رضا امیرخانی در مراسم رونمایی از کتاب «گزارش روزانه جنگ» نوشته احمد دهقان گفت: زمانی که متوجه شدم حسن باقری در گزارش‌نگاری جنگ چه لغات و اصطلاحاتی را ابداع کرده بر تسلط و چیرگی او بر ادبیات غبطه خوردم.

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم رونمایی از مجموعه کتاب گزارش روزانه جنگ، شامل 5 جلد نخست مجموعه اسناد تدوین شده توسط شهید حسن باقری صبح امروز شنبه هشتم بهمن ماه در تالار ایوان شمس برگزار شد.

در ابتدای این مراسم رضا امیرخانی، نویسنده در سخنانی با اشاره به اینکه در این نشست قصد ندارم از دستاوردهای خودم از شهید باقری سخنی بگویم و تنها از آنچه سخن می‌گویم که او خود به من آموخت، اظهار کرد: اینکه از خود نگوییم و از او بگوییم را احمد دهقان، نویسنده این مجموعه به من یاد داد. او در این کتاب حتی یک کلمه از خود سخنی نگفت و هر آنچه می‌گوید کلام شهید باقری است.

دهقان خود گوهر، گوهرشناس و گوهرتراش است

وی ادامه داد: دهقان یک نویسنده برجسته در حوزه ادبیات جنگ است. او خود یکی از گوهرهای جنگ به شمار می‌رود. او در برخی از کتاب‌هایش گوهر جنگ بوده و در برخی دیگر گوهرتراش، اما در این کار، گوهر خود شهید باقری است و دهقان هم نه تنها گوهرساز نبوده، بلکه نقش او را باید همانند کار یک گوهری، گوهرشناس و یا زرگر قدر بدانیم.

امیرخانی ادامه داد: این کتاب قطعا ماندگارترین اثری است که در کتابخانه‌های جنگ ما باقی خواهد ماند. هیچ مأخذی از سال‌های آغازین جنگ در مستندهای این کتاب نخواهیم داشت، اما بی‌شک بخش عمده تأثیرگذاری این کتاب به شخصی برمی‌گردد که همه آنچه را که روزانه در صحنه‌های جنگ در صحنه آورده بود نوشت و مکتوب کرد. خود من هم با آشنایی با سلوک او دریچه تازه‌ای از جنگ را پیش روی خودم دیدم.

نویسنده رمان «بی وتن» ادامه داد: با انتشار این کتاب می‌توان مدعی شد که دوباره به فضای عقلانی درباره جنگ باز می‌گردیم. اگر جنگمان را به بدن تشبیه کنیم، انواع گزارش‌ها از قلب آن برای ما موجود است، اما تاکنون گزارشی درباره مغز آن نداشتیم و جایگاه این کتاب دقیقاً همین است.

امیرخانی ادامه داد: در فضای سیاسی امروز جامعه، طبیعی است که جنگ را تنها به هیجان نسبت دهند. در این فضا حرف‌های زیادی درباره جنگ شنیده می‌شود که چگونه آغاز شد، چرا به پایان نرسید و چرا رسید، مقصران چه کسانی بودند، اما کاری که حسن باقری و امثال او انجام داده‌اند، دقیقا گزارش‌برداری از مغز جنگ تحمیلی بود که در این حیطه کم کاری‌های فراوانی داشته‌ایم.

در شرایط کنونی با یک تغییر سیاسی افراد به خائن تبدیل می‌شوند

نویسنده کتاب «نفحات نفت» با اشاره به اینکه نقد من به نگاه عقلانی تا هیجانی از جنگ یک امر ارزشی نیست، افزود: حرکت به صرف هیجان منجر به هیچ تغییری نمی‌شود، اما رسانه‌ای کردن فکر و کردار شهید باقری در ذهن، شیوه خوبی برای رسیدن به آنچه که واقعا در جنگ در حال اتفاق بود است. زحمت اصلی این شهید را باید در مستندنگاری از جنگ دانست؛ اتفاقی که در بسیاری از پرونده‌های مهم امروز کشور در حیطه‌های مختلف رخ نمی‌دهد و معلوم نیست که در آینده چه اتفاقی برای این پرونده‌ها خواهد افتاد و دقیقا نبود همین کار است که باعث می‌شود یک تغییر سیاسی در کشور یک فعال نظام را به یک خائن تبدیل کند؛ بدون آنکه بدانیم او دقیقا چه کار کرده است!

امیرخانی افزود: زمانی که متوجه شدم حسن باقری در گزارش‌نگاری در جنگ چه لغات و اصطلاحاتی را ابداع کرده و تسلط و چیرگی او در ادبیات غبطه خوردم. لغاتی که او برای گزارش از جنگ ساخته یک هوا بلندتر از تمام لغاتی است که فرهنگستان زبان و ادب راجع به جنگ ساخته است.

خاطره‌ای از اتاق شهید باقری

امیرخانی در پایان به ذکر خاطره‌ای از آشنایی خود با شهید حسن باقری پرداخت و گفت: یادم هست وقتی که در پایگاه گلف برای دیدن اتاق فرماندهی شهید باقری رفته بودم با درهای بسته این اتاق مواجه شدم. با اصرار من سرانجام مسئولین قرارگاه در اتاق را باز کردند. فضای بسیار خوبی بود، سئوال کردم که چرا این اتاق همواره درش بسته است، گفتند: به خاطر رفت و آمد و اردوهای راهیان نور. پرسیدم اینکه باید موجب خوشحالی باشد. فرد همراه من یک تصویر بزرگ از فرماندهان حاضر در این اتاق در دوران جنگ را که روی دیوار بود به من نشان داد و گفت: یک نفر از بازدیدکنندگان در این اتاق که در غالب این کاروان‌ها به این اتاق آورده بود، یک تیغ از جیب خود در آورد و دور عکس فرماندهی را برید و آن را دور انداخت و گفت: امروز از نظر سیاسی من این فرد را به فرماندهی جنگ قبول ندارم و این همان نگاه هیجانی از جنگ است که من از آن می‌ترسم.

از گوهرهای زیادی باید غبارزدایی شود

در ادامه این مراسم، سردار سرلشکر محمد باقری معاون اطلاعات و عملیات ستاد‌کل نیروهای مسلح در سخنانی ضمن تجلیل از فعالیت‌های موسسه شهید باقری در تدوین آثار بر جای مانده از شهید حسن باقری گفت: گوهرهای زیادی از سال‌های دفاع مقدس در جامعه باقی مانده است، اما غبارزدایی از آنها انجام نشده و متأسفانه هر روز بیشتر از قبل به فراموشی سپرده می‌شود، ولی کار موسسه شهید باقری به اعتقاد من حداکثر تلاشی است که یک انسان الهی می‌تواند برای به تصویر کشیدن شهید باقری انجام دهد.

وی افزود: در 28 ماه حضور شهید باقری در جبهه‌های جنگ اتفاقات زیادی رخ داد که در روند جنگ نقش اساسی داشت، نخست آنکه در آغاز جنگ ما در غافلگیری کامل با یک تهاجم روبرو بودیم و تنها واکنش ما عملیات‌های وسیع کلاسیکی بود که ما را به هیچ نتیجه قطعی نرساند و متوجه شدیم که ادامه جنگ با این وضعیت ممکن نیست. همه کسانی که زمستان 59 را در جبهه بودند، یادشان هست که حس می‌کردیم که قدم از قدم نمی‌توانیم برداریم و در عین حال عراقی‌ها دائما در حال پیشرفت هستند، اما از دل همین ناامیدی‌ها بود که جوانه‌هایی رویید و با اقدام در عملیات‌های کوچک در کمتر از 6 ماه ما را در عملیاتی مانند ثامن الائمه و شکست حصر آبادان راهنمایی کرد.

سردار باقری بسیار سختگیر بود

سردار باقری افزود: شهید باقری ابعاد روحی گوناگونی داشت؛ در عین حال که در کار بسیار سختگیر بود، حالات روحی بسیار لطیفی داشت. این گزارش حاصل دسترنج تمام فرماندهان محورهای عملیاتی جنوب کشور است که باقری هر روز از آنها دریافت می‌کرد و با تدوین آنها به این گزارش‌ها می‌رسید.

وی همچنین با اشاره به سخنرانی امیرخانی تصریح کرد: شهید باقری و بسیاری دیگر از فرماندهان جنگ امروز نیازی به مبالغه ما ندارند. اگر حقیقت را درباره آنها بگوییم، کافی است. به اعتقاد من عقلانی‌ترین دوران انقلاب اسلامی دوران دفاع مقدس است، اما من نمی‌پذیرم که بعد از پایان دوران دفاع مقدس در روایت آن سال‌ها خللی به وجود آمده باشد.