دكتر محمد مددپور در همايش يكصدمين سالگرد انقلاب مشروطه طي سخنان كوتاهي ذات مشروطه را دموكراسي و حكومت مبتني بر قانون دانست و جريانات اسلامي را غافل از اين مفهوم معرفي كرد .

 

به گزارش خبرنگار فرهنگي "مهر" دكتر محمد مددپور استاد دانشگاه  در سخنراني خود در اين همايش تحت عنوان " جريانات اسلامي مشروطه و فقدان خودآگاهي نسبت به ذات عرفي مشروطه"  گفت : در انقلاب مشروطه دو جريان ديني شكل گرفته است .  مفهوم مشروطه در شكل اصلي اش تداعي گر دموكراسي و حكومت مبتني بر قانون است كه از غرب و كشور عثماني به ايران رسيده است .  به غير از عده اي معدود ،هر دو جريان اسلامي با ذات مشروطه ناآشنا بودند . البته بعد از اين كه در دوره دوم مشروطه ذات مشروطه آشكار شد برخي از علما با مظاهر آن به مخالفت پرداختند . از جمله اين افراد مي توان از شيخ فضل الله نوري نام برد كه در آغاز به مشروطه قائل بود ولي بعدا از آن روي گرداند .  مخالفين شيخ ، يعني علماي نجف ، ميرزاي نائيني ،  و حاج آقا نورالله نيز مي دانستند كه برخي از نهادهاي مشروطه مانند سلطنت ، گمرك، ماليات، و ... اسلامي شد ني نيست و شيخ فضل الله در مشروعه طلبي خود تمناي محال مي كند .

وي افزود : با اعدام شيخ فضل الله ، مرگ مشكوك بهبهاني ، و مرگ آخوند خراساني ، و مدرس به عنوان آخرين عالم ديني در آن دوره، بالاخره در دوره رضاشاه سكولاريسم بر انديشه ديني غلبه كرد و بدين وسيله هم علماي مشروطه طلب نجف و هم علماي مشروعه طلب تسليم سكولاريسم شد ند .  جريان شيخ فضل الله نيز علي رغم اصالتش عقيم وناتمام ماند ، هرچند در آثار شيخ ، بر ضد استبداد مطالب زيادي وجود دارد ولي وي در برابر استبداد موجود سكوت كرده است .

مدد پور ادامه داد : هرچند گروهي از علما  مانند حاج آقا نورالله  در باره اوضاع و احوال آن روز  واقع بين تر بودند و مي دانستند كه در شرايط آن روز نمي توان نظامي كاملا شرعي و اسلامي برپا داشت ، ولي سير مشروطه ريزش علماي ديني را به همراه داشت . هر دو جريان اسلامي ، مشروطه را برخاسته از ذات اسلام  و پيشرفتها و پيروزي هاي غربيان را ناشي از عمل غربيان به اسلام مي دانستند ،  انتظارات ناموجهي كه نهايتا موجب از بين رفتن آن شد .  اين فكر هنوز در ذهن برخي از افراد وجود دارد كه اگر ما به اسلام عمل مي كرديم اين چنين عقب نمي مانديم و مانند اروپائيان صاحب قدرت مي شديم .