موسیقی سریال مختارنامه در تالار رودکی ضبط شد

در آغازاین برنامه که توسلی به عنوان آهنگساز موسیقی سریال مختارنامه به همراه سیدعلی رضا میرعلی نقی(به عنوان منتقد) حضورداشتند، سیدابوالحسن مختاباد به عنوان کارشناس مجری با طرح سوالی گفت: عمده کارهایی که تا پیش از این از امیر توسلی شاهد بوده ایم ساخت موسیقی فیلم ها و سریال های غیر تاریخی بوده است؛ چطور شد که برای این پروژه داوود میرباقری شما را انتخاب کرد؟

توسلی در پاسخ به این سئوال گفت: آقای میرباقری مایل بود موسیقی مختارنامه با موسیقی سایر آثارش متفاوت باشد و کسی که برای آهنگسازی این کار نیز انتخاب می شود از میان آهنگسازان هم نسل من باشد. از این رو نمونه هایی را به صورت راف کات فراخواند و بعد از تطبیق نمونه ها، من برای آهنگسازی موسیقی مختارنامه انتخاب شدم.

در این بخش از برنامه تیتراژ آغازین سریال مختارنامه برای حاضران در سالن پخش شد و توسلی در ادامه درباره این تیتراژ گفت: هم موسیقی و هم خواننده تیتراژ ابتدای سریال تغییر کرد. در واقع قرار بود اتفاق دیگری را شاهد باشیم که در روز پخش شرایط تغییر کرد. خواننده تیتراژ ابتدایی نیز همچون تیتراژ پایانی خانم صدیقه بحرانی بود که به طور سلو می خواند. در روز پخش، تیتراژ ابتدایی را نپذیرفتند اما گفتند تیتراژ پایانی با اینکه با صدای همان زن است اشکالی ندارد.

سید علی رضا میرعلی نقی منتقد و مورخ موسیقی  نیز در بخش دیگری از این نشست ضمن پرداختن به نکات فنی تیتراژ ابتدایی سریال گفت: نحوه ورود موسیقی به این تیتراژ متفاوت با آن چیزی است که معمولا می بینیم و در واقع این ورود با اجرای ملودی و نغمه خود تصنیف تیتراژ اتفاق نیافتاده است. ضمن اینکه نغمه و ملودی و ریتمی که برای این تیتراژ استفاده شده تاثیر مستقیم برای آماده سازی مخاطب جهت دیدن سریال می گذارد. یعنی اگر شما سریال را بدون دیدن تیتراژ آن تماشا کنید حس و حال تان در زمان دیدن سریال کم رنگ تر خواهد بود.

توسلی با اشاره به تیتراژی که در ابتدای این برنامه نقد پخش شد گفت: این تیتراژی که شنیدید در سه قسمت اول سریال مختارنامه پخش شد و به اجبار ما باید آن را عوضش می کردیم. اما اینکه در قسمت سوم تصمیم گرفتیم این تغییر اعمال شود به داستان سریال باز می گردد. در سه قسمت اول، سریال داستان  به دوره حیات تا زمان مرگ امام حسن(ع) اختصاص دارد  و درست از قسمت چهارم داستان تغییر می کند و ما تصمیم گرفتیم همراه با این تغییر تیتراژ را تغییر دهیم.

میرعلی نقی در ادامه برنامه ضمن تاکید بر ویژگی های موسیقی متن سریال نیز گفت: از جمله مواردی که می توان در مورد این موسیقی عنوان کرد این است که موسیقی در برخی مواقع به نظر می رسد می تواند مستقل از خود سریال، اثری مستقل به حساب بیاید و شنیده شود. البته در بخش هایی نیز نقشی مکمل را برای سریال و تصاویر آن ایفا می کند. این در حالی است که برخی مواقع نیز موتیف و تم خاصی را برای شخص یا موقعیتی خاص تعریف می کند.

توسلی نیز در این باره تصریح کرد: بخش عمده موسیقی سریال مختارنامه موسیقی مکمل است و شاید به تنهایی زیاد برای مخاطبان تلویزیونی شنیدنی نباشد. در واقع این بخش از موسیقی به نوعی، جزئی از خود فیلم محسوب می شود.

وی ادامه داد: موسیقی سریال را به دو بخش می توان تقسیم بندی کرد؛ بخشی از آن را می توان به طور مستقل از سریال شنید و جذابیت های فراوانی نیز دارد که ما در حال آماده سازی این بخش برای انتشار هستیم. بخش دیگری از این موسیقی نیز به صورت تم ها و موتیف ها به طور مستقل برای مکان هایی مانند مکه و یا اشخاصی مانند مختار، امام حسن(ع)، و سایر نقش ها نوشته شده است.

این آهنگساز همچنین تاکید کرد: ما در موسیقی سریال مختارنامه 40 تم داشتیم و بیش از هزار دقیقه موسیقی نوشته ام. شاید اگر بخواهم نگاهی انتقادی به موسیقی مختارنامه داشته باشم داشتن 40 تم برای یک سریال اشکال باشد اما این اتفاق دقیقا به دلیل تعدد قصه و شخصیت های این سریال اتفاق افتاده است.

میرعلی نقی در بخش دیگری از این نشست تاکید کرد: استفاده از 40 تم در ساخت موسیقی یک سریال و نوشتن بیش از هزار دقیقه موسیقی برای آن  در نوع خود در ایران بی نظیر است و کار بسیار بسیار دشواری محسوب می شود.

توسلی در ادامه صحبت های میرعلی نقی گفت: البته من چنین ادعایی ندارم که این کار بی نظیر بوده است. فقط می توانم بگویم که کار بسیار سنگینی بود؛ به خصوص از وقتی که هفته به هفته با پخش سریال موسیقی آن را آماده کردیم کار بسیتر سخت تر شد. حتی من برای سه قسمت از این کار مجبور شدم از آقای بهزاد عبدی کمک بگیرم تا از زمان پخش عقب نمانیم.

آهنگساز سریال مختارنامه در مورد سایر ویژگی های این اثر گفت: موسیقی این سریال به صورت پلان به پلان نوشته شده است. یعنی اگر شما موسیقی بخشی از آن را بردارید نمی توانید آن را در جای دیگری استفاده کنید. این نشان می دهد برای ثانیه ثانیه آن فکر شده است.

در ادامه این جلسه نقد بخش دیگری از سریال که مربوط به درو کردن گندم و کشتن گراز بود برای حاضران در سالن پخش شد و پس از آن توسلی گفت: بافت موسیقی به گونه ای بوده که ما برای همراهی با داستان سریال بسیاری از مواقع مجبور بودیم از تایم گیری با فریم استفاده کنیم. به

 

این آهنگساز همچنین گفت: اساسا تهیه کننده در کار موسیقی سریال مختارنامه هیچ دخالتی نداشت. اما آقای میرباقری بسیاری اتفاق می افتاد که در موارد مختلفی نظر می داد که با همفکر رو به جلو می رفتیم. این نظرهای آقای میرباقری بسیاری از مواقع به نظرات من همسو بود اما در برخی از موارد نیز اختلاف نظر داشتیم که در نهایت به دلیل مولف بودن یک کارگردان در یک اثر تصویری حرف آخر را کارگردان می زد.
 

توسلی تصریح کرد: حاشیه ها و شرایط حاشیه ای این اتفاق به گونه ای بود که من اصلا به آنها ورود پیدا نکردم. چرا که در شرایط خلق اثر قرار داشتم و نمی خواستم از نظر ذهنی به هم بریزم. در هر صورت هم واکنش های بسیار تندی نسبت به استفاده از این خواننده زن در تیتراژ داشتیم و هم واکنش های مثبتی دریافت می کردیم.

امیر توسلی در مورد موضوع اضافه شدن نام محسن شریفیان به تیتراژ سریال مختارنامه و حاشیه هایی که پیش از آن به وجود آمده بود گفت: من زمانی که امتیاز آلبوم مربوط به نوحه ها را از موسسه ماهور گرفتم روی جلد این آلبوم نامی از محسن شریفیان نیامده بود و مدیر موسسه نیز چیزی در این رابطه به من نگفت. این در حالی بود که ظاهرا محسن شریفیان به عنوان گردآورنده این اثر را به جهانگیر نصر اشرفی واگذار کرده بود و طی پروسه دیگری اشرفی نیز آلبوم را به انتشارات ماهور واگذار کرده بود.

این آهنگساز افزود: من همواره به رعایت حق و حقوق مولف معتقد بوده و هستم از این رو پس از اتفاقاتی که افتاد من پیگیر ماجرا شدم و در نهایت اسم محسن شریفیان به عنوان گردآورنده آلبوم نوحه ها به تیتراژ سریال مختارنامه اضافه شد.

 

هجدهمین جلسه نقد نغمه بیشتر از آنکه به نقد این اثر بپردازد به معرفی و شرح مراحل ساخت و ویژگی های فنی آن اختصاص داشت.