به گزارش خبرنگار علمي خبرگزاري مهر ، طبق تعريف، به حالتي كه غده تيروئيد بزرگ است ولي پركار يا كم كار نيست گواتر ساده اطلاق مي شود . در حقيقت در جريان گواتر ساده اختلال در كاركرد تيروئيد وجود ندارد . در اين بيماري عليرغم تغييراتي كه در ساختمان و اندازه تيروئيد بوجود مي آيد ،هورمون هاي مترشحه تيروئيد از نظر مقدار طبيعي هستند.
گواتر ساده طيفي را شامل مي شود كه از يك بزرگي مختصر شروع شده ، در ادامه پيشرفت كرده ، تبديل به گواترغير يكنواخت و ندولارمي شود . در مراحل ابتدايي تيروئيد ، بزرگي منتشر دارد ولي با گذشت زمان يكنواختي خود را از دست داده و برجستگي هايي به صورت چند ند ول ( برجستگي ) گرد و مجزا از هم تشكيل مي دهد .
آمار هاي متفاوتي در باره شيوع گواتر ساده از مناطق مختلف گزارش شده است . مقدار يد در رژيم غذايي ساكنان منطقه ، محدوده سني و جنس افراد مورد مطالعه از عواملي هستند كه بر آمار ها تاثير مي گذارند. به طور كلي شيوع اين پديده از 7 تا 24 درصد در جمعيت هاي مختلف متفاوت است .
شايع ترين و مهم ترين علت گواتر هاي ندولر كمبود دريافت يد در مواد غذايي است . وقتي ميزان يد دريافتي كم باشد ، تيروئيد با افزايش اندازه خود و با افزايش ضريب جذب يد تلاش مي كند ، تمام يد را دريافت كرده ، از آن نهايت استفاده را ببرد . حاصل اين امر در طولا ني مد ت بزرگي تيروئيد و پيدايش گواتر است . در كشور ما نيز كه جز مناطق دچار كمبود يد است با اجراي برنامه نمك يد دار ، شيوع گواتر ساده به ارقام مربوط به كشور هاي با يد كافي نزديك مي شود .
براساس بررسي هاي انجام شده در كردستان 20 تا 47 درصد دانش آموزان مدارس دچار گواترند . و ميزان يد موجود در ادرار آنها بسيار نا چيز است . اگر چه كمبود يد به عنوان مهمترين عامل شيوع گواتر ساده شناخته شده است ولي عوامل ديگري نيز در ايجاد گواتر ساده موثرند . در مورد اثرات گواتر و ژنها هنوز مطالعات گسترده اي در ايران انجام نشده است . هم چنين بر اساس مطالعات جديد بعضي از سلول هاي تيروئيد دچار جهش در گيرنده هاي TSH ( محرك طبيعي سلول هاي تيروئيد ) شده ، تكثير اين سلول هاي جهش يافته منجر به ايجاد گواتر ساده مي شود . در واقع بزرگي تيروئيد و تشكيل ندول پتانسيل بد خيمي را افزايش مي دهد.
متاسفانه درفرهنگ ما گواتر را با عنوان غمباد مي شناسند ، در حالي كه بر اساس مطالعات انجام شده هيچ ارتباط واضح و شناخته شده اي بين تظاهرات رواني ناشي از افسردگي و اضطراب و گواتر وجود ندارد .
تاریخ انتشار: ۱۳ مرداد ۱۳۸۲ - ۱۹:۵۹
كشور ما جز مناطق دچار كمبود "يد" است و تا 47 درصد دانش آموزان مدارس برخي مناطق دچار بيماري " گواتر " هستند.