به گزارش خبرنگار مهر، مولف کتاب مختصرالبلدان آشتیان را ابرشتیجان نوشته و نقل کرده اند که براثر زلزله ابرشتیجان کاملا تخریب و بعد از آن آبادی مجددی بنا شده است و نام آن را به آشتیجان تغییر داده اند و چون مردم حرف (ج) را درگویش محلی به صورت خیلی خفیف به کار می بردند با گذشت زمان این محل به نام آشتیان مشهور شده است.
آشتیانی ها خوش ذوق و قریحه هستند
تاریخ در مورد آشتیان می گوید: آشتیان و تفرش دو ناحیه کوهستانی در شمال و شمال غربی فراهان واقع شده است به طوری که اوضاع طبیعی آنها ایجاب می کند تا از عوارض کویر میقان اراک مصون و محفوظ بمانند و از مزایای نواحی کوهستانی بهره مند شوند.
مردم آشتیان به لطافت طبع، بلندی قریحه و ذوق فطری معروف و در صنایع ظریفه استعداد خاصی از خود بروز می دهند و از طفولیت میل وافری به نوشتن خط فارسی دارند و به این دلیل اشخاص بد خط و بی سواد به ندرت بین آنها پیدا می شود.
بزرگان آشتیان؛ از میرزا حسن تا دکتر کاظمی رئیس پژوهشکده رویان
در ادعای علم و دانش پروری آشتیانی ها همین بس که در یک سده اخیر دهها عالم و دانشمند تحویل کشور کردند از میراز حسن اشتیانی گرفته تا دکتر کاظمی رئیس پژوهشکده رویان.
آیت الله حاج میرزا حسن آشتیانی، آیت الله حاج شیخ مرتضی آشتیانی، میرزاکوچک آشتیانی، حاج میرزا مهدی آشتیانی، میرزا فضل الله آشتیانی، میرزا محمود آشتیانی، استاد اسماعیل آشتیانی، آیت الله حاج شیخ مصطفی آشتیانی، آیت الله حاج میرزا احمد آشتیانی، میرزامحمد حسین آشتیانی، دکترجواد آشتیانی، میرزا علی خان آشتیانی، استاد عباس اقبال آشتیانی، عبدرالرحیم آشتیانی، میرزا عبدالعظیم قریب گرکانی، دکتر محمد قریب گرکانی، دکتر عبدالکریم قریب گرکانی پدرعلم زمین شناسی، میرزا ابوالقاسم آشتیانی، استاد سید جلال الدین آشتیانی، پروین اعتصامی، دکتر سعید کاظمی و صدها شاعر وکیل، دانشمند، عالم، کاتب و خوشنویس دیگر.
جاذبه های آشتیان
شهرستان آشتیان سرشار از مکان های دیدنی برای بازدید گردشگران است که از آن جمله می توان به کتیبه های سنگی، آسیاب قدیمی، بازار تاریخی، مسجد قدیمی، موزه مردم شناسی، آب انبارهای قدیمی و دهها اثر دیگر اشاره کرد که با حضور در آشتیان می توان آنها را دید.
کتیبه های سنگی آشتیان
کتیبه های سنگی این شهر مربوط به سده هفتم هجری است و در چند مکان آشتیان این کتیبه ها یافت می شود.
مسجد جامع، تکیه صادق بیک، تکیه و مسجد بازار، بازار آشتیان، تکیه بازار، تکیه میرزا باقر، مسجد میرزا محمدشریف، آب انبارهای محنت آباد (سرورآباد)، لاقه، میرزا رضا، نرگسک، نایب و نظاره در شهر آشتیان دارای کتیبه های سنگی است.
یکی دیگر از جاذبه های گردشگری آشتیان، که در حوالی این شهر است آسیاب جفتی است که مکانی با صفا و مناسب برای گذراندن اوقات فراغت به خصوص در فصول زیبای بهار وتابستان است.
تاریخ ساخت این بنای تاریخی به دوره قاجاریه برمی گردد و شامل دو آسیاب در کنار هم با فاصله کمی ساخته شده است و دست نخورده مانده است.
این آسیاب ها توسط آب کار می کرده اند هر آسیاب به صورت مجزا دارای مخزنی بوده که توسط جویبار آب پر می شده و از سوراخ بسیار کوچکی که در زیر مخزن بوده است آب به شدت و قدرت زیاد خارج می شده و سنگ آسیاب را به گردش در می آورده است.
موزه مردم شناسی آشتیان یکی از مکانهای دیدنی تاریخی و فرهنگی استان مرکزی به شمار می رود.
بنای موزه مربوط به دوره قاجار با800 متر مربع وسعت در سه طبقه شامل اتاقهای متعدد تو درتو، شاه نشین، آب انبار، مطبخ و فضاهای جانبی احداث شده است.
در این موزه 150 قلم اشیا تاریخی شامل اشیا تاریخی شامل ظروف سفالی، لوازم آهنگری، ظروف آشپزخانه، گلیم دست بافت و رودوزیهای سنتی منطقه مانند گیوه و سفره های نقش دار و تعدادی از اشیاء تاریخی کشف شده در شهرستان مانند ظروف سفالی متعلق به دوره های قبل از میلاد و دوره اموی نگهداری می شود.
موزه مردم شناسی آشتیان در جوار بازار قدیمی شهر و منزل تاریخی معتمدالایاله قرار دارد.