به گزارش خبرنگار مهر، نخستین جشنواره سفرنامه نویسی ناصرخسرو قبادیانی عصر روز پنجشنبه 13 بهمن با برپایی مراسم اختتامیه در سالن همایش‌های وزارت کشور و اعلام برگزیدگان و اعطای لوح تقدیر و جوایز به نفرات برگزیده به کار خود پایان داد.
مراسم اختتامیه این جشنواره با حضور جمعی از اهالی ادبیات و فعالان صنعت گردشگری به همت مرکز پژوهش‌های هفته‌نامه تعطیلات نو، پورتال گردشگری زورق، خانه جهانگرد و انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان تهران برگزارشد.
آرش نورآقایی دبیر این جشنواره در سخنانی با اشاره به ایده اولیه برگزاری این جشنواره از حدود 4 سال پیش گفت: برگزاری این جشنواره که ایده اولیه آن را کتاب ارزشمند گلگشت در وطن نوشته استاد ایرج افشار رقم زد، تا به امروز که حدود سه سال از برگزاری هزاره ناصرخسرو گذشته است، ممکن نشد اما خوشبختانه این ایده سرانجام با همکاری و مساعدت هفته‌نامه تعطیلات نو و گروهی دیگر از همراهان و فعالان عرصه گردشگری عملیاتی شد.
وی با انتقاد از حضور کمرنگ دستگاه‌های دولتی و متولی در این جشنواره اضافه کرد: امیدوارم برگزاری این جشنواره موجب نامگذاری روزی به نام ناصرخسرو قبادیانی شاعر بزرگ فارسی زبان در تقویم ملی کشورمان شود.
در ادامه این مراسم علی دهباشی دبیر هیئت داوران بخش نوشتاری نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی هم در سخنانی از برگزارکنندگان این جشنواره تقدیر کرد و گفت: مهمترین ویژگی این جشنواره برگزاری آن توسط جوانان فعال در بخش خصوصی و خودجوش بودن فکر و ایده اولیه آن بوده است؛ ضمن اینکه این همایش با کمترین امکانات و بدون حمایت از سوی دستگاه‌های متولی فرهنگ برگزار شده است.
وی ادامه داد: نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی انگیزه‌ای برای نوشتن و آغاز خلاقیت و فکر کردن در میلیون‌ها مسافر داخلی و خارجی است که همین امر به ترغیب و تشویق نیاز دارد و قطعا اثرات برگزاری چنین حرکات فرهنگی را در سال‌های بعد در گردشگری و ادبیات به خوبی می‌توان دید.
دهباشی با تاکید بر اصل دیدن و نوشتن درمکتوب کردن سفرنامه‌ها خاطرنشان کرد: برگزاری دوره‌های حرفه‌ای سفرنامه‌نگاری در پرورش استعدادهای نو و خلاق در این عرصه و کمک به فرهنگ‌سازی سفرها بسیار تاثیر‌گذار است.
ناصرتکمیل همایون هم دیگر داور بخش نوشتاری نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی در سخنانی با بیان اینکه «رحله نویسی» در ایران از قدیمی‌ترین روش‌های سفرنامه‌نویسی ایرانیان است، گفت: این سفرنامه‌ها در مقابل مکتوبات و سفرنامه‌های سیاحان خارجی که درباره ایران نگاشته شده‌اند ازقدمت و درجه اعتباری بالایی برخوردارند و با بلدان‌نویسی، شهرنامه‌نویسی و نمونه‌هایی مانند مسائل الممالک سیاحان غربی برابری می‌کنند و حتی گاهی گوی سبقت را از آنها می‌ربایند.
وی تاکید کرد: تاریخ‌نگاری و سفرنامه‌نویسی همچنان از شیوه‌های ارزشمند ادبی به شمار می‌روند و در دوره معاصر هم دکتر ایرج افشار را می‌توان یکی از بزرگترین سفرنامه‌نویسان ایران به شمار آورد و کتاب «گلگشت در وطن» او از معتبرترین و غنی‌ترین مکتوبات دراین حوزه است.
وی با گرامی‌داشت یاد و خاطره این نویسنده و محقق برجسته کشورمان، تصریح کرد: پاسداشت سفرنامه نویسی در ایران که اولین گام آن با برگزاری نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی برداشته شده، نوید‌بخش راهی پاینده در این عرصه ادبی و فرهنگی است.
ناصرتکمیل همایون همچنین از هوشنگ دولت آبادی و همسرش سهیلا حقیقت به عنواه همراهان زنده‌یاد ایرج افشار در بسیاری از سفرهایش به نمایندگی از برگزارکنندگان نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی تقدیر کرد.
هوشنگ دولت آبادی نیز که به نمایندگی از فرزندان ایرج افشار سخن می‌گفت، در سخنانی با تقدیر از برگزارکنندگان نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی، تاکید کرد: اگر امروز ایرج افشار زنده بود، حتماً بسیار خوشحال و خرسند بود چرا که بارها از او به خاطر کارهایی که در حذر کرده بود بسیار مورد تقدیر قرار شد؛ اما این برای اولین بار است که از او به دلیل سفرهای بی شمارش تقدیر می‌شود.
سعید فیروزآبادی پژوهشگر و خاورشناس نیز از دیگر سخنرانان این مراسم اختتامیه این جشنواره بود که به تبیین جایگاه ایران ازنگاه سیاحان خارجی پرداخت و گفت: بررسی سفرنامه سیاحان خارجی از ایران، نمایان‌گر تصاویر ذهنی آنهاست.
وی با بیان اینکه تصاویر ذهنی سفرنگاران در همه مکتوبات برای جوامع مختلف، جذاب و خواندنی بوده است، افزود: کهن‌ترین اسناد و مدارک در حوزه سفرنامه‌نویسی در جهان، ایران را مبدأ این رشته می‌دانند؛ چرا که نخستین سفرنامه به استناد تاریخ به دستور داریوش اول هخامنشی درباره رودخانه سند، خلیج فارس و دریای سرخ نگاشته شده است.
وی همچنین به فهرستی از سفرنامه‌های نوشته شده درباره ایران از سوی سیاحان یونانی و رومی در دوره‌های مختلف تاریخی از حکومت هخامنشیان، ساسانیان، حمله اسکندر مقدونی تا دوره‌های معاصر مانند قاجاریه و پهلوی اشاره کرد و گفت: درهمه این سفرنامه‌ها، نگاه ذهنی نگارنده بر دیده‌ها و نوشته‌هایش تاثیر داشته است به طوری که با تقسیم سفرنامه‌های خارجی درباره ایران به چهار دوره قبل و بعد از اسلام، سفرنویسان قاجاریه و پهلوی می‌توان دریافت که در نگاه سفرنامه‌های سیاحان خارجی ایران قبل از اسلام، قدرتمند و گاهی با توانایی افسانه‌ای نمایش داده شده است.
به گفته فیروزآبادی در سفرنامه سیاحان خارجی پس از اسلام، ایران همچنان قدرتمند و پناهگاهی برای مسیحیان تصویرشده است.
این پژوهشگر اضافه کرد: در تصاویرسفرنامه سیاحان خارجی دوره قاجاریه، ایران کشوری در حال تلاش برای مدرن شدن و کشوری متحد اروپا است که از جمله این سفرنامه‌ها می‌توان به سفرنامه «پولاک» پزشک دربار ناصرالدین شاه قاجار اشاره کرد.
وی یادآور شد: بررسی سفرنامه‌های سیاحان خارجی دوره پهلوی اول و دوم نیزٰ نشان می‌دهد که سفرنامه‌ها در حال علمی شدن و نمود و بروز در عرصه‌های مختلف مانند مجموعه عکس و راهنمای سفر بوده‌اند.
برگزاری دو کارگاه تخصصی سفرنامه‌نگاری و معرفی مسیر سفر ناصرخسرو قبادیانی، توسط محمدرضا توکلی صابری فوق دکترای شیمی و دکترای داروسازی که خود این مسیر را در 6 سال طی کرد و مشاهدات خود را در کتابی تحت عنوان «سفر بازگشتنی» مکتوب کرده، از بخش‌های جانبی این جشنواره بود.
وی ناصرخسرو را نخسین «حجه الرحل نویس» معرفی کرد و گفت: این سفرنامه در اصل، راهنمایی جامع و کامل است که درآن به کوچکترین نکات در زمینه مردم شناسی،قومیت‌ها، عقاید مذهبی، رویدادها و حوادث اجتماعی و حتی میزان فاصله شهرها با یکدیگر، توجه شده است.
توکلی افزود: سفرنامه ناصرخسرو با مقدمه‌ای کوتاه از معرفی خود و انگیزه‌های سفرش آغاز و بلافاصله شرح سفر از مبدأ تا مقصد توضیح داده می‌شود. قدرت مشاهده، صداقت در گزارش نویسی، کنجکاوی، پیگیری و جستجوگری، صبر در برابر سختی‌ها و مشکلات، تفاوت میان خرافه و واقعیت و همچنین پایبندی به منابع گفته‌ها و شنیده‌ها را می‌توان از ویژگی‌های ممتاز سفرنامه ناصرخسرو دانست.
در ادامه این برنامه، برگزیدگان نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی در 4 بخش نوشتاری، عکس، دیجیتال، صوتی و تصویری معرفی و با اهدای جوایزی از آنها تقدیر شد. اسامی این افراد به شرح ذیل است:
برگزیدگان بخش نوشتاری:
رتبه اول: نصرالله صالحی (اعطای تندیس، لوح تقدیر، یک سکه تمام بهار آزادی و یک میلیون تومان بن سفر)
رتبه دوم: احمد ارشادی (لوح تقدیر، یک سکه نیم بهای آزادی و 500 هزار تومان بن سفر)
رتبه سوم: محمدرضا حنیفه (لوح تقدیر، یک ربع سکه بهار ازادی و 350 هزار تومان بن سفر)
همچنین از ترجمه مریم جواهری‌نیا، نوشتار رضا سروری- جوانی از کشور افغانستان و کتایون سپهری کوچکترین شرکت کننده دربخش نوشتاری کودکان و نوجوانان با اهدای لوح و بن سفر 350 هزار تومانی برای هر یک، تقدیر شد.
رتبه دوم: احمد ارشادی (لوح تقدیر، یک سکه نیم بهای آزادی و 500 هزار تومان بن سفر)
رتبه سوم: محمدرضا حنیفه (لوح تقدیر، یک ربع سکه بهار ازادی و 350 هزار تومان بن سفر)
همچنین از ترجمه مریم جواهری‌نیا، نوشتار رضا سروری- جوانی از کشور افغانستان و کتایون سپهری کوچکترین شرکت کننده دربخش نوشتاری کودکان و نوجوانان با اهدای لوح و بن سفر 350 هزار تومانی برای هر یک، تقدیر شد.
برگزیدگان بخش عکس:
رتبه اول: رکسانا فاضلی (اعطای تندیس، لوح تقدیر، یک سکه تمام بهار آزادی و یک میلیون تومان بن سفر)
رتبه دوم: علیرضا عطاریانی (لوح تقدیر، یک سکه نیم بهای آزادی و 500 هزار تومان بن سفر)
رتبه سوم: رضا واعظ‌پور (لوح تقدیر، یک ربع سکه بهار آزادی و 350 هزار تومان بن سفر)
در این بخش همچنین ازمنصوره معتمدی و فریبا کریمی از شیراز تقدیر شد.
رتبه اول: رکسانا فاضلی (اعطای تندیس، لوح تقدیر، یک سکه تمام بهار آزادی و یک میلیون تومان بن سفر)
رتبه دوم: علیرضا عطاریانی (لوح تقدیر، یک سکه نیم بهای آزادی و 500 هزار تومان بن سفر)
رتبه سوم: رضا واعظ‌پور (لوح تقدیر، یک ربع سکه بهار آزادی و 350 هزار تومان بن سفر)
در این بخش همچنین ازمنصوره معتمدی و فریبا کریمی از شیراز تقدیر شد.
برگزیدگان بخش تصویری:
رتبه اول: یوسف جعفری (تندیس جشنواره، لوح تقدیر، یک میلیون تومان بن سفر)
رتبه دوم: مهتاب طباطبایی و سیامک خسروی کامرانی (لوح تقدیر، 500 هزار تومان بن سفر)
رتبه سوم: نادر داوودی‌نژاد و هومن قدرت‌نما (لوح تقدیر، 350 هزار تومان بن سفر)
در این بخش همچنین خانواده سفرنامه‌نویس طبسی از مشهد با اهدای لوح، تقدیرشدند.
رتبه اول: یوسف جعفری (تندیس جشنواره، لوح تقدیر، یک میلیون تومان بن سفر)
رتبه دوم: مهتاب طباطبایی و سیامک خسروی کامرانی (لوح تقدیر، 500 هزار تومان بن سفر)
رتبه سوم: نادر داوودی‌نژاد و هومن قدرت‌نما (لوح تقدیر، 350 هزار تومان بن سفر)
در این بخش همچنین خانواده سفرنامه‌نویس طبسی از مشهد با اهدای لوح، تقدیرشدند.
برگزیدگان بخش صوتی:
رتبه اول: مریم حصارکی (تندیس جشنواره، لوح تقدیر، بن سفر یک میلیون تومانی)
هیات داوران در این بخش اثری را حائز زتبه دوم و سوم ندانست.
ژاله ابراهیمی، مهتاب طباطبایی و سیامک خسروی کامرانی ودر این بخش تقدیرشدند.
رتبه اول: مریم حصارکی (تندیس جشنواره، لوح تقدیر، بن سفر یک میلیون تومانی)
هیات داوران در این بخش اثری را حائز زتبه دوم و سوم ندانست.
ژاله ابراهیمی، مهتاب طباطبایی و سیامک خسروی کامرانی ودر این بخش تقدیرشدند.
در بخش دیجیتال، وبلاگ‌های سفرنامه‌نویسان آنلاین:
رتبه اول: سمیرا منفرد (تندیس جشنواره، یک سکه تمام بهار آزادی، بن کتاب سیاره تنها “Lonely planet”
رتبه دوم نسیم یوسفی و جعفر ادریسی (یک نیم سکه بهار آزادی، بن کتاب سیاره تنها “Lonely planet”
رتبه سوم: شادی گنجی (یک ربع سکه بهار آزادی، بن کتاب سیاره تنها “Lonely planet”
در این بخش از وبلاگ آقای موحد نیز تقدیرشد. همچنین در پایان این بخش زحمات دکتر محمدرضا صابری توکلی با اهدای تندیس و لوح جشنواره گرامی داشته شد.
رتبه اول: سمیرا منفرد (تندیس جشنواره، یک سکه تمام بهار آزادی، بن کتاب سیاره تنها “Lonely planet”
رتبه دوم نسیم یوسفی و جعفر ادریسی (یک نیم سکه بهار آزادی، بن کتاب سیاره تنها “Lonely planet”
رتبه سوم: شادی گنجی (یک ربع سکه بهار آزادی، بن کتاب سیاره تنها “Lonely planet”
در این بخش از وبلاگ آقای موحد نیز تقدیرشد. همچنین در پایان این بخش زحمات دکتر محمدرضا صابری توکلی با اهدای تندیس و لوح جشنواره گرامی داشته شد.