به گزارش خبرنگار پارلمانی مهر، سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی در جلسه علنی روز چهارشنبه مجلس در ارائه گزارش از روند مذاکرات هسته ای ایران با 1+5 در بخشی از سخنان خود اظهار داشت: در مذاکرات ژنو 3 تمام صحبت ما این بود که حاضریم با شما گفتگو و همکاری کنیم و آن گفتگو باید حول موضوعات مشترک باشد نه موضوعی که شما می خواهید.
وی ادامه داد: در مذاکرات استانبول که اول بهمن 89 شکل گرفت گفتیم لازمه همکاری و گفتگو پذیرش حقوق ملت ایران است، اگردر ژنو 3 پذیرفته ایم که گفتگوها حول موضوعات مشترک باشد لازمه اش این است که شما به حق ملت ایران اعتراف کنید اما در روند این مذاکرات آنها این را نپذیرفتند و گفتگوها را ترک کردند و قبل از شروع گفتگوهای اخیر ادعایشان این بود که تحریم ها باعث شد ایران به پای میزگفتگو بیاید.
جلیلی ادامه داد: غربی ها زمانی گفتگو را ترک کردند که بیداری اسلامی در منطقه آغاز شد و دیدند که در کنار ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران، ظرفیت های منطقه و توازن در منطقه به ضرر صهیونیست و همپیمانان آمریکا در حال تغیر است بنابراین پس از مدتی شروع به نامه نگاری کردند و گفتند ما گفتگوها را ترک نکردیم.
دبیر شورای عالی امنیت ملی خاطر نشان کرد: در گفتگوهای ژنو 2 مطرح کردیم که جمهوری اسلامی برای حقوق هسته ای نیازمند سوخت 20 درصد است بنابراین به آژانس نامه نوشتیم و اعلام کردیم که گزینه اول ما خرید است، آنها چون فکر کردند این موضوع معطوف به نیاز جمهوری اسلامی است، اقداماتی کردند مقرر شد سوخت 3.5 درصد را بدهیم و 20 درصد تحویل بگیریم اما آنها در تبادل هم بازی هایی درآوردند و شروطی گذاشتند که معقول و منطقی نبود که منجر به بیانیه تهران شد.
جلیلی یادآور شد: ما در ژنو 2 مطرح کردیم که اگر چنین تبادلی انجام نشد ما خودمان سوخت 20 درصد تامین می کنیم من لبخندی که برخی از آنها در آن گفتگوها زدند فراموش نمی کنم زیرا ادعایشان این بود که در صورتی هم که بخواهند تبادل با ما داشته باشند حداقل دو سال طول می کشد که البته ما نپذیرفتیم و تاکید کردیم که تبادل 3.5 درصد و 20 درصد باید همزمان باشد.
وی تاکید کرد: به دنبال این جریان توانستیم با ظرفیت جوانان و دانشمندان کشور این اقدام بزرگ را انجام دهیم که شهید شهریاری هم نقش ارزشمندی در این موضوع داشت.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: خوشبختانه در 25 بهمن سال 90 توانستیم سوخت 20 درصد را تبدیل به صفحات سوخت کنیم و در رآکتور تهران قرار دهیم. اگر آنها امیدهایی داشتند که بر اساس نیاز ما، فشار وارد کنند این هم از دستشان رفت بنابراین نامه نگاری هایشان شروع شد که گفتگوها را ادامه دهیم.
وی خاطر نشان کرد: آنچه در استانبول یک مطرح کردیم این بود که طبق ان پی تی حق جمهوری اسلامی ایران در غنی سازی اورانیوم به رسمیت شناخته شود بنابراین گفتگوهای استانبول 2 بر این اساس شکل گرفت چون آنها پذیرفته بودند ما در استانبول 2 تاکید کرده بودیم که گفتگوها باید هدفمند باشد و مشخص باشد که این گفتگوها از چه نقطه آی آغاز و به چه نقطه ای ختم می شود. نکته دیگراین بود که تاکید کردیم این گفتگوها باید مبتنی بر گام های متقابل باشد یعنی اگر ما گامی بر می داریم متقابلا شما باید گامی بردارید آنها در استانبول 2 این موضوع را پذیرفتند که گفتگوها را بر این مبنا شکل دهیم.
وی گفت: در این فاصله یکی از بحث های اساسی که مطرح کردیم که جمهوری اسلامی ایران امروز با پشتوانه خوب و ظرفیت های خوب منطقه ای و بین المللی وارد این گفتگوها شده و آنها نباید دچار اشتباهات محاسباتی شوند و دوباره وارد مسیر غلط گذشته نشوند. تاکید کردیم اگر شما دچار اشتباه محاسباتی شوید این دور از گفتگوها نیز بی نتیجه خواهد بود.
جلیلی گفت: بنابراین در بغداد جمهوری اسلامی وارد بحث های جدی شد ما 5 پیشنهاد مشخص را بیان کردیم و مهمترین آن این بود که اگر 7 کشور قرار است با هم گفتگو کنند دلیلی ندارد فقط گفتگوها درباره موضوع هسته ای باشد آنها در استانبول 2 قبول کردند که محور گفتگوها در بغداد موضوعات هسته ای و غیر هسته ای باشد بنابراین یکی از موضوعات مطرح شده در مذاکرات بغداد بحث بحرین بود آنها هم پیشنهاداتی در باره مبارزه با مواد مخدر و دزدی دریایی داشتند که ماهم مخالفتی نکردیم.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: موضوع دیگر این بود که گفتیم اگر می گویید مسیر همکاری و گام های اعتماد سازی را شروع کنیم ما امروز یک گام اساسی و جدی برداشتیم شما می گویید نگران انحراف مسائل صلح آمیز ایران هستید اما ما در عالی ترین سطح در نظام جمهوری اسلامی ایران یعنی رهبر معظم انقلاب فتوا به حرام بودن سلاح های کشتار جمعی داده اند و این ظرفیت بزرگ برای خلع سلاح است و حال شما باید گامتان را برای مسیر بعدی بردارید و حق غنی سازی جمهوری اسلامی را به رسمیت بشناسید و بیانیه بغداد می تواند در خصوص همین موضوع باشد به این صورت که ما بر حرام بودن سلاح هسته ای تاکید می کنیم و شما هم بر حق غنی سازی اورانیوم در جمهوری اسلامی تاکید کنید بر این اساس می توان گفتگوها را جلو برد.
جلیلی افزود: موضوع دیگراین بود که چارچوب گفتگوها نباید نامشخص باشد بنابراین پیشنهادات مشخصی ارائه شد و این پیشنهادات حتی قبل از آغاز گفتگوها به معاون اشتون ارائه شد موضوع چهارم این بود که در بحث حقوق و تکالیف، جمهوری اسلامی به هیچ عنوان نمی پذیرد که یک استثنا باشد و از حقوقش کاسته شود یا بیش از ان پی تی تکالیفی به او تحمیل شود. بنابراین اگر بحث هایی در این خصوص مطرح می‌شود باید بر اساس راههای اعتماد ساز باشد.
وی گفت: آنها در مذاکرات بغداد یک پیشنهاد داشتند و آن بحث غنی سازی 20 درصد جمهوری اسلامی ایران بود که ما پاسخ دادیم بحث فعالیت های 20 درصد زمان دار نیست و ما غنی سازی 20 درصد را در زمان گفتگوها شروع کردیم در حالیکه قبل از آن نامه نوشتیم و تاکید کردیم که حاضربه خرید سوخت هستیم اما شما تبادل را انجام ندادید وامروز بر اساس ظرفیت های ملی خود این کار را انجام داده ایم.
جلیلی تاکید کرد: بر اساس ان پی تی حق غنی سازی اورانیوم حق ایران و هرعضو ان پی تی است و مشکلی برای آن وجود ندارد حتی ممکن است ما برای برخی مصارف دیگر صلح آمیز به غنی سازی بیشتر نیاز داشته باشیم.
دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: در گفتگوهای بغداد جمع بندی آنها این بود که گفتند ما یک موضوع پیشنهاد دادیم و آن غنی سازی 20 درصد ایران است و باید در همان موضوع گفتگو شود که البته ما گفتیم این موضوع را قبول نداریم آنها هشت ساعت با هم گفتگو کردند و در نهایت پذیرفتند که محور گفتگوها همه پیشنهادات مطرح شده دو طرف باشد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: در فاصله 30 روز بعد از گفتگوها قرار شد بنشینیم و 6 موضوع را مطرح کنیم اما معاون خانم اشتون در مکاتبات با آقای باقری طفره رفت و گفت ما حاضریم در موضوع موردنظر خودمان گفتگو کنیم که نامه ای نوشتم و بیان کردم این موضوع گفتگوهای مسکو را به انحراف می کشاند بنابراین تذکر دادم که اگر این گونه باشد نمی توانیم نسبت به گفتگوهای مسکو نگاه روشنی داشته باشیم در پی آن خانم اشتون تلفن زد و در این گفتگوی تلفنی تاکید کردم که باید قبول کنید که جمهوری اسلامی یک نظام مردمسالار است ما توافقاتی که می کنیم به مردم خود بیان می کنیم و در این توافقات جدی هستیم .
وی ادامه داد: در این گفتگو اعلام کردم که من روز چهارشنبه به نمایندگان گزارش می دهم این طور نیست که شما چیزی را بگویید اما به گونه ای دیگر عمل کنید.
جلیلی افزود: در همین گفتگوی تلفنی خانم اشتون قبول کرد که هر 5 موضوع مطرح شده از ایران جزو محور گفتگوهای مسکو باشد. در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: در گفتگوهای پیش رو سه مولفه اقتدار، منطق و ابتکار عمل باید حاکم باشد .
وی گفت: اقتدار جمهوری اسلامی در عرصه های مختلف امروز این ظرفیت را ایجاد کرده که با قدرت از حقوق جمهوری اسلامی دفاع کنیم و منطق جمهوری اسلامی از مولفه های بزر اقددار ماست.
جلیلی تشریح کرد: اینکه آقای ضرغامی گفته بود حاضریم مذاکرات را به صورت مستقیم پخش کنیم نکته ای بود که من هم آنجا مطرح کردم اینکه ما نقطه نظرات خود را بیان کنیم شما هم صحبت های خود را داشته باشید و این افکار عمومی دنیا باشد که قضاوت کند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی خاطر نشان کرد: ما باید از ابتکار عمل و ظرفیت های خود به خوبی استفاده کنیم آنچه لازم پیشرفت این گفتگوهاست این است که بدانیم آن چیزی که به پایان رسیده است راهبرد فشار و راهبرد غیر منطقی است زمان برای گفتگو و همکاری شروع شده اگر آنها می خواهند مسیر گفتگو را به صورت موفق تجربه کنند لازمه آن این است که در راهبرد فشار و راهبرد غیر منطقی حرکت نکنند نمی شود از یک طرف در راهبرد خصمانه علیه ملت ایران باشند و از طرف دیگر در راهبرد گفتگو قرار گیرند.
جلیلی تاکید کرد: تجربه 33 سال گذشته نشان داده است که نه ادبیات تهدید و نه گفتگوهای بی فایده و نه راهبرد فشار نمی تواند برای آنها مفید به فایده باشد. آن چیزی که مسلم است آن است که ما غنی سازی برای مصارف صلح آمیز ،حق ملت ایران می دانیم و آژانس نیز تاکنون نتوانسته هیچ ایرادی نسبت به آن بگیرد.