دکتر محمدحسین ساکت اسلام شناس از دانشگاه مک گیل کانادا در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد تربیت اسلامی گفت: تربیت اسلامی چیز اضافه و شاخصی بر مکتب های تربیتی دیگر ندارد، یعنی تقریبا هم داستان و هم سو با آنهاست، جز اینکه اگر برای تربیت های دینی ردیف خاصی باز کنیم آموزش های اسلامی هم در این ردیف می گنجد. بنابراین تربیت تفاوت ها در هدف های آموزشی است که تربیت اسلامی تا حدی با بعضی از این مکتب ها هم سو است و شاید هم با بعضی ها تفاوت هایی داشته باشد.
وی با بیان اینکه هدف اولیه از تربیت های غربی بیشتر تربیت یک شهروند خوب و قانونمند است، افزود: در تربیت اسلامی هدف تربیت و آموزش و پرورش یک انسان خوب است. این دو هدف با هم فرق می کنند یعنی در برخی وجوه با هم مشترک هستند و در برخی نیز تفاوت دارند.
ساکت یادآور شد: تفاوت یک شهروند خوب با انسان خوب این است که انسان خوب انجام دان یا ندادن کاری برایش مهم است که برایش پاداشی تعیین شود یا تخلفی در نظر گرفته شود اما یک انسان خوب بدنبال ارزش آفرینی است. این کار را برای نفس خود انجام می دهد اگر انجام نمی دهد به خاطر پرهیز از پلشتی و بدی و زشتی است و اگر انجام می دهد برای خوبی و ویِژگیهای خاص خودش است.
این نویسنده، مترجم و پژوهشگر در ادامه تصریح کرد: در آموزش و پرورش اسلامی، هدف ها فقط جنبه مادی ندارد بلکه جنبه های معنوی هم دارد اما در آموزش و پرورش های غربی (غیر اسلامی) ممکن است بعضی اهداف غیر مادی را دنبال کنند ولی بیشتر جنبه های مادی قضیه و ملموس مادی و این جهانی را مد نظر دارند.
ساکت اظهار داشت: بر روی هم هدف هایی که در آموزش و پرورش اسلامی دنبال می شود درک حقیقت و انسان خوب و وارستگی و گریز از صرف دنیازدگی است. چیزهایی که تقریبا در آموزش و پرورش های غربی و یا مکاتب دیگر غیر از اسلامی کمتر به آن توجه می شود و یا در برخی موارد اصلا توجه نمی شود و هدف های دیگری دنبال می شود.
وی با مهم خواندن نقش خانواده در تربیت گفت: در خانواده بیشتر باید روی تربیت اسلامی و پرورش اسلامی تکیه شود. تعلیم و تربیت اسلامی به سه دوره تقسیم می شود که گاهی با مطالبی که آموزش و پرورش مدرن و روانشناسی مدرن در مکتب های جدید مطرح می شود تا اندازه ای هم سو است.
این کارشناس یادآور شد: تربیت کودک در هفت سال دوم بسیار حساس است و پس از آن عواملی مانند محیط، مدرسه، گروه همسالان، رسانه و بعدها هم دانشگاه و ... مؤثر هستند. بیشترین اقتدار تربیتی در دست آموزش و پرورش نیست یعنی اکنون محیط های تأثیرگذار خیلی زیاد شدند، رسانه، ارتباطات جمعی و تلفن همراه و ... آموزش ها از جاهای مختلف به کودکان الهام می شود. بنابراین نه اینکه نقش آموزش و پرورش سنگین نیست بلکه منظورم این است که تنها عامل تأثیرگذار نیست .