به گزارش خبرنگار مهر، 29 آذر ماه مصادف با زمین لرزه 6.5 ریشتری شرق کرمان است که چهار کشته و 30 زخمی به جای گذاشت.
در ساعات ابتدایی شب 29 آذرماه زمین لرزه ای شدید شهر کرمان را لرزاند و این بار مردم کرمان با به یاد آوردن خاطرات زمین لرزه بم دست به آسمان بلند کردند و از خدا خواستند بار دیگر خاطرات زمین لرزه مخوف بم تکرار نشود.
شدت زمین لرزه ای که شهر کرمان را تکان داده بود شدید تر از زمین لرزه بم بود و همه منتظر بودند که نام منطقه زلزله زده اعلام شود تا در قالب گروههای امدادی به کمک آسیب دیدگان بشتابند، شدت زمین لرزه دقایقی بعد 6.5 ریشتر و کانون آن حسین آباد فهرج اعلام شد.
با توجه به بافت خشت و گلی منطقه همه انتظار تلفات بالا را داشتند و برخی مسئولان در مصاحبه های اولیه با توجه به عمق کم، وسعت زمین لرزه، شدت و تلفات بالای 10 هزار نفر را تخمین می زدند اما گویی دعاهای مردم این بار استجاب شد.
زمین لرزه ای 6.5 ریشتری که تنها 4 کشته برجای گذاشت
زمین لرزه در ارتفاعات روی داده بود جایی که دارای کمترین جمعیت استان کرمان بود. در این میان مقاوم سازیهای صورت گرفته در قالب طرحهای زمین لرزه بم و طرحهای روستایی از یک سو و کپر نشینی تعدادی از ساکنان منطقه که در عمق زمین لرزه ساکن بودند تلفات را بسیار کم کرد.
نیروهای امدادی به سرعت در روستاهای زلزله زده حضور یافتند و حدود ساعت سه صبح همه کشته شده ها و زخمی ها از زیر آوار خارج شدند، چهار کشته و سی زخمی.
این آمار نشان دهنده موفقیت گروههای امدادی در خروج سریع آسیب دیدگان زمین لرزه از زیر آوار داشت هر چند در برخی موارد نیز گروههای مردمی در یاری رسانی به آسیب دیدگان نقش پر رنگ تری را ایفا کرده بودند.
اشتباه در اعلام کانون زمین لرزه امدادگران را سرگردان کرد
اما نکات منفی زمین لرزه ای که در ابتدا کانون آن حسین آباد فهرج اعلام شد و همین مسئله موجب شد برخی گروههای امدادی به خصوص گروههای محلی و همچنین امداد گران استان سیستان و بلوچستان برای امداد رسانی راه اشتباه را بروند نیز قابل توجه بود.
نکته اینجا بود که کانون زمین لرزه در واقع محمد آباد شهرستان ریگان در مجاورت شهرستان فهرج بود.
این امر در موجب شد برخی گروههای امدادی نتوانند خود را به موقع به محل حادثه برسانند.
حسین زین الصالحین فرماندار فهرج که وقوع زمین لرزه این شهرستان را نیز به شدت تکان داده بود و موجب ترس و وحشت مردم فهرج شده بود در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: فقط می دانستیم در حسین آباد فهرج زلزله شده است اما فهرج چندین حسین آباد داشت.
وی ادامه داد: در همان دقایق ابتدایی ستاد بحران را تشکیل دادیم و به تک تک این روستاها سرکشی کردیم اما خسارت چشمگیری در هیچ یک وجود نداشت حتی برخی گروههای امدادی هم به فهرج آمدند اما پس از اینکه مشخص شد زمین لرزه در محمد آباد ریگان است به این منطقه اعزام شدند.
نبود بیمارستان در شهرستانهای زلزله زده
نکته منفی دیگر در منطقه که در زمان بروز زمین لرزه نمایان شد نبود بیمارستان در دو شهرستان فهرج و ریگان بود و مصدومان این حادثه برای درمان به شهر بم در یکصد کیلومتری ریگان منتقل شدند و نکته دیگر وجود تنها یک پمپ بنزین در ریگان بود.
اما درنهایت زمین لرزه ریگان با کمترین تلفات تمام شد و چیزی که برجای ماند هزاران خانه خشت و گلی ترک خورده از زمین لرزه در شهرستان ریگان و فهرج بود که در نهایت کار بازسازی آنها نیز چند ماه بعد از زمین لرزه آغاز شد و هر چند کند اما با روند صعودی ادامه دارد.
وجود 18 گسل فعال در استان کرمان/ شهر کرمان به مقاوم سازی نیاز دارد
نکته قابل توجه در استان کرمان که نامش با زمین لرزه عجین شده است وجود 18 گسل بزرگ که خود دارای گسله های متعدد هستند در استان کرمان است این گلسها تمام نقاط جمعیتی استان کرمان را پوشش می دهند و گفته می شود تنها قسمت کوچکی از شهرستان سیرجان از این خطر در امان است.
طبق آمار ارائه شده از سوی مسئولان کرمان بیشترین تلفات مالی و جانی زمین لرزه های یکصد سال اخیر کشور نیز در استان کرمان روی داده است که در این میان آمار کشته های زمین لرزه مخوف بم با هزاران کشته نقش قابل توجهی دارد.
زمین لرزه در کمین است
این آمارها تنها یک نکته را در کرمان و به مردم این سرزمین گوشزد می کند "زمین لرزه در کمین است".
با توجه به اینکه وقوع زمین لرزه قابل پیش بینی نیست و بر اثر وقوع آن بیشترین خسارات کنترل نشده نیز روی می دهد تنها راه مقابله با زمین لرزه مقاوم سازی شهرها و روستاهای استان کرمان است.
این امر خوشبختانه با توجه به بازسازی شهرستانهای زرند و بم در این مناطق به خوبی انجام شده است بطوریکه بر اثر بروز زمین لرزه های شدید نیز کمترین خسارات در این مناطق روی می دهد.
روند مطلوب مقاوم سازی در روستاهای کرمان
نکته قابل توجه این است که زمین لرزه های 4 تا 5 ریشتری در استان کرمان که قبل از انجام مقاوم سازی ها تلفات سنگینی در استان به جای می گذاشتند امروز دیگر خسارتی ندارند و در واقع در اکثر مناطق استان این زمین لرزه ها تلفاتی معادل صفر دارند که این نشان از موفقیت مسئولان استان کرمان در این زمینه دارد با این وجود نقاط منفی نیز همچنان وجود دارد.
شهر کرمان مهمترین نقطه ضعف بزرگترین استان کشور در مقابل زمین لرزه است.
شهر کرمان با نزدیک به یک میلیون نفر جمعیت عنوان کلانشهر را نیز با خود یدک می کشد اما عمر متوسط سازه های مسکونی در این استان بالاست.
بخش قابل توجهی از شهر را بافت فرسوده تشکیل می دهد و مقاوم سازی در آن در گذشته در درجه چندم اهمیت بوده است.
طی سالهای اخیر در ساخت و سازها رعایت مقررات ایمنی در مقابل زمین لرزه در دستور کار قرار گرفته است همچنین اعطای وامهای مسکن مهر موجب شده برخی مردم کرمان اقدام به نوسازی واحدهای مسکونی کنند اما به دلیل گران شدن مصالح ساختمانی ساخت و سازها هر روز کمتر می شود.
لزوم ارائه تسهیلات مقاوم سازی در شهر کرمان
با توجه به خطری که شهر کرمان را تهدید می کند ارائه تسهیلات مناسب به مردم برای مقاوم سازی مهمترین تصمیمی است که مسئولان کرمان باید بگیرند.
محسن صالحی، رئیس ستاد حوادث غیر مترقبه استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: نکته ای نمی شود از آن گذشت مقاوم سازی های صورت گرفته در مناطق مختلف استان کرمان به خصوص در شهرهای کم جمعیت و روستاها است که این امر در سالهای اخیر و پس از زمین لرزه بم شدت گرفت و به خوبی ادامه یافت.
میزان خسارات زمین لرزه در کرمان کاهش یافته/ بم مقاومترین شهر ایران
وی گفت: میزان خسارات در زمین لرزه های نسبتا شدید کرمان کاهش چشمگیر یافته است و به عنوان مثال شهر بم به مقاوم ترین شهر ایران در مقابل زمین لرزه مبدل شده است.
صالحی ادامه داد: از سوی دیگر باید مدیریت بحران در استان کرمان جدی گرفته شود و پس از زمین لرزه بم و زرند این کار با جدیدت بیشتر در کرمان دنبال شد و امیدواریم این امر ادامه یابد.
زلزله بم بزرگترین درس برای مردم استان کرمان
وی گفت: زمین لرزه بم باید بزرگترین درس برای مردم شهر کرمان باشد زیرا در خانه های مقاوم سازی شده بم کمترین تلفات روی داد.
این مسئول از مردم کرمان خواست که بیشترین سعی خود را در مقاوم سازی سازه های مسکونی و تجاری قرار دهند.
وی اضافه کرد: بهتر است خانه های کوچکتر اما مقاوم داشته باشیم تا اینکه خانه های بزرگ و غیر مقاوم و در این راه باید بیشترین حساسیت در مردم ایجاد شود.
وی گفت: وقوع زمین لرزه الگوی خاصی را پیگیری نمی کند و در استان کرمان که 18 گسل حادثه خیز وجود دارد تنها راه مقابله با این خطر مقاوم سازی، مدیریت بحران و آمادگی عمومی است که با اجرای مانورهای متعدد انجام می شود.
اما اینکه هم اکنون در مناطق زلزله زده ریگان چه می گذرد در این خصوص خبرنگار مهر با فرماندار ریگان به گفتگو نشسته است.
روند بازسازی در ریگان مطلوب است
محمد برزنگ با اشاره به زلزله خیز بودن این شهرستان گفت: زلزله در منطقه چاه قنبر شهرستان ریگان چهار کشته و30مجروح بر جای گذاشت این زلزله که در 29اذر رخ داد باعث تخریب منازل مسکونی که از سنگ وچوب بودند شد. اما بعد از گذشت یک سال از زلزله در این منطقه اقدامات خوبی برای عشایر صورت گرفته است.
برزنگ افزود: در همان ساعات اولیه زلزله کمک رسانی به مردم انجام و اسکان موقت آنها صورت گرفت.
وی گفت: در بازدید مدیران کشوری و استانی از این مناطق و بررسی مشکلات زلزله زدگان بیش از سه هزار و 542 پرونده ساخت و ساز تشکیل شد که تعدادی از آنها آماده بهره برداری و تعدادی در مراحل اسکلت دیوار چینی و...هستند.
فرماندار ریگان افزود: با توجه به زلزله خیز بودن شهرستان تاکنون 14هزار واحد مسکونی در این شهرستان ساخته شده است.
برزنگ اظهارداشت: به دستور استاندار کرمان دو واحد مسکونی به صورت بلاعوض به دو خانواده ای که فرزندان خود را در زلزله 29 آذر از دست داده بودند ساخته و تحویل آنها داده شد.
وی افزود: یکی از مشکلات این منطقه کپری و سنگی بودن مدارس بود که 11مدرسه برای این منطقه اختصاص یافت که در حال ساخت هستند که به زودی به بهر برداری خواهند رسید.
وی ادامه داد: یکی از مشکلات منطقه نبود راه مناسب بود که در سفر رئیس دفتر مناطق محروم مقرر شد 65کیلومتر راه در این منطقه احداث شود که اکنون 13کیلومتر از این جاده آماده آسفالت است ومابقی با تامین اعتبار ساخته می شود.
وی از راه اندازی دکل مخابرات این منطقه خبر داد و افزود: دکل و تمامی تجهیزات آن نصب و به زودی به بهر برداری خواهد رسید.
فرماندار ریگان گفت: یکی از مشکلات منطقه زلزله زده چاه قنبر وضعیت کشاورزی بود که دو موتور پمپ کشاورزی در اثر زلزله دچار خسارت شده بودند که باتخصیص 70میلیون تومان اعتبار این دو موتور تجهیز و به بهر برداری
رسیدند.
فهرج به توجه بیشتر مسئولان نیاز دارد
شهرستان فهرج نیز متاثیر از زمین لرزه شرق کرمان بود حسین زین الصالحین، فرماندار فهرج در گفتگو با مهر اظهارداشت: در زمین لرزه 6.5 ریشتری فهرج هزار و 500 خانه مسکونی دچار خسارت شدند که اکثر این خانه ها نیز خشت و گلی بودند.
وی ادامه داد: برای بازسازی این خانه ها درنهایت پرونده ای برای تمامی خانه های صدمه دیده تشکیل شد و هم اکنون بحث بازسازی آنها در حال انجام است.
زین الصالحین خانه های خشت و گلی را از مهمترین مشکلات در هنگام بروز زمین لرزه دانست و خواستار اختصاص اعتبار مناسب برای حذف این خانه ها و مقاوم سازی شد.
وی ادامه داد: در بحث مدارس نیز به دلیل وجود مدارس غیر مقاوم باید توجه بیشتری به این شهرستان شود.
اما درنهایت در استان زلزله خیز کرمان آنچه با اهمیت است جدی گرفتن زمین لرزه توسط مردم و مقاوم سازی است که باید به یک فرهنگ در جامعه تبدیل شود.
..........................
گزارش: اسماء محمودی