به گزارش خبرنگار مهر، دکتر عباس رنجبر رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی در نشست خبری بررسی علل بروز گرد و غبار که پیش از ظهر یکشنبه برگزار شد گفت: بخش وسیعی از کشور ما در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده و خشکسالی پدیده رایجی است که در چندین سال اخیر بر کشور مستولی شده و بخش های مختلفی مانند منابع آب، کشاورزی، بخش های اقتصادی، اجتماعی و حتی امروزه سیاسی تحت تاثیر اثرات پنهان و آشکار این پدیده هستند.
به گفته وی، خشکسالی در کشور ما در برخی مناطق به حالت انتهایی خود رسیده و تنش های اجتماعی و سیاسی مختلفی را ایجاد کرده است.
رنجبر اظهار داشت: در حال حاضر سازمان هواشناسی برای پایش خشکسالی به دلیل کمبود ادوات و تجهیزات دچار مشکل است اما با همین امکانات و با استفاده از تکنیک های سنجش از دور سعی در گرد آوری اطلاعات مفید و به هنگامی دارد.
به اعتقاد رنجبر، اولین اقدام مورد نیاز برای پایش دقیق و به هنگام خشکسالی ارتقای سامانه جامع پایش خشکسالی است که ارتقای این سامانه نیاز به تجهیز ایستگاههای مختلف و همکاری سازمان های مختلف دارد.
رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی تصریح کرد: پیش بینی هشدار و پیش آگاهی خشکسالی از دیگر مواردی است که بر اساس داده های ایستگاهها و مدل سازی ریاضی و همچنین تجزیه و تحلیل کارشناسان در این سازمان انجام می شود. بنابراین با توجه به این مسائل اطلاعاتی که در این خصوص داده می شود تقریبی است از آن گذشته مقوله پیش بینی همواره با ریسک و عدم قطعیت همراه است زیرا اگر غیر از این بود دیگر به آن پیش بینی گفته نمی شد.
رنجبر اظهار داشت: یکی از مسائلی که در بخش های مختلف کشور و در سیاستگذاری های کلان بایستی مد نظر قرار گیرد ارزش افزوده ای است که پیش بینی های هواشناسی در بخش های مختلف اجتماعی و اقتصادی می تواند برای ارگانهای مختلف به همراه داشته باشد. به عنوان مثال اگر ارزش افزوده پیش بینی سازمان هواشناسی در خصوص سیل های تابستانه جنگل گلستان برآورد شود آن گاه خدمات ارزنده سازمان هواشناسی بیشتر مشخص می شود.
وی با اشاره به بحث گرد و غبار که امروزه به یکی از چالش های جدی در کشور تبدیل شده است، گفت: نه تنها گرد و غبار که مسائل دیگری از جمله آتش سوزی جنگل ها و مراتع از جمله عواقب خشکسالی است که بایستی به صورت جدی تری به آنها پرداخته شود.
رنجبر افزود: اگر خشکسالی را بر حسب سال زراعی که از مهرماه هر سال تا پایان شهریور ماه سال بعد در نظر گرفته می شود برای چهار سال اخیر از سال 1386 تا پایان سال زراعی 90 بررسی کنیم مشاهده می شود که در این مدت درصد کمبود بارش در کل کشور معادل 21.5 درصد بارش متعادل بوده در حالی که سال گذشته نسبت به شرایط نرمال کل کشور 44 درصد کمبود بارش داشته است.
به گفته وی، در 4 سال اخیر در استانهایی مانند بوشهر، فارس و خوزستان کمبود بارش بیش از 30 درصد بارش متعادل بوده است.
رنجبر خاطرنشان کرد: استانهای چهارمحال و بختیاری، کرمان، خراسان جنوبی، سمنان، قم و لرستان در چهار سال اخیر تقریبا 20 درصد سالهای نرمال کمبود بارش داشته اند.
رنجبر خاطرنشان کرد: استانهای چهارمحال و بختیاری، کرمان، خراسان جنوبی، سمنان، قم و لرستان در چهار سال اخیر تقریبا 20 درصد سالهای نرمال کمبود بارش داشته اند.
به گفته وی، در این مدت تهران نسبت به میانگین بلندمدت 14 درصد کمبود بارش داشته است.
رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی تصریح کرد: پاییز سال 90 در کل کشور 14 درصد افزایش بارش نسبت به شرایط نرمال داشته ایم در حالی که در زمستان 90 نسبت به شرایط نرمال 29 درصد کمبود بارش داشتیم و در زمستان سال 89 نسبت به شرایط نرمال 35 درصد کمبود بارش داشتیم.
به گفته وی، در دوره 40 روزه بهار سال 91 از ابتدای فروردین تاکنون در کل کشور 15 درصد کمبود بارش نسبت به شرایط نرمال داشته ایم در حالیکه سال گذشته در همین مدت 40 روزه بهاره 37 درصد کمبود بارش نسبت به شرایط نرمال داشتیم بنابراین وضعیت بارندگی در سال 91 تاکنون نسبت به سال گذشته بهتر بوده است.
رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی تصریح کرد: پاییز سال 90 در کل کشور 14 درصد افزایش بارش نسبت به شرایط نرمال داشته ایم در حالی که در زمستان 90 نسبت به شرایط نرمال 29 درصد کمبود بارش داشتیم و در زمستان سال 89 نسبت به شرایط نرمال 35 درصد کمبود بارش داشتیم.
به گفته وی، در دوره 40 روزه بهار سال 91 از ابتدای فروردین تاکنون در کل کشور 15 درصد کمبود بارش نسبت به شرایط نرمال داشته ایم در حالیکه سال گذشته در همین مدت 40 روزه بهاره 37 درصد کمبود بارش نسبت به شرایط نرمال داشتیم بنابراین وضعیت بارندگی در سال 91 تاکنون نسبت به سال گذشته بهتر بوده است.
رنجبر یادآور شد: در کل کشور از ابتدای سال زراعی 90 تا روز گذشته به طور میانگین 184 میلیمتر بارندگی داشتیم که این یعنی 12 درصد کمبود بارش نسبت به میانگین بلندمدت در حالیکه سال گذشته در این مدت 163.9 میلیمتر بارندگی داشتیم و نسبت به میانگین بلندمدت 22 درصد کمبود بارش ثبت شده بود.
وی با بیان اینکه خشکسالی را بایستی با یک شاخص ترکیبی که همه دیدگاهها را پوشش می دهد، بررسی کرد گفت: متاسفانه نه در کشور و نه در تمام دنیا چنین شاخصی وجود ندارد اما در سازمان هواشناسی بر اساس شاخصی که تنها دیدگاههای هواشناسی و کشاورزی را در نظر می گیرد و نه دیدگاههای اقتصادی و اجتماعی تعریف شده که بر اساس آن 7 درصد از مساحت کشور تحت تاثیر خشکسالی های شدید و بسیار شدید است 17.3 درصد از مساحت کشور تحت تاثیر خشکسالی متوسط ، 35 درصد تحت تاثیر خشکسالی ملایم و 12.2 درصد در آستانه خشکسالی قرار دارد بنابراین در مجموع 71.5 درصد از مساحت کشور به تناوب تحت تاثیر شدت های مختلف خشکسالی قرار گرفته است.
رنجبر اظهار داشت: چنانچه این شاخص را با داده های شرکت مدیریت منابع آب تلفیق کنیم و میزان آسیب پذیری استان های مختلف کشور را بر اساس آن بررسی کنیم مشخص می شود که استان بوشهر با توجه به وضعیت چند سال اخیر بدترین شرایط را از نظر خشکسالی دارد و پس از آن به ترتیب استان های چهار محال و بختیاری، یزد، خوزستان، لرستان، ایلام ، خراسان جنوبی، فارس، کهکیلویه و بویراحمد، هرمزگان و کرمان آسیب پذیری بسیار بالایی نسبت به خشکسالی دارند .
به گفته وی، بعد از این استانها، استانهای آذربایجان غربی، کرمانشاه، اصفهان، همدان، کردستان، مرکزی ،آذربایجان شرقی و سیستان و بلوچستان دارای آسیب پذیری متوسط نسبت به خشکسالی ها هستند و مابقی استانها آسیب پذیری کمتری نسبت به این مقوله دارند.