به گزارش خبرنگار مهر، بسیاری از مشاهیر و اهالی تهران قدیم در کنار امامزاده عبدالله شهر ری دفن شده اند مانند وحید دستگردی، یدالله سحابی، مهدی برکشلی محقق نامدار در عرصه موسیقی نظری عبدالحسین تیمورتاش، وزیر دربار مغضوب و مقتول رضا شاه پهلوی و مرحوم صوراسرافیل. به همین دلیل در کنار آرامگاه این امامزاده سنگ قبرهای زیادی که قدمت آنها به صد سال پیش برمی گردد قابل مشاهده بود. این گورستان در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است.
همچنین در گوشه و کنار این محوطه آرامگاههای خانوادگی زیادی مشاهده می شود که هنوز معماری دوران پهلوی و قاجاری در برخی از آنها پابرجاست.
اما نکته مهم در هر یک از آرامگاهها و سنگ قبرهای موجود در قبرستانهای معروف داخل شهر این است که هر سنگی نشان دهنده وضعیت تملک مالی و سلیقه و سطح اجتماعی در دوره زمانی خاصی بوده است. این سنگ قبرها در کنار هم مجموعه ای از هنرهای سنگ تراشی و سلیقه های مختلف را نشان می دهد که به مثابه یک موزه می مانند.
اما مدتی است که اداره اوقاف شهرتهران طرح گسترش شبستان امامزاده عبدالله را اجرا کرده است به همین دلیل بسیاری از سنگ قبرهای اطراف این امامزاده را از بین برده اند تا بتوانند روی آن سقف زده و فضای شبستان را بزرگتر کنند.
این در حالی است که طرح ساماندهی به سنگ قبرهای دیگر این محوطه نیز در دست اجراست. این طرح همزمان در گورستان ابن بابویه که از آن به گورستان ملی ایران یاد می شود درحال انجام است.
طرح گسترش شبستان در محوطه گورستان امامزاده عبدالله درحالی در دست اجراست که بسیاری از اقدامات از جمله هموار کردن راه ورودی زائران به این مجموعه در اولویت های آخر قرار دارد به همین منظور از مدتها پیش مسیر ورود به امامزاده عبدالله بهسازی شد و روی بسیاری از قبرها، سنگ فرش کار شد اما اکنون محل قبور در ورودی امامزاده عبدالله فروکش کرده است.
احمد محیط طباطبایی، کارشناس میراث فرهنگی به خبرنگار مهر گفت: اگر بحث احترام به مقبره افراد مهم است باید هر گونه تغییری در این حوزه با رضایت آنان انجام شود. همچنین هموار کردن راه ورودی به امامزاده می توانست بهتر انجام شود به گونه ای که حداقل پله ای برای آن تعبیه می کردند که راه آمد و شد برای کهنسالان بهتر انجام شود.
وی افزود: به راحتی می شد لابه لای سنگ قبور با همان شن و خاک مثل یک باغ زمین گورستان را مرتب کرد اما به سنگ های تاریخی کاری نداشت.
محیط طباطبایی درباره بنای امامزاده عبدالله نیز گفت: تاریخ ساخت بنا به دوره قاجاریه می رسد که برای گسترش شبستان آن دیوارهای بنا را تخریب و روی قبور دیگر طاق زده اند.
وی گفت: ادای احترام به قبور، نوع قدم برداشتن روی آنها، حتی خوشنویسی های قدیمی کار شده، حاکی از فرهنگ ایرانی است اما اگر قرار باشد سنگ قبرها همه به بهانه ساماندهی یکدست شود، دیگر هویتی باقی نمی ماند تا نشان دهنده تفاوت فرهنگ با وهابیون و ... باشد چون به عنوان مثال در کشورهای دیگر زمانی سنگ قبرها را یک دست کار می گذارند که یک اتفاقی مانند جنگ و یا زلزله بم در یک زمان مشخص برای آن افراد افتاده باشد و یا در یک بازه زمانی و فاصله کمی از یکدیگر فوت کرده باشند. اما اکنون سنگ های این گورستان یک دوره تاریخی چند صد ساله را نشان می دهد.
این تهران شناس بیان کرد: متاسفانه بخشی از گورستان امامزاده عبدالله در اثر اجرای طرح ساماندهی به چیزی شبیه به یک پارک و یا حیاط مدرسه تبدیل شده است چون با گرفتن هویت تهرانی های قدیم دیگر هیچ نشانی از یک قبرستان ندارد.