به گزارش خبرنگار مهر، سی و سه پل که به نام های سی و سه چشمه، پل الله وردیخان، پل چهارباغ و ...معروف است، در حد فاصل دو خیابان چهارباغ بالا و پایین بر روی رودخانه زاینده رود توسط الله وردیخان و به دستور شاه عباس اول در سالهای 1005 تا 1011 ساخته شد.
طول پل 295 متر و عرض تقریبی آن 14 است که به صورت دو طبقه با مصالح ساختمانی همچون سنگ با ملات ساروج در پایه ها و برج های کناری پل آجری با ملات گچ در تمام بدنه و طاقها است.
در هر صورت در یک دسته بندی کلی می‌توان گفت این بنای تاریخی در طول تاریخ آسیبهای زیادی را در خود دیده که در یک دسته بندی می‌توان به این آسیب‌ها اشاره کرد.
ترک های طولی در طاقهای طبقه پایین که فرسودگی مصالح و افت مقاومت آنها نیز تأثیر بسزایی در این ترکها دارد ولی می توان فعال بودن ترکها و توسعه آنها را به شکسته شدن آجرها و بند کشیهای جدید در مرمتهای قبلی در بعضی از دهانه ها دانست که این ترکها به دلیل زیاد بودنشان یکی از اساسی ترین آسیبهای پل به شمار می‌رود.
البته لازم به ذکر است در مرمت سال 1349 به منظور کم کردن باری که بر روی طاق های پل وارد می‌شد سیستم دال بتنی بر روی عرشه ی پل اجرا تا بتواند بار را به زمین از طریق این سیستم انتقال دهد، گرچه ترکهای مشاهده شده حاکی از این امر است که طاق ها عنوان حمال را دارا هستند و فشار بار و تغییر مصالح باعث این ترک ها شده است.
دراین تصاویر نحوه کار این سیستم مشاهده می شود ضمن اینکه قالب آجری برای بتن ریزی حمالها بر طاقها تکیه داشته و این دلیل وارد آمدن بار بر روی طاقها ست.
تعدادی از ترک ها در زیر طاق های بین پایه ها ایجاد شده و محل آن دقیق در زیر درزهای ژوئن است که انبساط و انقباض سیستم بارر و تغییر مصالح، عامل بروز این دسته ترک ها به شمار می‌رود.
دسته دیگری از ترکها مربوط به قسمت پایین ناودانهاست که این گونه ترکها، ترکهای کششی هستند که در نمای پل دیده می شود که دلیل اصلی آن رطوبت و هوازدگی مصالح در این نواحی است که یکی از مهمترین علل آن شستشوی روزانه پل است که منجر به آب شستگی ملاتها و بروز ترک می شود.
البته این رطوبت زدگی از طریق درزهای ژوئن نیز انجام می گیرد که رطوبت وارد مصالح شده و موجب تخریب و تضعیف آنها در خواص مکانیکی مصالح می شود.
ترکهایی نیز وجود دارد که در طبقه ی بالا و در نمای داخل راهروهای کناری دو طرف پل به چشم می‌خورد، که گاها مشاهد می شود ترک، کل ضخامت دیوار را ادامه داده و گرچه از نظر مقاومت و فروپاشی سازه ای این ترک ها حرفی برای گفتن ندارند ولی می توانند عاملی برای نفوذ رطوبت به داخل مصالح تلقی شوند.
در هر صورت یکی از دلایل مهم و مؤثر بر ترکها و تخریبها نیز این است که در اثر خشکسالی های پی در پی رودخانه در سالهای اخیر، با کم و زیاد شدن سطح آبهای زیرزمینی، نشست هایی در خاک موجب نشست سازه‌ای سی و سه پل شده است.
.....................................
گزارش: نگار امین الرعایا
عکس: احسان خسروی