به گزارش خبرنگار مهر، ایام نوروز فرصت خوبی است تا به این شهرستان کهن و تاریخی که در جای جای آن تمدن و فرهنگ اصیل ایرانی احساس می شود، سری زد.
این شهرستان از شمال غربی و غرب با شهرستان ری، از جنوب با استان قم و از جنوب شرق به شهرستان پیشوا همسایه است.
آب و هوای ورامین
شهرستان ورامین در منطقه معتدله شمالی واقع شده است و سه عامل جغرافیایی در ساخت کلی اقلیم ورامین نقش مؤثری ایفا می کند، یکی دشت کویر، دیگری رشته کوههای البرز و سوم بادهای مرطوب و باران زای غربی هستند. از این سه عامل دو عامل کویر و بادهای غربی اقلیم شهرستان را تحت تأثیر قرار می دهد.
زبان و گویشهای محلی ورامین
اهالی ورامین همانند دیگر ساکنان نقاط ایران به زبان فارسی سخن می گویند و در مکالمه و کتابت و انجام امور روزمره از زبان فارسی لهجه رسمی سیاسی و ادبی کشور استفاده می کنند.
تاریخچه ای از نامهای ورامین در گذشته
استاد سعید وزیری و محمد امینی که ساکن ورامین هستند بررسیهای زیادی درباره نام و تاریخچه این شهرستان انجام داده اند و طی این بررسیها مشخص شده که ورامین در کتابهای مختلف با نام ور، ورنه، وارنا، ورام و ورامین ذکر شده است.
کلمه رام و رامن از واژه های پهلوی است و نام فرشته ای بوده که روز 21 ماه به او سپرده شده است .
ورامین به معنای شهری بهتر از رامن است چون این ایزد حافظ صلح بود و ایرانیان هم پرچمدار صلح و آشتی بودند لذا شهرهای خود را به این نام منسوب کرده اند.
در وارناشهر نظاره گر تمدن باشید
نام قدیمی ورامین "وارنا" بوده است؛ در این شهر آثار گردشگری بسیار متنوع یافت و علاوه بر آثار تاریخی جذاب، مکانهای زیارتی زیادی را نیز در خود جای داده و در آن می تواند نظاره گر تاریخ و تمدن بود.
مسجد جامع ورامین
این مسجد از قدیمی ترین مساجد قاره آسیا و جزو 152 آثار برتر کشور است.
مسجد جامع ورامین تنها نمونه کامل مساجد چهار ایوانی است که نه تنها از لحاظ ساختمان عظیم و گنبد عالی آجری دارای مقام و منزلت صنعتی مهمی است بلکه به واسطه داشتن تزئینات فراوان، کاشی کاریهای معرق، گچبریها و کتیبه های تاریخی و انواع خطوط مختلف جزو آثار مهم هنری ایران به شمار می رود.
نمایی از مسجد جامع ورامین
برج سید علاءالدین(ع)
این بنا مربوط به سید علاء الدین حاکم ری بوده است و پدرش و فرزندانش نیز از فرمانروایان ری (ورامین) بوده اند.
نکته مهمی هنری این بنا تزئین خارجی برج است که با کاشیهای فیروزه ای و شمسه های آجری (اختلاط رنگ فیروزه، لاجوردی و آجری) زینت خاصی به این برج داده است.
امامزاده یحیی(ع)
امامزاده یحیی(ع) یکی از سادات موسوی منطقه ری و به او یحیی علوی می گفته اند و مورد احترام اهالی ورامین بوده است.
سبک معماری بنای امامزاده یحیی شباهت زیادی به مسجد جامع این منطقه دارد و شامل یک اتاق گنبد دار که دیواره های آن از خارج توسط یک سلسله اتاقهای کوتاه متعلق به دوره های بعد محاصره شده است.
علم کهنه گل
این علم که در چند دهه اخیردر همین امامزاده بوده و مورد احترام خاص مردم حومه شهرستان ورامین بوده است.
نقل است که اهالی ورامین در روز عاشورا با هیئتهای عزاداری در این امامزاده جمع می شده اند و علم را در قتلگاه می چرخاندند که در حال حاضر جعبه علم موجود و این علم سابقه چند صد ساله دارد.
برج آرامگاهی یوسف رازی معروف به یوسف رضا
این برج شباهت زیادی به امامزاده هارون ساوه دارد و مردم محل از کرامات و معجزات یوسف رضا بسیار بهره مند شده اند.
فرزند یوسف رضا علی ابن احمد ابن علی یوسف ابولحسین رازی ورامینی از راویان معتبر بوده است که برای انجام غزا به غزنین رفته است.
بقعه "سید فتح الله"
این بقعه به نظر اهالی و مردم محل بر مزار سید فتح الله که در زمان خود کار ارشاد مردم را در منطقه به عهده داشته و اجداد او از مکه به ری و ورامین آمده اند، قرار دارد.
از اعقاب سید فتح الله بعضی به نیاک از روستاهای لاهیجان آمل رفته و در آنجا زندگی می‌کرده اند. ولی دقت در نصب کتیبه حاکی از آن است که این بقعه متعلق به عطااله الحسینی پدر سید فتح الله است.
طرح بقعه سید فتح الله مربع است. در ورودی اصلی بنا در سمت جنوب قسمت داخلی بنا با گچ سفید شده و در چهار طرف خیز کند و عرقچین آن در بقعه قرار دارد و پنج دایره کوچک اشکال گل و بوته گچکاری شده که احتمال می‌رود متعلق به دوره قاجاریه باشد از آنجا که در اطراف این بقعه ساختمان جدیدی ساخته شده بنای اولیه بقعه محصور در بنای جدیدی است که از آن برای مراسم عزاداری سیدالشهداء استفاده می‌شود و در نتیجه بخش قدیمی بنا چندان قابل رویت نیست.
آرامگاه سید الکریم(ع) معروف به "کوکب الدین"
در غرب شهر ورامین و در خیابان شهدا، بقعه متبرکه کوکب الدین(ع) قرار دارد که ساختمان قدیمی این بقعه دارای کتیبه گچبری نفیسی بوده که کلمات "الدنیا والدین" و غیره بر روی آن حک شده بود و در سالهای گذشته تخریب و ساختمان جدیدی به روی این بقعه ساخته شده‌است.
از نسب و شجره نامه صاحب بقعه اطلاع دقیقی در دست نیست ولی با توجه به سه سنگ قبری که در گذشته در داخل ساختمان بقعه موجود بوده و متعلق به دوره تسلط افاغنه بر ایران، زندیه و قاجاریه است.
روستای خاوه
این روستا از جمله روستاهای دارای بافت سنتی و قدیمی این ویکی از روستاهای هدف گردشگری استان تهران است که در بخش جوادآباد ورامین قرار دارد .
هر گردشگری که قصد سفر به این روستا را دارد از وجود درختان زبان گنجشک بسیار زیبایی که در دو سمت جاده و یه طول چهار کیلومتر قرار گرفته لذت می برد. در صورت سفر به این روستا آب انبارها و آثار وبناهای تاریخی زیادی را مشاهده خواهید کرد که حسینیه احمدیها، بنای امامزادگان سلطان سید محمود، بی بی و علی، قلعه باستانی، قلعه خاوه و مسجد از آن جمله است.
روستای پوئینک قرچک
برای رسیدن به این روستا از مسیری به طول پنج کیلومتر که مملو از درختان ون وبید است خواهید گذشت که قدمت بعضی از این درختان به 400 سال می رسد.
در این روستا باغی است به نام باغ شازده میرزا(یکی از یاران میرزا کوچک خان) که به علت کناره گیری از مخالفت با رضاخان این باغ را رضاخان به وی بخشید.
پارک ملی کویر و منطقه حفاظت شده کویر
این منطقه دارای اقلیم خشک و بیابانی است و بیشتر بارندگی آن از آبان تا اردیبهشت ماه و متوسط بارندگی سالیانه در آن 150 میلیمتر است.
اما حیات وحش این پارک که مورد استقبال گردشگران قرارگرفته به دلیل تنوع و غنای گونه های وحشی به عنوان پارک ملی و یا ذخیره گاه پرندگان، خزندگان و حتی دوزیستان به شمار می رود.
یوزپلنگ آسیایی و ببر از گونه های شاخص این پارک محسوب می شوند. انواع و اقسام حیوانات نیز به زندگی طبیعی خود در این اکوتوریسم مشغواند و از جمله این حیوانات می توان به موش دوپا، بزمچه، عقاب طلایی، درنا، گربه شنی و مار جعفری اشاره کرد.
نمایی از کاروانسرا یا قصر بهرام
کاروانسرا یا قصر بهرام
این بنا در 154 کیلومتری تهران و سه کیلومتری شمال شرق کارونسرای عین الرشید قرار گرفته و از دوران صفویه برجای مانده است.
قصر بهرام به عباس آباد نیز مشهور بوده که نقشه آن نیز به شکل کاروانسرایی چهار ایوانی، اطاقها در اطارف حیات مرکزی و اسطبلها در پشت آن است.
کاروانسرای عین الرشید
این کاروانسرا در پارک ملی کویر و به فاصله دو کیلومتری قصر بهرام قرار دارد و قدمت این بنا مانند قصر بهرام به دوران صفویه بر می‌گردد.
در کنار این کاروانسرا یک آب انبار فرو ریخته و در تپه مجاور آن چشمه عین الرشید قرار گرفته که آبشخور جانوران است.
کاروانسرای دیرگچین
این کاروانسرا که قدمتش به دوره ساسانی و به دوره قبل از آن می‌رسد در جنوب ورامین واقع شده و نامهای دیگری چون دژکرد شیر، دیر اجص، قصر الجس دارد.
هر چند آنچه امروز از این بنا بر جای مانده مربوط به دوره صفویه است که به شکلی اساسی تجدید بنا شده است، در این کاروانسرا علاوه بر 140 اطاق برای مسافران، آسیاب، مسجد و ساختمانی هشت ضلعی برای اقامت خواص وجود دارد.
پل باقرآباد
این پل که در 25 کیلومتری جنوب غرب تهران در مسیر جاده تهران – ورامین بر روی یکی از شاخه های رودخانه جاجرود قرار گرفته، قدمتی در حد دوران قاجاریه دارد.
پل باقرآباد در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و اهمیت این پل به واسطه رویداد 15 خرداد 1342 است که تعداد کثیری از مردم شهرستان ورامین در اعتراض به دستگیری امام خمینی(ره) بر روی این پل به‌وسیله مأموران حکومتی شاه به شهادت رسیدند.
کارخانه قند ورامین
ساختمان تصفیه خاه قند ورامین در سال 1313 از سوی یک معمار معروف کشور روسیه به نام لئون مارکوف ساخته شده و در سال 1381 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
تالاب بند علیخان
این نام برگزفته از یک بند خاکی است که در چندصد سال قبل در جنوب چرمشهر احداث شده است؛ شهرت این بند به دلیل آب بندهایی است که در پاییز و زمستان ایستگاه کلنیهای عظیم پرندگان وحشی و مهاجر آبزی است که از شمال کشور و سیبری خود را به این دشت می رسانند.
یخچال و آب انبار علی آباد
در روستای علی آباد ورامین مجموعه ای از تأسیسات تاریخی و فرهنگی وجود دارد که یخچال علی آباد یکی ازآنهاست که دارای یک آب انبار نیز است.
یخچال حصار کوچک
در ابتدای ورودی روستای حصارکوچک در جنوب جاده آسفالته یخچالی وجود دارد که کاملاً سالم مانده و از نظر فرم و عملکرد با یخچالهای موجود در روستاهای همجوار قابل مقایسه است.
همچنین از دیگر آثار تاریخی ورامین می توان به ، بقعه امامزداگان خواهر بی بی و زبیده ، برج آرامگاهی حسین رازی معروف به حسین رضا،آرامگاه امامزاده ابراهیم، بقعه امامزادگان سکینه بانو و حلیمه خاتون (محله سکینه بانو شهر ورامین)، آرامگاه علی اکبر شاه ترک و قلعه های تاریخی ایوب خان و جعفر خان علی دوستی در روستای تجره، ، آرامگاه پیر یعقوب روستای زواره بید، امامزاده علی، قلعه باستانی روستای فردیس، کاروانسرای روستای حصار اولیا و .... اشاره کرد.
........................................
گزارش: زینب علیدوستی