطلاعات بیشتر در رابطه با طراحی و زمان بندی ساخت تاسیسات هسته ای جدید را مورد توجه قرار داده و همچنان ایران را به ارائه اطلاعات طراحی به آژانس در باره تاسیسات هسته اش مطابق با موافقتنامه پادمان جامع این کشور ترغیب می نماید.

10. جنبش عدم تعهد توجه می نماید که مدیر کل در گزارش خود متذکر شده که موضعش مبنی بر نیاز به برداشتن گامهایی (از سوی ایران) به سوی اجرای کامل موافقتنامه پادمان و سایر تعهداتش به منظور ایجاد اعتماد بین المللی به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسـته ایش، را برای ایران تکرار کرده است. جنبش عدم تعهد یادآور می شود که ایران با ارسال دعوتنامه ای برای معاون مدیر کل در امور پادمانها، جهت بازدید از تاسـیسات هسـته ای ایران به این موضع مدیر کل پاسخ داده و اینکه در جریان این دیدار، ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران مورد بحث قرار گرفته است. جنبش عدم تعهد استقبال می کند از چنین دعوتهایی، و نیز از اینکه ایران به عنوان یک اقدام اعتماد ساز، دسترسی آژانس را فراهم کرده به:

الف. تاسیساتی که در آنجا تحقیقات و توسعه در مورد سانتریفیوژهای پیشرفته انجام می گیرد و نیز اطلاعات وسیعی در خصوص کار تحقیق و توسعه پیرامون سانتریفیوژهای پیشرفته.

ب‌. کارخانه تولید آب سنگین برای نخستین بار از سال 2005 تا کنون یعنی زمانی که آژانس ملاحظه کرد که این کارخانه مشغول فعالیت است.

11. ضمن توجه به نگرانی مدیر کل نسبت به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران همچنین توجه دارد که ایران هنوز اسناد مربوط به مطالعات ادعایی را دریافت نداشته است. در این چهار چوب جنبش عدم تعهد از درخواستهای پیشین مدیر کل خطاب به آن دسته از اعضایی که اطلاعاتی را در ارتباط با « مطالعات ادعایی» به دبیرخانه ارائه کرده اند، برای موافقت با اینکه آژانس تمامی اسناد مربوطه را با ایران ارائه نماید، کاملا حمایت می نماید. جنبش عدم تعهد یکبار دیگر نگرانیهای خود را نسبت به ایجاد موانع در این خصوص که فرآیند راستی آزمایی آژانس را با مانع مواجه می سازد، ابراز می دارد. جنبش عدم تعهد در این رابطه، خاطر نشان می سازد که مدیرکل قبلا طی سند GOV/2009/55 گزارش نموده:

الف. آژانس بطور مستقل ابزارهای محدودی را برای اثبات صحت مدارک ارائه شده که اساس مطالعات ادعائی را تشکیل می دهند در اختیار دارد.

ب‌. محدودیتهای اعمال شده از سوی برخی اعضا در قبال در اختیار گذاشتن اطلاعات به ایران، انجام مذاکرات مشروح را با ایران در این خصوص برای آژانس مشکلتر می سازد. 

12. در پرتو موانع فوق الذکر، جنبش عدم تعهد خواستار توضیحات بیشتر می باشد در مورد متدولوژیی که آژانس برای رسیدن به ارزیابی اش مندرج در بند 42 گزارش به کار گرفته است.

13. جنبش عدم تعهد از اراده ایران برای رفع ابهامات، اگر ابهامی وجود داشته باشد، و نیز از پیشنهادش برای اینکه معاون مدیر کل در امور پادمان باید برای بحث به منظور حل موضوعات به ایران سفر کند استقبال می کند. جنبش عدم تعهد به پاسخ مدیر کل مبنی بر آمادگی برای اعزام معاون مدیر کل در امور پادمان جهت بحث پیرامون موضوعات مطروحه در گزارشش به شورای حکام توجه می نماید. در این چهار چوب  جنبش عدم تعهد از تداوم گفتگوی مثبت بین ایران و آژانس استقبال می نماید.

14. جنبش عدم تعهد خواستار توضیحات از آژانس در مورد عدم درج اظهارات ایران در رابطه با تمامی اطلاعات جدید در این گزارش، قبل از انتشار رسمی آن می باشد.

15. با مد نظر قرار دادن مسئولیت آژانس در حفاظت از اطلاعات محرمانه پادمانها، جنبش عدم تعهد به واسطه تکرار نشت چنین اطلاعاتی همچنان نگران است که در فقدان اقدامات کافی تصحیحی از سوی آژانس، اعتبار نظام آژنس برای حفاظت از اطلاعات محرمانه پادمانها زیر سئوال می رود.

16. جنبش عدم تعهد از تصمیم ایران برای ادامه همکاری با آژانس استقبال می کند  و کماکان منتظر است که اجرای پادمان در ایران به صورت معمول به انجام برسد. در این چهار چوب، جنبش عدم تعهد، آژانس و ایران را تشویق می کند به منظور فراهم نمودن روشنگری در خصوص موضوعات شناسایی شده در گزارش و با نظر حل و فصل سریع این موضوعات مطابق برنامه عمل « تفاهم نامه جمهوری اسلامی ایران و آژانس در خصوص مدالیتی حل و فصل موضوعات باقی مانده» ((INFCIRC/71l ، به فوریت به گفتگوی محتوایی خود ادامه دهند.

17. جنبش عدم تعهد موضع اصولی خود را مبنی بر اینکه دیپلماسی و گفتگو تنها راه برای حل بلند مدت موضوع هسته ای ایران می باشند، تصریح می نماید جنبش عدم تعهد بدین منظور همه  کشورهای عضو را نسبت به مشارکت مثبت، تشویق می نماید.

18. قبل از خاتمه، جنبش عدم تعهد مایل است نارضایتی و نگرانی عمیق خود را نسبت به تحویل گزینشی گزارش مدیر کل و یا بخشهایی از آن، به برخی از کشورهای عضو قبل از توزیع رسمی آن بین تمامی کشورهای عضو ابراز دارد. این امر مغایر اصل برابری حامیت کشورهاست که در اساسنامه آژانس ملحوظ شده و نباید در آینده تکرار شود.

متشکرم آقای رئیس.