به گزارش خبرنگار مهر، پنجم مرداد ماه 1337 روزی که وزارت عدلیه بر اساس قانون، با اجازه شهربانی وقت به عنوان مرجع صدور مجوز ایجاد خیریه و سازمانهای مردم نهاد انتخاب شد هیچکس تصور نمی کرد که این قانون 60 سال پایدار بماند. قانونی که بر اساس آن امروز پلیس هم می تواند مجوز تاسیس یا حذف فعالیت موسسات خیریه را در سراسر کشور صادر کند.
ولی خیریه های ایران تنها یک متولی ندارد و امروز شاهد آن هستیم که وزارت ورزش و جوانان یا همان سازمان ملی جوانان سابق، سازمان بهزیستی و وزارت کشور هم می توانند در کنار نیروی انتظامی مجوز ایجاد خیریه صادر کنند و این موازیکاریها موجب شده تا بیش از صدها هزار خیریه در سطح کشورفعالیت کند.
در این میان وزارت کشور و مجلس تصمیم گرفت قانونی را برای نظارت بر فعالیت سازمانهای مردم نهاد به تصویب برساند ولی ورود دستگاههای نظامی و غیر نظامی در هیئت اصلی نظارت بر سازمانهای مردم نهاد با موجی از انتقادات همراه بود و در نهایت این لایحه را مسکوت گذاشت.
حال چند پرسش مطرح می شود و آن این است که متولی نظارت بر خیریه های بی خیری که در این آشفته بازار سوداگری می کنند کدام سازمان است؟ تاکنون چند پرونده شکایت از خیریه هایی که صدقات مردمی را بیهوده و در راه غیر شرعی مصرف می کنند تشکیل شده است؟ نقش سازمان بازرسی کل کشور در نظارت بر خیریه ها چیست؟ چرا اداره کل سازمانهای مردم نهاد وزارت کشور دربهای خود را بر روی رسانه‌ها بسته است؟
این سوالات در حالی مطرح می شود که کارگاههای صندوق سازی روزانه هزاران صندوق صدقات برای موسسات خیریه تولید می کنند چرا که جمع آوری صدقات آسان ترین راه برای کسب درآمد خیریه ها است و این موضوع موجب شده تا در بسیاری از خانه های تهرانیها بیش از دو تا سه صندوق صدقات وجود داشته باشد.
در این میان برخی کارگاههای سازنده صندوق صدقات برخی خیریه ها سالانه بیش از 500 میلیون تومان صندوق صدقه می سازند. نکته قابل تامل اینجاست که گروهی از مدیران عامل خیریه های سودجو کارگاههای ساخت صندوقهای صدقات را به نام دیگری و به کام خود ایجاد کرده و در کنار ثواب، کبابی هم به سیخ می زنند. گروهی دیگر هم با نامهای متبرک ائمه خیریه هایی علم کرده و در پشت آن فعالیتهای اقتصادی و سیاسی خود را دنبال می کنند.
2 میلیون صندوق صدقات در پایتخت
در همین رابطه سعید ستاری معاون مشارکتهای مردمی کمیته امداد امام خمینی(ره) از توزیع حدود دو میلیون صندوق صدقات با رنگهای مختلف توسط موسسات خیریه در تهران خبر داد و افزود: سهم کمیته امداد 450 هزار صندوق صدقات در خانه ها و فروشگاههای تهران است.
وی با بیان اینکه امنیت صندوقهای صدقات به صد در صد رسیده است گفت: دیگر هیچ دزدی نمی تواند از داخل صندوق صدقات پولی بیرون بیاورد ولی احتمال سرقت خود صندوق وجود دارد.
معاون کمیته امداد در مورد سارقان صندوقهای صدقات گفت: بیشتر سارقان به صورت شخصی سرقت می کنند و نمی توان عنوان کرد که مافیا و گروههای سازمان یافته دارند ولی گروهی از سارقان توسط کمیته امداد یا مردم به دستگاههای انتظامی معرفی می شوند و گروهی هم خود نیروی انتظامی شناسایی و دستگیر می کند.
ستاری از کاهش زمان تخلیه صندوقهای صدقات خبر داد و افزود: هم اکنون تمامی صندوقهای صدقات معابر به سیستم GIS مجهز هستند و میانگین مبالغ واریزی آنها مشخص است و اگر این میانگین کاهش یابد مکان صندوق جابجا می شود.
برخی خیریه‌ها فعالیت سیاسی می کنند
معاون مشارکتهای مردمی کمیته امداد در پاسخ به اینکه آیا کمیته امداد در رابطه با ریافت کمکهای مردمی با خیریه ها چالش دارد گفت: کمیته امداد با اکثر خیریه ها در تعامل است ولی برخی خیریه ها متاسفانه وجوه دریافتی از مردم را دانسته یا ندانسته خارج از چهارچوب شرعی هزینه می کنند. و اهداف در قرب الی الله نیست.
وی افزود: گروه اندگی از خیریه ها هم وارد بازار رقابت بشردوستانه و خداپسندانه می شوند و بعد از مدتی کم کار می شوند و تعداد معدودی هم متاسفانه به نام خیریه فعالیت سیاسی انجام می دهند ولی تعداد خیریه های خوش نام بسیار زیاد است.
-------------------
گزارش از سید هادی کسایی زاده