به گزارش خبرنگار مهر، در جوامع مختلف فرهنگ دارای تعاریف متعددی است واز اهمیت بالایی برخوردار است.
معمار بزرگ انقلاب اسلامی نیز در وصییتنامه سیاسی الهی خود فرهنگ را به عنوان اصل اساسی نظام جمهوری اسلامی عنوان کرده و تحول فرهنگی را به عنوان بزرگترین تحول جوامع دانستهاند و در تبیین مباحثی همچون غرب زدگی بیان داشته است که وابستگی فرهنگی عاملی برای وابستگی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است و وابستگی فرهنگی به غرب را مانع خودکفایی و رشد اقتصادی عنوان می‌کردند.
اصلی‌ترین و اولی‌ترین نقش و وظیفه فرهنگ، از نگاه امام تربیت انسان صالح است. ایشان در انتقاد از غرب و حکومت پیشین ایران در نادیده گرفتن این ضرورت فرهنگی می‌فرمایند: آنها فرهنگ ما را آن طور درست کردهاند که نگذاشتند انسان در آن تربیت پیدا کند، اینها نگذاشتند که جوانان ما رشد پیدا کنند، اینها در فرهنگ ما رخنه کردند و فرهنگ ما را به روزی انداختند که انسان نتواند در آن رشد پیدا کند.
حال باید دید پس از گذشت 34سال از پیروزی انقلاب، ایران اسلامی تا چه اندازه از وابستگی‌های فرهنگی خود به غرب کاسته و نقش و تاثیر وصیتنامه سیاسی الهی امام خمینی(ره) پس از رحلت ایشان تاکنون چه اندازه بوده است.
محمدرضاصالحیان دبیر شورای سیاست گذاری ائمه جمعه اصفهان در خصوص تغییر و تحولات پس از انقلاب شکوهمند با مهر گفتگو کرد.
به نظر شما اصول انقلاب اسلامی بر چه پایههایی بنا شده است؟ آیا پس از گذشت34 سال به اهداف خود رسیده است؟
با اشاره به رویکرد فرهنگی وصییت نامه امام خمینی (ره) و پیشرفتی که در الگو برداری از وصیتنامه سیاسی الهی در طی این سی سال به وجود آمده است، باید گفت انقلاب اسلامی ایران که با رهبری امام خمینی (ره) پایه ریزی شد، بر چند اصل جهاد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بنا شد و در این بین جهادی که به ناخواسته بر انقلاب اسلامی تحمیل شد 8 سال دفاع مقدس بود.
انقلاب اسلامی از ابتدا تاکنون در روند پیشرفت و پیشبرد اندیشه‌های امام خمینی(ره) ه جهتی بوده که در بخش علمی روند رو به پیشرفت داشته و در قسمت‌های دیگر ازجمله رویکردهای فرهنگی جامانده است.
امام خمینی (ره) نسبت به فرهنگ و تغییرات آن در اداوار مختلف بر چه عقیدهای استوار بودند؟
اندیشه‌های امام (ره) در تبیین مباحث فرهنگی و تغییراتی که در این عرصه فرهنگی همچون سینما به وجود آمده، از همان گذشته روشن بوده است به نوعی که ایشان در وصیت نامه خود گفته اند که با سینما مخالف نیستند بلکه با فساد مخالفند و در حال حاضر صنعت سینما در جامعه ما رو به افول است به گونه‌ای که هر خانواده دارای یک سینمای خانگی است و مبحثی همچون فساد که در وصیتنامه امام (ره) در بخش‌های فرهنگی عنوان شده ممکن است در تمام عرصه‌ها از جمله فساد اخلاقی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بروز کند و امام(ره) با فساد در تمام عرصه‌ها مخالف بوده است، همانطور که با تمام مخالفت‌ها با غرب از مردم انتظار داشت، از نکات مثبت شرق و غرب استفاده کنند و از آنها الگو بگیرند.
پس از رحلت امام (ره) و توجه ویژه به وصییتنامه سیاسی الهی ایشان و تاکید بر تربیت جوانان، تغییرات و تحولات دانشگاه‌ها چگونه بود؟
دانشگاه‌ها نسبت به 30سال تغییرات بینظیری داشته است، پیشرفت و توسعه و موفقیت در دانشگاه‌ها از جنبه‌های مختلف کمی و کیفی روند خوب و قابل قبولی دارد اما گاه دچار حواشی شده است که ما نباید به حاشیه‌های آن بپردازیم و این حواشی نباید توسعه ما را خدشهدار کند.
آیا پیشرفت انقلاب اسلامی در تمامی جهات یکسان بوده است؟
تمام پیشرفت‌ها باید هم سو و همگام باشد، نباید روند پیشرفت و پیشبرد اندیشه‌های امام خمینی به جهتی باشد که در بخش علمی روند رو به پیشرفت داشته باشد و در قسمت‌های دیگر ازجمله رویکردهای فرهنگی عقب بماند.
اصلی‌ترین مشکلی که در روند پیشرفت در شاخص‌های مختلف انقلاب اسلامی به وجود آمده، این است که ما در روند پیشبرد برخی از اندیشه‌های انقلاب اسلامی همچون فناوری اطلاعات، سلول‌های بنیادی، انرژی هسته‌ای با سرعت زیادجلو میرویم اما در مباحث فرهنگی عقب ماندهایم.
در گذشته شاهان و افرادی که بر ایران حکومت می‌کردند از پول نفت کشور برای منافع خود استفاده می‌کردند و همیشه وظیفه اصلی خود یعنی پیشرفت کشور را روی زمین می‌گذاشتند اما انقلاب و دستان توانای امام خمینی (ره) تمام اهداف و کارهای عقب مانده کشور را جمع کرد.
همه جهاد‌هایی که از اهداف اصلی انقلاب اسلامی عنوان شده اند باید همگام و همسوی با هم حرکت کنند تا بتوان رسالت انقلاب اسلامی را استوار ساخت.
اولین گام تحول فرهنگی در انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره) چه بوده است؟آیا ایران از وابستگی های خود به فرهنگ غرب کاسته است؟
بازگشت به فرهنگ خودی اولین گام تحول فرهنگی در انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره) است، اما هنوز هم فرهنگ ما گاهی از غرب تبعیت میکند و می توان گفت ما در فرهنگمان ناخالصی‌هایی داریم که نمونه آن را می‌توان در گفتمانهایمان، برخوردهای روزانه مان، احترام به خانواده، جایگاه زن در جامعه، شیوه‌های زندگی، ازدواج‌های سنگین، اسراف کاری، نحوه استفاده ازنعمت‌ها و تبیض و... دچار ناخالصی هستیم.
در جامعه کنونی ما عاملی که باعث می شود، جوانان دچار فرهنگ زدگی شوند این است که از آموزش‌ها و فرهنگ سازی‌ها در سطوح مختلف جامعه از جمله خانواده، آموزشگاه‌ها به معنای عام، کارگزاران و دولتمردان، صدا و سیما و رسانه‌ها متفاوت و ناهماهنگ است، به گونه ای که جوانان در محیط خانواده مفهومی را آموزش می‌بینند که در محیط جامعه جایگاهی ندارد و به طور کل می‌توان گفت ارزش‌ها در سطح جوامع متفاوت است.
راهکارهای برداشتن نخستین گام بازگشت به فرهنگ خویش چیست؟
ازجمله راهکارهایی که می‌توان فرهنگ سازی را در مفهوم پیشبردی به جلو راند این است که تمام افراد جامعه اهداف مشخصی داشته باشند و آموزش‌های همسویی را به جوانان تعلیم بدهند تا قدری از غرب زدگی جوانان کاسته شود.
امام خمینی (ره) دارای شخصیت یک پارچه و جامعهای بود به گونه‌ای که تمام جنبه‌های شخصیتی وی به صورت هماهنگ با هم پیش میرفت و در تمام مراحل زندگی پربارش حتی یک بار هم سیاستش از دیانتش جلو نزد و در طول حیات خود تمام جوانب را با هم و هم سوی با هم انجام می داد.
در خصوص آشنایی جوانان با شخصیت امام خمینی و امر ولایت فقیه باید یک کتاب خاص یک درس خاص یک امتحان و یک پایان نامه خاص در نظر گرفته شود.