به گزارش خبرنگار مهر، یلدا به معنای زایش و تولد است و ایرانیان باستان با این باور که فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر می‌شوند و تابش نور ایزدی افزونی می‌یابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند.
آنان برای این شب و البته زایش خورشید، مراسم برپا می‌کردند که میراث آن به نسل امروز رسیده است، اما آیا شب یلدا، فقط خوردن میوه و تنقلات است.
گرچه در هزاران سال پیش مراسم شب یلدا برای زایش خورشید بوده، با پاسداشت میراث گذشتگان باید اعتراف کرد، آنچه اکنون ما را ترغیب به برگزاری مراسم شب یلدا می کند احترام به بزرگترها و نیاز به دور هم جمع شدن های واقعی است.
این دور هم جمع شدن در همه مناطق یکی است با شمایل ها و اسم های متفاوت.
شب یلدا در استان مرکزی سه شب است
مردم استان مرکزی نیز همچون سایر مردم ایران آخرین شب پاییز و بلندترین شب سال را جشن می گیرند.
شب یلدا در برخی نقاط استان همچون، اراک به شب چله معروف است و بیش از آنکه، بگویند شب یلدا، می گویند شب چله.
در گذشته شب چله در اراک سه شب به نام های شب چله کوچیکه، شب چله وسطی و شب چله بزرگه معروف بوده است که کماکان پا برجاست.
سفره شب یلدا در استان مرکزی
سفره شب یلدا در استان مرکزی، برگرفته از سفرهای سنتی و رسم قدیمی است.
در این سفره، کدو تنبل بخار پز شده، کشمش و گردوی پاک شده، انار، برگ های زردآلو، چغندر پخته شده، میوه های فصل به اضافه انگور، و شیره و باسلق و گندم و شاه دانه بو داده شده، بیش از میوه ها و تنقلات رنگین امروزی به چشم می خورد.
در این شب کوچکترها معمولا یا شام یا برای شب نشینی به خانه بزرگترها می روند تا با دور هم جمع شدن و محبت های خود، بلندترین شب سال را به کوتاهترین شب تبدیل کنند.
شب چله و جای خالی کرسی
شب چله در بسیاری از نقاط ایران با بساط کرسی همراه بوده است که امروز به مدد زندگی مدرن شهری و گازکشی به مبل و راحتی و صندلی و گاهی هم دور هم نشستن تغییر یافته است و البته شاید گریزی نباشد چرا که در هر زمان باید فرزند زمان خود بود.
دوری مردم از برخی تعاریف روشنفکر مآبانه شب یلدا
باور مردمی برای برگزاری شب یلدا در میان مردمان شهرها ورستاها با باور برخی روشنفکرمآبان که به دنبال ایرانی گرایی در برخی مراسم ها و جشن های آئینی است، از زمین تا آسمان تفاوت دارد.
مریم محمدی کارشناس جامعه شناسی با اشاره به اینکه، آنچه باعث زنده ماندن سنت های باستانی شده است تطابق آن با باورهای دینی است مانند صله ارحام، گفت: اگر نبود باورهای دینی در برخی آئین های باستانی، این آئین های زنده نمی ماندند .
وی افزود: یکی از عوامل حیات آنها همین آداب ورسومی است که مورد پسند مردم است که می توان به دید و بازدیدها، احترام و سرکشی به بزرگترها، توجه به کوچکترها، کمک به محرومین و شاد کردن نیازمندان، این سنت ها از بین می رفت.
تاریکی ها در کمینند/ یلدای دوری های ممتد و دوستی های ظاهری
گرچه یلدا آئین باستانی برای پاسداشت همدلی ها در مقابل تاریکی است و گرچه اکنون ما خیالمان راحت است که خورشید در آسمان، صبحگاهان شب یلدا طلوع می کند و تابان تر از همیشه می درخشد و رستن ها را در پی خواهد داشت.
اما آنچه اکنون روزگاران ما را به یلدای بلند تاریکی می کشاند، دوری های ممتد و دوستی های ظاهری است.
امروز آنچه چهره مهربان جامعه را مخدوش می کند ظاهربینی ها، چشم و هم چشمی ها، بی توجهی ها، ندیدن نیازمندان، گذشتن از مشکلات دیگران و نشنیدن فریادها و شاید گم شدن آن لابلای هزاران مشکل و مسئله ای که ما برای خود آفریدیم.
در فرصتهای محدودی که به بهانه یا بی بهانه فراهم است قدر یکدیگر را بدانیم پیش از آنکه دیر شود.