به گزارش خبرگزاری مهر، اولین جلسه تخصصی همایش بین المللی فقه و قانون با عنوان "مباحث توصیفی و تحلیلی ورود به بحث رابطه فقه و قانون" روز پنجشنبه در سالن اجتماعات مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد.
در این نشست تخصصی محمدحسین نصار از استادان و محققان کشور عراق مقاله‌ای با عنوان "منابع استنباط در حوزه فقه اسلامی و قوانین موضوعه بشری" و محمد عبدالرحمن صادق از کشور مالزی نیز مقاله خود را با موضوع "مفاهیم اساسی پایه‌ای نسبت به حوزه‌های فقه" ارائه کردند.
مقاله از فقه تا قانون توسط حجت‌الاسلام ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و تعامل قانون و فقه در جمهوری اسلامی توسط حجت‌الاسلام وحدتی شبیری، خصائص الفقه الاسلامی توسط عبدالله بن راشد السیابی از کشور عمان نیز در این نشست تخصصی ارائه شد.
برخی استادان حوزه و دانشگاه نیز با مداخله در مباحث سئوالات خود را مطرح و صاحبان مقاله نیز به صورت تخصصی به پرسشهای آنها پاسخ دادند.
همایش بین المللی فقه و قانون عصر چهارشنبه با حضور استادانی از کشورهای مختلف جهان در قم آغاز به کار کرد و تا شامگاه جمعه ادامه دارد.
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم افتتاحیه این همایش سخنرانی کرد و مراسم اختتامیه نیز شامگاه جمعه با حضور آیت‌الله العظمی جوادی آملی در بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء برگزار شود.
کنفرانس بین‌المللی فقه و قانون در کشورهای اسلامی تداوم پیدا کند
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: نخبگان و شخصیتهای علمی کشورهای اسلامی باید تداوم همایش بین المللی فقه و قانون را در کشور خود برگزار کنند.
حجت‌الاسلام ابوالقاسم علیدوست در دومین روز از همایش بین المللی فقه و قانون در قم اظهار داشت: کسانی که دغدغه حضور فقه را در همه شئونات اجتماعی و زندگی انسان را دارند به اهمیت رابطه بین فقه و قانون بیشتر آشنا هستند.
وی ادامه داد: اندیشمندان اسلامی در دانشگاه‌ها باید نسبت به تدوین پایان نامه‌هایی در زمینه فقه و قانون و در حوزه‌ها نیز در قالب تدریس و در سطح عمومی نیز با برگزاری کنفرانسها و سمینارهای علمی نسبت به بررسی رابطه میان فقه و قانون تلاش کنند.
علیدوست همچنین مقاله خود را با عنوان از فقه تا قانون ارائه کرده و در این مقاله به مفهوم شناسی رابطه فقه و قانون شامل فقه در لغت، عرف و اصطلاح، رابطه فقه و شریعت، قانون در لغت، عرف و اصطلاح، ضرورت نشات قانوان از شریعت الهی و فقه اسلامی، ظرفیتهای بالفعل و بالقوه فقه موجود در عرصه قانونگذاری، آسیب شناسی و کمبود فقه موجود و سازکار رفع آسیبها و کمبودها پرداخت.
وی اظهار داشت: رابطه فقه به عنوان دانش استنباط یا عملیات استنباط با شریعت، رابطه کاشف با مکشوف است و توحید در تشریع و قانونگذاری از باورهای قطعی اسلامی است.
وی با اشاره به اینکه بدون توجه به بایسته‌های قانون نگاری نمی‌توان قانون را کارآمد ساخت، گفت: صراحت، استفاده از ادبیات فاخر و علمی، تدوین کلیات و برخوداری از ساختار مناسب بخشی از بایسته‌های تقنین است.
علیدوست تصریح کرد: عدم توجه به استعدادهای منابع مورد قبول، عدم تحلیل دقیق برخی منابع و بی‌توجهی به منبع نگاری آنها، بی‌توجهی به نصوص مبین مقاصد شریعت، واحد انگاری همه بنیانهای اجتهاد در فقه فردی و اجتماعی – سیاسی، غفلت از کنکاش‌های عالمانه پیرامون موضوعات و مصادیق نوپیدا در ساحت‌های مختلف از کمبودهای اساسی است که فقه اسلامی در فرآیند رسیدن به قانون ممکن است با آن مواجه شود.
بیداری اسلامی ما را به اجرای شریعت اسلام فرا می‌خواند
رئیس گروه فقه و اصول مطالعات عالی دانشکده فقه دانشگاه کوفه نیز در این همایش گفت: امروز بیداری اسلامی همه ما را به سمت اجرای شریعت اسلامی فرا می‌خواند و دولتها و حکومتها باید این مهم را در نظر داشته باشند.
حجت‌الاسلام صاحب محمد حسین نصار در دومین روز از همایش بین المللی فقه و قانون در قم اظهار داشت: باید بررسی رابطه فقه و قانون به صورت کارگاههای آموزشی و تخصصی در کشورهای اسلامی با جدیت دنبال شود تا بتوانیم از ظرفیت فقه در عرصه قانونگذاری بیشتر بهره ببریم.
وی ادامه داد: ما امروز شاهد بیداری اسلامی در جهان اسلام هستیم و قبل از اینکه این موج بیداری خاموش شود باید برای استفاده شریعت و فقه اسلامی در عرصه قانونگذاری تلاشهای مناسبی صورت گیرد.
نصار گفت: بزرگترین هویت هر جامعه دین است و قوانینی که دین اسلام آورده باید در متن قانونگذاری‌های ما وارد شود، اگر قانون سعادت بشری، نظم و امنیت را می‌خواهد دین اسلام چیزی غیر این را دنبال نمی‌کند، بنابراین شاهد مشترکات زیادی میان فقه و قانون در اسلام هستیم.
وی ادامه داد: ما نمی‌خواهیم مواد قانونی را به فتوا تبدیل کنیم و یا فتواها را به مواد قانونی، ولی فقیه باید به زبان حقوقی سخن بگوید و حقوقدان نیز با ادبیات فقهی آشنا شود.
نصار تصریح کرد: فقه و قانون در غایت خود مشترک و در استنباط نیز به هم نزدیک هستند و همایش بین المللی فقه و قانون گام موثری در عرصه بررسی ارتباط فقه و قانون است.