امیدعلی مسعودی، رئیس دانشکده ارتباطات سوره در زمینه تأثیر رسانهها در فضای انتخاباتی و انتظارات گروههای سیاسی از رسانهها گفت: انتخابات یک امر سیاسی است و به نظر میرسد ما نیاز به تغییر فضا در رویکرد رسانه به انتخابات داریم. رسانهها با ورود به این حوزه میتوانند مردم را قانع کنند که انتخابات مجلس شورای اسلامی میتواند نقش تعیینکنندهای در برآورده کردن انتظارات مردم از انتخابات داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه مردم در مجلس از قدرت انتخاب بیشتری برخوردار هستند، افزود: جامعه ما یک جامعه شفاهی است و تحت تأثیر عوامل مختلف قرار دارد. بنابراین اگر رسانهها به نحوی پویا وارد میدان شوند، میتوانند در چند روز موجب تحول و دگرگونی فضای سیاسی کشور شوند.
مسعودی با تاکید بر این امر که در کشور ما احزاب سیاسی به طور اساسی شکل نگرفتهاند اما مطبوعات با گرایشهای مختلف وجود دارند، بیان کرد: در عین حال امکانی در فضای سایبر ایجاد شده که مردم به ویژه جوانان میتوانند در این محیط به تبادل اطلاعات پرداخته و با یکدیگر تعامل داشته باشند. مسئله مهم در فضای مجازی آن است که اطلاعرسانی انتخابات مجلس در فضای سایبر از مدتها پیش آغاز شده، هر چند که در فضای رسانهای کشور هنوز چنین موجی ایجاد نشده است.
وی با اشاره به گسترش استفاده از فضای سایبر و شکلگیری سایتها در زمان انتخابات، تصریح کرد: کاندیداها و هواداران آنها میتوانند یکی از وسایل ارتباط جمعی کم هزینه با پوشش بالا را برای تبلیغات انتخاباتی در اختیار داشتهباشند.
مسعوی درباره انتقادهایی که به آسیبهای کار برخی سایتها مانند شایعهپراکنی و تخریب وجود دارد نیز گفت: البته این امر به مسئله اخلاق انتخاباتی باز میگردد که دارای قواعدی است و همه رسانهها ملزم به رعایت آن هستند. این بیاخلاقیها نیز نه فقط در سایتها بلکه در هر رسانهای ممکن است روی دهد.
وی تصریح کرد: به هر حال هیچ یک از این عوامل دلیلی برای جلوگیری از گسترش فضای سایبری در زمان انتخابات نیست بلکه میتوان با نظارت پلیس سایبری و سایر عوامل بازدارنده از این نوع برخوردها جلوگیری کرد.
رئیس دانشکده ارتباطات سوره در ادامه به سه عامل اساسی در شکلگیری انتخابات اشاره کرد و گفت: رأیدهندگان، نامزدهای انتخاباتی و کسانی که مسئولیت برگزاری انتخابات را دارند سه ضلع مثلث انتخابات را تشکیل میدهند. اما عنصر دیگری تحت عنوان رسانه وارد این جریان میشود که میتواند روی هر یک از عناصر سه گانه این مثلث تأثیرگذار باشد.
به گفته این استاد ارتباطات، رسانهها میتوانند به عنوان یک عامل قدرتمند قبل از انتخابات، به هنگام انتخابات و پس از آن وارد عمل شده و با درج اخبار، گزارشها، عکسها و انتقادها به جریان سازیهای سیاسی کمک کنند.
وی به نقش احزاب سیاسی در انتخابات اشاره و تصریح کرد: در کشور ما بر خلاف کشورهای دیگر که دارای سابقه و سنت حزب هستند، احزاب حالت جرقهای و کوتاه مدت دارند. معمولا یک عدهای از نخبگان دور هم جمع شده و جبههای را تشکیل میدهند و با بهرهگیری از امکانات رسانهای و تبلیغاتی به تبلیغ مواضع سیاسی خود میپردازند، اما پس از آنکه به قدرت رسیدند، تشکیلات آنها هم جمع میشود و دیگر کسی پاسخگوی مردم نیست.
کارشناس رسانه تفاوت برنامهریزی انتخابات در ایران و سایر کشورهایی که از سنت احزاب برخوردارند را در برنامهریزی انتخاباتی در این کشورها عنوان کرد و گفت: برنامهریزیها در سایر کشورها خیلی پیش از زمان انتخابات و حتی یک سال قبل از آن شروع میشود و این در حالی است که در ایران چنین چیزی دیده نمیشود.
وی تصریح کرد:علاوه بر آن، نگاه مردم کشور ما به جهان هستی و معرفتشناسی در حوزه دین قابل تعریف است و در اینجا بحث رسانه و اخلاق انتخاباتی مطرح میشود.
مسعودی به تیراژ پایین رسانهها و و بیاعتمادی به مطبوعات اشاره کرد و افزود: یکی از دلایل اصلی این مشکل حزبی بودن رسانهها است، در ایران رسانه غیرحزبی خیلی کم وجود دارد و همین موضوع سبب شده رسانهها از اعتماد چندانی نزد مخاطبان برخوردار نباشند و نتوانند به درستی ایفای نقش کنند.
رئیس دانشکده ارتباطات سوره بیان کرد: اگر رسانهها به وظایف و نقش خود درست عمل کنند، مطمئناً خواهند توانست با اطلاعرسانی و انعکاس مناسب و به موقع فعالیت ستادهای انتخاباتی، افکار عمومی را قبل از انتخابات، حین برگزاری و پس از انتخابات به خوبی هدایت کرده و جامعه را از آنچه در حال وقوع است آگاه کنند.
این استاد ارتباطات اضافه کرد: در حوزه فضای عمومی، نقش رسانهها خیلی تعیین کنندهتر از قبل شده است. زیرا با تکوین فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی، امروزه ما به جای دموکراسی، شاهد نوعی از حکومت به نام سایبرکراسی هستیم. در این فضای متحول، حوادث یک سال اخیر نشان می دهد که چگونه طرح یک واقعه و انعکاس آن در فضای سایبر و شبکههای اجتماعی توانست تغییرات سیاسی گستردهای را در پی داشته باشد.