دکتر عماد افروغ درباره امکان رعایت اخلاق انتخاباتی در فضای پرتنش سیاسی به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه جامعه ما سیاست زده است و بیش از حد سیاسی شده، نباید توقع توجه به اخلاق به طور شایسته و بایسته را داشته باشیم. از آنجایی که سالها در نسبت اخلاق و سیاست تحقیقاتی داشته ام به این نتیجه رسیده ام که تا این فضای سیاست زده را داریم نمی توانیم توقع اخلاق درست داشته باشیم و این می تواند علت العلل بداخلاقیهای سالهای اخیر باشد.
وی در عین حال تأکید کرد: اما برای تلطیف فضای بی اخلاقی و پرتنش کنونی راهکارهایی وجود دارد؛ البته این راهکارها باید مورد تأمل قرار گیرد تا مؤثر باشد والا همه کارها بی تأثیر خواهند بود. باید توجه کنیم که ما یک فرهنگ و دین خاص داریم و انقلاب ویژه ای را پشت سر گذاشته ایم و بخشی از حیات فعلی ما با انقلاب اسلامی گره خورده است.
این استاد جامعه شناس افزود: با اینکه خوشبختانه حرفهای دینی و خوب زده می شود اما متأسفانه عمل مطابق گفته ها کمتر دیده می شود . مشکلها از جنس شعار نیست؛ شعارها دینی است اما اعمال دینی نیست. پس توصیه می شود که در رقابتهای سیاسی اول اعمالمان را منطبق با شعارهایمان کنیم و دوم بیشتربه معرفی خود بپردازیم تا تخریب دیگران؛ اگر کارنامه موفقی داریم و اگر اهداف و برنامه کارآمدی داریم در اختیار مردم قرار دهیم و اگر نقدی داریم نقد فکر کنیم نه نقد شخصیت.
دکتر افروغ تصریح کرد: نکته سوم این است که عده ای خود را یکی می پندارند و دیگری را صفر و این یکی پنداری آنها هم، با توجه به شرایط حاکم است و عمدتا این مسئله به طرفداری از ولایت فقیه برمی گرددد؛ یعنی عده ای خود را عین حمایت و تبعیت از رهبری جلوه می دهند و دیگری را به گونه ای خارج از حریم ولایت معرفی می کنند و به نظر من این کار را جز کلاهبرداری سیاسی نمی توان توصیف کرد.
این استاد دانشگاه افزود: بهترین راهکار برای حل این بی اخلاقی ها رعایت آموزه های اخلاقی و دینی است و اینکه بیشتر سعی کنیم از ابزارهای اقناعی و مبتنی بر محبت و عشق استفاده کنیم و خودمان را معرفی کنیم تا اینکه به تخریب دیگران بپردازیم.
وی صرف تدوین منشورهای اخلاقی را در حوزه های مختلف به ویژه اخلاق انتخاباتی و سیاسی کارآمد ندانست و تأکید کرد: من نمی خواهم متعرض هرگونه سندی باشم اما آیا مشکل یک رفتار تنها با یک سند حل می شود یا با رفتار؟ در اسلام روشهای مطلوب انتقال یک معنا را داریم که بر این مسئله تأکید دارد که با عمل خودتان برای دیگران الگو باشید نه با زبان؛ منشور بخش زبانی است و با زبان صرف نمی توان تحولی ایجاد کرد.
افروغ افزود: درد ما به ساز و کارهای درونی کردن اخلاق برمی گردد که آن را در خودمان جستجو کنیم و بعد ببینیم چگونه در اعمال و رفتار صاحبان قدرت متجلی است که " الناس علی دین ملوکهم" و جمله "علی دین ملوکهم" یعنی "علی اعمال ملوکهم" نه "علی لسان ملوکهم".
وی ضمانت اجرایی اخلاق انتخاباتی و سیاسی را مواجهه قضایی دانست و گفت: اگر کسی به دیگری افترا و دروغ بست بلافاصله مدعی العموم باید وارد شود به ویژه وقتی یک بی اخلاقی فراگیر شده و از حالت شخصی خارج می شود. وقتی یک مسئله ای نادر است خب افراد می روند شکایت می کنند و مدعی العموم هم می گوید من منتظر شکایت هستم. قوه قضائیه هم می گوید که تا شکایتی دریافت نشود وارد عمل نمی شود مگر در مورد سران سه قوه. اما وقتی اپیدمی است آیا باید منتظر شکایت بود؟
این استاد جامعه شناسی تصریح کرد: این مسئله بحث جزئی در اخلاق نیست بلکه یک بحث جمعی است که مقام معظم رهبری نیز اشاره کردند که در این موضوع کارنامه موفقی نداشتیم. آیا مدعی العموم نباید نسبت به فراگیری یک امر غیراخلاقی احساس مسئولیت کند؟ باید قوه قضائیه وارد شود چون لازمه اداره سالم یک جامعه وجود قوه قضایی مستقل و مقتدر است که از جنس عمل است. ما مشکلی به لحاظ مکتوب و سند نداریم بلکه مشکل در بی توجهی افراد و کاندیداها به اصول دینی و اخلاقی است و در کنار آن عدم مواجهه قضایی به موقع و مناسب از سوی مراجع زیربط است.
دکتر افروغ به تأثیر مخرب بداخلاقیهای سیاسی در کشور اشاره کرد و گفت: این بداخلاقیها هم ضربه به دین و هم آسیب به اخلاق و اعتماد مردم می زند و در کوتاه مدت مردم احساس می کنند فضای امنی برای ورود و مشارکت سیاسی ندارند و در بلندمدت آسیب جدی به دین و اخلاق است یعنی شعارها دینی و اخلاقی است اما عمل دینی و اخلاقی نیست مثلا به اسم دفاع از ولایت فقیه رفتاری مخالف اصل ولایت فقیه انجام می شود که این مسئله هم دامن فرد و هم آن اصل را می گیرد که باید نسبت به این رفتارها هشدار داد و راه حل درستی در پیش گرفت.