به گزارش خبرنگار مهر، سرعین که در فرهنگ لغات فارسی به معنای "سرچشمه" عنوان شده، نزدیکترین شهرستان اردبیل به کوه سبلان بوده و آثار طبیعی و تاریخی و باستانی این منطقه تفریحی را به یکی از قطبهای گردشگری کشور و منطقه خاورمیانه و حتی دنیا تبدیل کرده است.
مجاورت این شهرستان با کوه آتشفشانی سبلان باعث پدید آمدن 12 آبگرم معدنی در این شهر شده که موقعیتی ممتاز به آن بخشیده و هر ساله هدف مسافرت بالغ بر 10 میلیون گردشگر از سراسر کشور و کشورهای حاشیه خلیج فارس است.
چشمه های آبگرم سرعین
چشمه های آبگرم سرعین که با دما، خاصیت و ویژگی درمانی منحصر به فرد از دل زمین می جوشند، همه ساله در تمامی فصول سال مسافران و گردشگران بسیاری را از گوشه و کنار کشور و خارج از ایران به سوی خود جلب می کنند.
در سالهای نه چندان دور این چشمه ها به صورت سنتی پذیرای گردشگران و علاقمندان بود، اما با سرمایه گذاری مطلوب بخش خصوصی و نیز نهادهای دولتی هم اکنون چشمه های طبیعی و معدنی این شهرستان به صورت مجتمعهای آبدرمانی با تجهیزات مدرن تبدیل شده است.
مجتمع آبدرمانی سبلان
سبلان اولین مجتمع درمانی سرعین بود که با زیر بنای 200 متر مربع به عنوان بزرگترین آبدرمانی خاورمیانه با سه استخر سرپوشیده، 19 واحد حوضچه آبگرم تحت فشار (جکوزی)، چهار واحد سونای خشک و دو واحد سونای بخار، 122 واحد وان انفرادی، خدمات پزشکی و درمانی مجزا برای مردان و زنان، پارکینگ اختصاصی و سایر امکانات مورد نیاز منطبق بر آخرین استانداردها در سرعین ایجاد شد.
مجتمع آبدرمانی بش باجیلار (پنج خواهران)
این مجتمع نیز با استخر سرپوشیده، سونای خشک و بخار، آبگرم تحت فشار، خدمات پزشکی و درمانی و پارکینگ به عنوان دومین مجتمع در داخل شهر سرعین واقع شده و به لحاظ گنجایش دومین آبگرم شهر سرعین محسوب می شود.
پنج چشمه موجود در محدوده این مجتمع آبگرم به طور میانگین ۱۳لیتر آب در ثانیه و به صورت دایمی، نشتی و جوشان در جریان است. دمای آب در داخل استخر در حدود ۳۵درجه با ظاهری کدر، کمی ترش مزه و کمی بودار است.
از آنیونهای موجود در آن می توان به بی کربنات، کلرور، سولفات و از کاتیونهای آن به کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم اشاره کرد. ترکیب آب از نوع کلر و بیکربنات سدیم و گرم است. از این آبگرم برای درمان بیماریهای عمومی و تسکین دردهای عصبی و مفصلی استفاده می شود.
تورش سویی (آب ترش): این آب ترش و بسیار گازدار است. نوشیدن این آب برای بیماریهای معده مناسب بوده همچنین برای بیماریهای پوستی و خارش دست توصیه می شود.
آبگرم پهنلو: در شمالی ترین نقطه شهر سرعین واقع شده و ارتفاع چشمه از سطح دریا به ۱۹۵۰متر می رسد. آبدهی چشمه در حدود 1.8 لیتر درثانیه و به صورت دایمی و جوشان در جریان است. دمای آن در حوض ۳۷ درجه سانتی گراد و حالت نیمه اسیدی دارد.
رنگ آن مایل به سبز بوده و آنیونها و کاتیونهای مهم آن کلرور، سولفات، سدیم و پتاسیم بوده و آب آن در ردیف آبهای کلرو بی کربنات سدیم است. از آب این چشمه برای درمان بیماریهای عمومی و تسکین اعصاب و دردهای مفصلی استفاده می شود.
آبگرم ژنرال: این آبگرم در شمال شهر سرعین واقع شده و مانند سایر چشمه های سرعین این چشمه نیز در کف دره قرار گرفته است. دبی آب شش لیتر در ثانیه و دمای آن در حوض ۴۳ درجه سانتیگراد و مزه آب کمی ترش و بیرنگ است.
آنیونهای آن بی کربنات، کلرور، سولفات و کاتیونهای آن سدیم، کلسیم، پتاسیم، منیزیم می باشد. PHآن از نوع اسیدی و 2.6 است. تیپ آب آن از نوع کلروبیکربنات سدیم است و به علت داشتن عناصر فوق بیشتر برای تسکین دردهای عضلانی و رفع روماتیسم استفاده می شود.
آبگرم معدنی گاومیش گلی (پر آب ترین و بزرگترین چشمه آب معدنی ایران)
در مرکز شهر سرعین و در ارتفاع هزار و 940 متری از سطح دریا بر روی کف دره واقع شده است. آبدهی آن ۱۴۰ لیتر در ثانیه و پرآبترین چشمه این ناحیه است. آب آن به صورت دایمی و جوشان در جریان بوده و دهانه آن پراکنده و دمای آب در حوض ۴۶ درجه سانتیگراد است.
آب این چشمه ترش مزه، بیرنگ و کمی بودار است و بوی هیدروژن سولفوره به مشام می رسد. در اطراف مظهر چشمه و حوضچه ها کمی رسوبات زرد رنگ اکسید آهن دیده می شود. آنیونهای آن کربنات، بی کربنات، کلروره، سولفات و کاتیونهای آن کلسیم منیزیم، سدیم و پتاسیم می باشد.
آب گاو میش گلی به عنوان مشهورترین آبگرم ایران در ردیف آبهای کلرور، بی کربنات سدیک و کلسیک گرم می باشد. آب آن به علت داشتن ترکیب کلرو بی کربناته سدیک و کلسیک برای درمان بیماریهای عمومی، سیستم حرکتی (دردهای مزمن روماتیسمی)، بیماریهای زنان، خنازیر و بیماریهای قلبی و نیز تقویت عمومی بدن استفاده می شود.
آب معدنی ارجستان: این چشمه آبگرم در روستای ارجستان در ۲۱ کیلومتری غرب اردبیل و در محدوده شهر سرعین قرار دارد. در کنار این آبگرم در مرکز روستا و در حومه آن چند چشمه آب معدنی سرد و گازدار وجود دارد که از شگفیهای طبیعت منطقه محسوب می شود.
از این آب معدنی طبیعی به دو صورت آب بسته بندی شده در قالب بطریهای 1.5 لیتری توسط کارخانه آب معدنی "مس کو" و همچنین به صورت چشمه ای دایمی که بر روی مظهر آب حوضچه ای سیمانی سرپوشیده ساخته شده مورد استفاده اهالی و گردشگران قرار می گیرد.
آب معدنی ارجستان دارای آب سرد بی بو با مزه گس گازدار است که به صورت نوشیدنی طبیعی و مفید از آن استفاده می کنند. دمای آب در حدود ۱۰ الی ۱۵ درجه سانتیگراد و آنیونهای آن کلرورو بی کربنات و کاتیونهای مهم آن کلسیم، منیزیم و پتاسیم می باشد. این چشمه آبگرم دارای گاز کربنیک بوده و منشا آب آن نیز نیمه عمیق می باشد.
از دیگر آبهای گرم سرعین می توان به "ساری سو" برای درمان رماتیسم، "قهوه سویی" برای درمان بیماریهای اعصاب حرکتی، "گوز سویی" برای درمان بیماریهای چشم، "قره سو" یا "اعصاب سویی" برای درمان بیماریهای اعصاب و روان اشاره کرد.
همچنین رشته کوه سبلان سایر شهرستانهای دیگر این استان را بی نصیب نگذاشته بطوریکه از دیگر آبگرمهای معروف اردبیل می توان به آبگرم "سردابه" در دامنه سبلان ، "قینرجه" و "برجلو" در شهرستان نیر، "مشه سویی" در منطقه جنگلی نمین، آبگرم "گیوی" در شهرستان کوثر و آبگرم "شابیل"، "ایلاندو" و "قینرجه" در شهرستان مشگین شهر اشاره کرد.
اما شهرستان سرعین علاوه بر آبگرمهای معدنی، قدمت تاریخی این منطقه آثار باستانی و معماریهای صخره ای بسیاری را در طول ادوار در آن به یادگار گذاشته که می تواند برای گردشگران و مسافران نوروزی قابل توجه باشد، چراکه تاکنون این جاذبه های تاریخی کمتر معرفی و شناسانده شده است.
دهکده زیرزمینی ویند کلخوران
این روستا، دهکده ای سنگی با مجموعه ای از خانه های سنگی منفرد که اغلب در زیر تپه ای به نام چله خانه قرار دارد، به صورت یک پدیده معماری تاریخی و باستانی استثنایی است که شکل کنده شدن این منازل در زیر تپه های سنگی و رسوبی و نوع کنده شدن آنها که نهایتا منجر به آفرینش چنین آثاری شده است، کم نظیر می باشد.
بررسیهای محدود و سفالهای پراکنده در سطح و داخل خانه های سنگی شواهدی از حیات ادوار مختلف تاریخی نشان می دهد. سفالهایی مربوط به دوره اشکانی، سفالها و قوسهای جناقی در کنده های صخره ای شبیه به آثار ساسانیان همچنین آثار و علائمی مربوط به دوران اسلامی مانند سلجوقی، تیموری و صفوی که حکایت از استمرار استفاده از این خانه های سنگی در طول تاریخ است.
بسیاری از این خانه ها و کنده های صخره ای دارای پلانی مربع، مستطیل، بیضی شکل و غیرهندسی هستند که همه نوع زیستگاه اعم از اتاقهای منفرد و مجتمع در ابعاد مختلف با راهروهای مرتبط به هم و سقفهای هلالی شکل و قوسهای جناقی و مسطح با تاقچه ها، جاچراغی، جای رختخواب و غیره وجود دارند که در دل کوهها و صخره های مذکور پراکنده شده اند.
به لحاظ تعداد زیاد و تنوع آنها و قابل توجه بودن از لحاظ تاریخی، باستانی و گردشگری می تواند به صورت یکی از کانونهای علمی، تفریحی و گردشگری ممتاز در آید.
روستای ییلاقی بیله درق یا ویلا دره
از جاذبه های طبیعی این دهکده می توان به غارهای بزرگ و کوچکی که در دل کوه ها و صخره ها قرار دارد و آبشارهائی در طول مسیر رودخانه بیله درق اشاره کرد.
یکی از این آبشارها در محدوده انتهائی قسمت پایین و منتهی الیه ارتفاعات در داخل روستا قرار گرفته است و چمنزارهای اطراف آن امکان استراحت و بازدید از این آبشار طبیعی را برای بازدید کنندگان فراهم کرده است و آبشار دیگری در حدود 300 متر پائین تر از آبشار اولی قرار دارد.
آب سرد طبیعی بیله درق با حوضچه های مخصوص شنا از گذشته مورد استفاده اهالی بوده و به اعتقاد کارشناسان شنا در آب گرم و سپس در آب سرد در تمدد اعصاب و درمان بسیاری از بیماریها نقش عمده ای دارد.
از این رو گردشگران و اهالی ساکن پس از مراجعه به آبگرمهای سرعین در آب سرد بیله درق شنا کرده و این خاصیت درمانی را تجربه می کنند.
تپه باستانی آناهیتا؛ ییلاق حاکمان ساسانی
از مهمترین جاذبه‌های تاریخی، باستانی و مذهبی سرعین تپه باستانی آناهیتا است که در طی سالیان از آن به اسامی آناهیتا، سارقین و زرتشت یاد شده و از نشانه های پرستش دین زرتشت در این منطقه است.
بطوریکه معبد آناهیتا سالها محل عبادت و ریاضت مغ ها و موبدان زرتشتی بوده و این معبد و حوالی آن به نام "ساری قیه ییلاق"، آسایشگاه تابستانی حاکمان ساسانی بوده است.