به گزارش خبرنگار مهر، پس از آنکه فرهاد دانشجو برای نخستین بار اعلام کرد که شهریه های دانشگاه آزاد را 20 درصد کاهش می دهد، برخی در این زمینه انتقاداتی را وارد کردند. وی در گفتگوی مشروح خود با خبرگزاری مهر در این باره با صراحت سخن گفت که در ادامه آمده است.
خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه: برخی منتقدان بر این باور هستند که شما علیرغم آغاز نشدن فعالیت رسمی تان در دانشگاه آزاد اسلامی، نباید از کاهش 20 درصدی شهریه های این دانشگاه سخن بگویید زیرا اعلام اینگونه برنامه ها از سوی شخصی که هنوز به سیاستهای دانشگاه آزاد اسلامی به طور کامل واقف نیست بدین معناست که در آینده توانایی عملی کردن وعده ها را نه تنها ندارد و قادر به اداره این دانشگاه در آینده نخوهد بود. پاسخ شما به این منتقدان چیست؟
فرهاد دانشجو: نزدیک به 4 سال است که نماینده شورایعالی انقلاب فرهنگی در تشکلهای دانشگاه آزاد اسلامی هستم و از 8 سال گذشته تاکنون به دکتر جاسبی در مسائل آموزش عالی مشاوره می دهم. از سوی دیگر نخستین همکاری خود با این دانشگاه را از 21 سال پیش با تدریس درس مکانیک سازه ها در واحد تهران مرکز آغاز کردم.
شما به عنوان یک خبرنگار به صورت مسئله نگاه کنید. مسئولان دانشگاه آزاد در گذشته و حال معتقدند بیش از 99 درصد اعتبار مورد نیاز این دانشگاه از طریق شهریه تامین می شود و با این شهریه هاست که ساختمان های دانشگاه آزاد ساخته، عضو هیات علمی استخدام، حقوق کارکنان و استادان پرداخت و سایر امورات دانشگاه آزاد اداره می شود.
اگر شهریه تنها منبع تامین هزینه های دانشگاه آزاد همانند 29 سال گذشته باشد و هر سال هم با یک تورم 10، 15 یا 20 درصدی مواجه باشیم، بنابراین باید پذیرفت که هرسال 20 درصد به شهریه ها اضافه شود تا اینکه بتوان همین سطح و روال کنونی را حفظ کرد.
صحبت من سخت و غیرقابل فهم نیست. من می گویم باید گشت و باید منابع مالی غیرشهریه ای یافت. کدام منتقد متخصصی پیدا می شود که با این موضوع مخالفت کند؟ پایداری سیستم مالی، پایداری بودجه دانشگاه و اینکه بتوان از اعمال فشار تورم روی دانشجویان جلوگیری کرد در این است که منابع مالی جدیدی به دست آید.
برای منابع مالی جدید باید چه کرد؟ من می گویم باید فکر و برنامه ریزی کرد. من دیدم که برخی منتقدان بر این باور هستند که ایجاد منابع مالی جدید امکانپذیر نیست زیرا به باور آنان من در جریان امور نیستم پس نمی توان منابع دیگری ایجاد کرد. این درحالیست که نه تنها در جریان امورات دانشگاه هستم، بلکه با بسیاری از روسای واحدها، تعدادی از معاونان و مدیران دانشگاه آزاد دراین زمینه صحبت کردم.
حتی برخی از بودجه های سالیانه دانشگاه آزاد دست من است و شاهد بودجه نویسی دانشگاه هستم. از سوی دیگر در آموزش عالی کشور هم تجربه دارم. تنها دانشگاه آزاد نیست که از نظر مالی مشکل دارد بلکه دانشگاههای دولتی هم دچار برخی مشکلات مالی هستند، برای مثال وابستگی دانشگاههای دولتی به بودجه دولت بسیار زیاد است.
زمانی که من رئیس دانشگاه تربیت مدرس شدم شاید تنها 2 تا 5 درصد از بودجه دانشگاه از طریق ارتباط با صنعت تامین می شد و پس از خروج من از این دانشگاه این عدد به 30 درصد رسید.
سوال من این است، اگر بتوانیم هزینه های جاری دانشگاه آزاد را با شهریه و سایر منابع تامین کنیم و منابع مالی به ما اجازه دهد تا شهریه ها را کمی کاهش داد، ایرادی دارد؟ تمام ملت ایران، مسئولان دانشگاه، دانشجویان و خانواده هایشان از فرهاد دانشجو بسیار قدردانی می کنند که توانسته با کمک خانواده دانشگاه کاری کند تا منابع مالی جدید به میزانی فراهم شود که نه تنها افزایشی اعمال نشود بلکه نیم درصد، یک درصد، 5 درصد یا حتی 20 درصد از شهریه های دانشگاه را کاسته شده است.
بنابراین، آنان که منتقد هستند به نظر من نمی دانند دارند با چه مخالفت می کنند. ترس آنان این است که ما نمی توانیم در حالیکه فرض من این است که ما می توانیم. اگر از متخصصان و کارشناسان امر استفاده کنیم و صورت مسئله را به آنان بدهیم و بخواهیم که 50 درصد از هزینه های دانشگاه توسط منابع مالی جدید و 50 درصد باقیمانده توسط شهریه ها تامین شود، قطعاً فشار هزینه دانشگاه را روی خانواده دانشجویان کم می کنیم.
ضمن اینکه از حضور 70 تا 100 نفری دانشجویان در کلاس برای جمع کردن پول بیشتر جلوگیری می شود. بنابراین یافتن منابع مالی جدید امکانپذیر است. به طور مثال می توان به بحث ارتباط با صنعت و جامعه علمی کاربردی اشاره کرد. اگر بستر و هماهنگیهای لازم با جامعه علمی کاربردی، پتروشیمی، صنعت نفت، خودروسازی، کشاورزی و سایر منابع به وجود آید و این منابع به دانشگاه آزاد به عنوان محل حل مشکلات خود نگاه کنند و هزینه های رفع مشکلاتشان را هم به دانشگاه پرداخت کنند شاید بتوان بخشی از بودجه مورد نیاز دانشگاه آزاد را از طریق حل مشکلات و معظلات کشور تامین کرد.
همچنین باید بستری برای افراد متمکن، مومن و خیر که مشتاق به کمک کردن هستند، فراهم کرد. در همین راستا می توان از اشخاص حقوقی، سازمانهای دولتی، سازمانهای غیردولتی، صنعت خصوصی و سازمانهای خصوصی کمک خواست.
از سوی دیگر می توان افراد را در دانشگاه مشارکت داد، بدین معنا که افراد بیایند و احساس کنند در سود و ضرر دانشگاه سهم دارند. پولی را به مشارکت می گذارند و اگر بازدهی یا ضرر داشت در هر دو مشارکت دارند.
کار من به عنوان رئیس دانشگاه آزاد خلق ایده های نو و تخصص من در مهندسی عمران، سازه و زلزله است. من نمی توانم در مدیریت مالی دانشگاه به صورت تخصصی راه حل بدهم. من خلق ایده می کنم و متخصص مجرب پولی برای این ایده راه حل ارائه می دهد. این راه حل در جلسه هیات امنا بررسی و در صورت تایید، عملی می شود.
با آغاز ترم تحصیلی دانشگاه آزاد، حداقل یا به طور متوسط یک میلیون و 400 هزار دانشجوی کارشناسی این دانشگاه به طور متوسط 500 هزار تومان شهریه پرداخت می کند و مبلغی نزدیک به 700 تا 800 میلیارد تومان در اول ترم به حساب دانشگاه آزاد واریز می شود که این پول باید تبدیل به حقوق کارمند، پرداخت هزینه های دانشگاه و سایر موارد شود همچنین به صورت پراکنده در بانکهای مختلف می ماند بدون آنکه ارزش افزوده ای به همراه داشته باشد.
اگر بتوان با عقد قرارداد با دانشگاهها یا ایجاد بانک این پول را مدیریت کرد و ماندگاری آن را افزایش داد، آیا فکر بدی است؟ اصلاً چه کسانی می توانند مخالف ایجاد ارزش افزوده برای دانشگاه آزاد باشند؟
حتی باید یک معاونت اقتصادی در دانشگاه آزاد ایجاد کرد تا بتوان این پولها را مدیریت کرد و این معاونت باید مشاوران مالی و اقتصادی جذب کند. ایده های جدید مخالفت با گذشته نیست بلکه تبیین آینده است.
* کارمندان دانشگاه آزاد واهمه دارند که وضعیت حقوقها و قراردادهای آنان بعد از آغاز ریاست شما در دانشگاه آزاد به کجا می رسد؟
دانشجو: کارکنان دانشگاه آزاد در گفتگو با من منتظر ورودم به دانشگاه هستند تا ضمن همکاری با من به مشکلات آنان رسیدگی شود. من هم شنیده ام که حقوق و دستمزد کارمندان و حق الزحمه استادان متناسب با افراد مشابه خود در سیستمهای دولتی نیست و پایین تر است.
این بی عدالتی است که کارمندی در دانشگاه آزاد با همان قرار داد و شرایط کاری از کارمند مشابه خود در نهادهای دولتی حقوق و دستمزد کمتری دریافت کند. علت این است که دانشگاه آزاد وابسته به شهریه هاست و نمی توان بیشتر از این حقوقها را افزایش داد.
راه حل برای ایجاد عدالت در حقوق کارکنان، در تبیین منابع مالی جدید است. بنابراین تغییرات به سمت عدالت می رود تا ایجاد منابع مالی جدید، مستمر شود.
تصورم این است که 5 تا 6 ماه طول می کشد تا با کمک استادان، کارکنان و دانشجویان مشکلات را بررسی و راه حلهای اجرایی و عملی را احصا کرد. یک سال و 6 ماه هم طول می کشد تا بانک دانشگاه آزاد ایجاد شود که در این مدت باید کار کارشناسی دقیق در ایجاد این بانک صورت گیرد. فکر می کنم اولین شعبه بانک را هم بتوان در تهران ایجاد کرد.
امیدوارم از انتهای سال دوم مدیریتم نه تنها شهریه ها کاهش یافته است بلکه این بی عدالتیها را هم از بین ببریم.