یادگار نویسی گردشگران روی دیوارهای حمام باغ فین کاشان و رطوبت سقف و دیوار بنای باغ فین که یکی از 9 باغ ایرانی ثبت شده در فهرست میراث جهانی است سرنوشت غم انگیزی را برای این آثار ملی رقم زده است.

به گزارش خبرنگار مهر، ششم تیرماه امسال باغهای ایرانی شامل 9 باغ پاسارگاد و ارم از استان فارس، پهلوان‌پور و دولت‌آباد از استان یزد، فین و چهل‌ستون از استان اصفهان، اکبریه از استان خراسان جنوبی، عباس‌آباد از استان مازندران و شاهزاده‌ ماهان از استان کرمان در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

در این میان وضعیت باغ فین کاشان به عنوان یکی از این 9 باغ ایرانی و جهانی چندان مطلوب به نظر نمی رسد.

گردشگرانی که قصد بازدید از حمام فین کاشان به عنوان محل شهادت امیرکبیر یکی از صدراعظمهای ایران در دوره ناصرالدین شاه را دارد با دیوارهای سیاه شده از یادگارنویسی هایی مواجه می شوند که چهره این حمام را زشت کرده است.

دور تا دور دیوارهای محل شهادت امیرکبیر، حمام، گرمخانه ها و رختکن های حمام کوچک و بزرگ پر شده از دیوار نوشته هایی که گردشگران با میخ، کلید، زغال، ماژیک و خودکار نام و تاریخی از زمان حضور خود در این باغ ایرانی به جا گذاشته اند.

اما یادگارنویسی ها در حمام و عمارت باغ تنها موضوعی نیست که در لحظه اول ذوق دیدن این باغ را برای گردشگران کور می کند بلکه رطوبت دیوارها و سقف بنای حمام و عمارت و کوشک صفوی آن نیز به وضوح مشهود است.

برخی از جوی های باغ خشک اند

اما مهمترین ویژگی باغ فین کاشان، سیستم آبرسانی و باغ آرایی منحصر به فرد آن است. آب باغ از چشمه ای تامین می شود به نام سلیمانیه که هفت هزار سال قدمت دارد. از ویژگی های آب چشمه، میزان آن است که به بارندگی سالیانه و فصل پرباران و کم باران بستگی ندارد و دبی آن همیشه ثابت است حتی در سالهای خشکسالی این میزان تغییر نمی کند. همچنین دومین ویژگی آب چشمه دمای آن است که در طول سال ثابت و 25 درجه است چنانکه در زمستان آب چشمه گرم و در تابستان، خنک به نظر می رسد.

اما اکنون دبی آبی که از راه های ورودی و خروجی عمارت در جوی های آبی رنگ آن رد می شد به دلایل نامعلوم کم شده است و حتی در برخی از جوی ها خشک هستند و دیگر گردشگران صدای آب های خروشان در جوی های کوچک باغ را نمی شنوند.

تلف شدن ماهی های باغ

حتی مدتی پیش نیز سازمان نظام دامپزشکی ایران اعلام کرد: صدها قطعه از ماهی های کپور بومی منطقه "چشمه سلیمانیه" فین کاشان هر روز به علتی نامعلوم در برابر دیدگان حیرت زده گردشگران در حال تلف شدن هستند.
ماهی‌هایی که در حوضچه و جوی‌های داخل و اطراف باغ تاریخی فین مشاهده می‌شوند با سرریز شدن آب چشمه از ورودی‌های باغ به داخل این جویها می‌آیند. از طرفی دیگر سرمنشا اصلی چشمه سلیمانیه مشخص نیست و از علت و چگونگی ورود ماهی‌ها به این چشمه نیز اطلاعی در دست نیست.

اما افرادی که مسئول نظافت باغ هستند قبل از آغاز کار روزانه ماهی‌ها را جمع آوری کرده و مجددا به چشمه برمی‌گردانند که احتمالا این ماهی‌ها در جویهای اطراف باغ، به علت خروج آن‌ها از منافذ وکانالهای خروجی چشمه تلف شده اند.

سرنوشت نامعلوم الهه ایشتار

در یکی دو سال اخیر دهها اصله درخت در باغ خشک شدند و امسال نیز شیشه یکی از ویترین های بخش باستان شناسی موزه باغ فین در اواخر مهرماه سال جاری به دلیل آسیب دیدگی ، دچار شکستگی شد و فرو ریخت. این موضوع را سرپرست اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری کاشان تایید کرد.

این شکستگی منجر به آسیب دیدن چندین اثر تاریخی از جمله " مجسمه الهه ایشتار" و " کاسه و بشقاب سیلک " با قدمت 5 هزار ساله و" کاسه سنگی" 4 هزار و 300 ساله شده بود اما برخی منابع از نابود شدن این آثار تاریخی کشف شده از کاوش‌های دوره شوش و دو ظرف دیگر به‌دست‌آمده از کاوش‌های سیلک و شوش خبر دادند. در هر حال این موضوع از سوی این مقام مسئول رد یا تایید نشد و اعلام جزئیات بیشتر را منوط به برگزاری یک نشست خبری دانست که هنوز برپا نشده است!

..............................

گزارش از فاطیما کریمی