به گزارش خبرنگار مهر، آنچه امروزه به عنوان پوشش اسلامی شناخته می شود در هر کشوری، با توجه به آنچه از سنت های کهن آن جامعه بر جای مانده است شکل متفاوتی دارد.
اگر به پوشش های اسلامی که در میان برخی اقوام و کشورهای مختلف وجود دارد نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد که این نوع پوشش ها قدمتی بسیار طولانی دارند.
اگر قدری عمیق تر به موضوع پوشش و لباس نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که پوشش و لباس در کنار خوراک و سکونتگاهی برای زندگی ازجمله مهم ترین و ضروری ترین نیازهای انسان ها هستند که انسان همواره با آن در ارتباط بوده است.
با نگاه به تنوع و گوناگونی پوشش های اسلامی در کشورهای مسلمان به این نتیجه می رسیم که در همه آنها یک ویژگی مشترک وجود دارد که همان پایبندی به قوانین دین اسلام است.
تفاوت بین لباس های اسلامی زنان در کشورهای مختلف ناشی از سنت های حاکم بر آن جامعه است که آنها را از یکدیگر متمایز می سازد.
البته در سال های اخیر شاهد تحولات عظیمی در این عرصه بوده ایم. چراکه در این سال ها بسیاری از طراحان مشهور و صاحبنام در زمینه طراحی مد لباس در تلاش بوده اند تا با طراحی و به نمایش گذاشتن لباس های مختلف و بسیار زیبایی که براساس قوانین حاکم بر جوامع اسلامی تهیه می شوند در سبک زندگی زنان مسلمان تغییرات قابل توجهی را به وجود آورند.
در سال های اخیر لزوم طراحی و برگزاری نمایشگاه براساس ویژگی های اسلامی مورد توجه بسیاری از طراحان دنیای مد و لباس قرار گرفته است و این در حالی است که عده ای از افراد بر این باورند که گسترش فرهنگ پوشش اسلامی نیازمند ترویج الگوهای دینی و بهره گیری از طراحان لباس های اسلامی خواهد بود.
اگر چه طراحی پوشش های اسلامی به سبک مدرن و امروزی ضرورتی است که مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است، اما باید توجه داشت که هر کشور و هر منطقه ای براساس فرهنگ حاکم بر آن نیاز به یک پوشش اختصاصی دارد که براساس ارزش ها و فرهنگ آن جامعه طراحی شده باشد.
تلفیق روش های سنتی و مدرن موجب شده است تنوع و گوناگونی پوشش های اسلامی در کشورهای مختلف بیش از پیش افزایش یابد و بنابراین بسیاری از محدودیت ها مانند انتخاب رنگ لباس از میان برداشته شده است.
مروری بر پوشش اسلامی در کشورهای مسلمان
در اغلب کشورهای اسلامی در پوشش زنان مسلمان تنوع رنگی بسیار زیبایی به چشم می خورد. این در حالی است که در برخی از کشورها نیز رنگ به عنوان یک قانون پذیرفته شده است. در الجزایر سفید رنگ حجاب است و اگر کسی با رنگ سیاه در جمعی حاضر شود مورد توجه قرار می گیرد بنابراین می توان گفت که در پوشش اسلامی رنگ پوشش براساس معیارهای فرهنگی تعیین می شود و با این که در اکثر جوامع زنان مسلمان پوششی شبیه به هم را به عنوان یک پوشش رسمی اسلامی پذیرفته اند رنگ لباس و دیگر ویژگی های کیفی موجب تنوع و گوناگونی پوشش های اسلامی می شود.
امروزه در بسیاری از کشورها مانند ترکیه، اندونزی، تایلند، مصر و مالزی به موازات در نظر گرفتن قوانین اسلامی درباره پوشش های زنانه، بهره گیری از آخرین تحولات در دنیای مد و لباس نیز در طراحی پوشش های اسلامی برای زنان مورد توجه قرار گرفته است چرا که آنها بر این باورند که باید دو موضوع شناخت و پایبندی به قوانین اسلامی و همچنین نیازهای جامعه را در کنار هم مورد توجه قرار دهند.
به این ترتیب بتوانند بین فرهنگ اسلامی و تحولات دنیای مد و لباس ارتباط و دوستی را برقرار کنند تا جایی که در بسیاری از کشورها مجلات مخصوصی برای طراحی لباس های اسلامی در نظر گرفته شده است و طراحان زیادی از سراسر دنیا در زمینه طر احی و دوخت پوشش های اسلامی جدید فعالیت می کنند که در کشورهای مختلف مورد استقبال قرار گرفته است و به همین دلیل چند سالی است که پوشیدن لباس های متنوع و زیبا که براساس آخرین تحولات دنیای مد باشد و پوشش کاملی برای زنان محسوب شود موجب تغییر شکل پوشش های اسلامی شده است.
در میان کشورهای مسلمان، کشور مالزی به عنوان کانونی برای طراحی لباس های اسلامی انتخاب شده است، چرا که این کشور در عرصه طراحی و تولید لباس و مد لباس در بین کشورهای مسلمان پیشقدم بوده است.
نخستین جشنواره بین المللی مد اسلامی نیز سال ۲۰۰۸ میلادی در کشور مالزی برگزار شد و پس از نتایج موفقیت آمیز برگزاری این جشنواره در سال های بعد نیز دومین و سومین جشنواره مد اسلامی در همان کشور برگزار شد.
هدف اصلی از برگزاری این نمایشگاه ها این است که به همه اعلام کنند پوشیدگی می تواند زیبایی باشد چنانچه بسیاری از طرح های به نمایش گذاشته در این سه دوره از برگزاری جشنواره علی رغم پوشیدگی و زیبایی به میزان محسوس و قابل توجهی متفاوت از طرح های کلاسیک و سنتی است.
سازمان حمایت از مد اسلامی در کشور مالزی علاوه بر نمایشگاه بین المللی مد اسلامی، در کشورهای امارات متحده عربی، اندونزی و موناکو نیز نمایشگاه هایی را برای معرفی مد اسلامی به دنیا برگزار کرده است شاید برایتان جالب باشد بدانید که این فعالیت ها موجب شده است تا طراحان برندهای معروف و شناخته شده در سطح دنیا مانند کریستین دیور نیز قدم به عرصه مد اسلامی گذاشته و لباس های جدیدی را متناسب با معیارهای اسلامی برای زنان طراحی و به بازار عرضه کند.
چادرها و روسری های جدید عرضه شده توسط این برند که براساس معیارهای اسلامی طراحی شده اند در بسیاری از کشورهای مسلمان نشین و بویژه کشورهای اسلامی حوزه خلیج فارس مورد توجه قرار گرفته است.
البته کشورهایی مانند چین، عراق، سوریه، سودان و برونئی از جمله کشورهایی هستند که در آنها پوشش های اسلامی زنان کمتر تحت تاثیر تحولات دنیای مد قرار گرفته است و در اغلب این کشورها زنان مسلمان پوششی را انتخاب می کنند که قدمتی بسیار کهن و دیرینه دارد و بنابراین هیچ گونه ردپایی از تحولات جدید دنیای مد و تنوع و گوناگونی در این نوع پوشش ها دیده نخواهد شد.
زنان چینی 200 تا 300 روسری دارند
در چین روسری نماد یک زن مسلمان است و اغلب زنان مسلمان چینی روسری هایی به رنگ روشن را انتخاب می کنند و بازار فروش روسری در این کشور بسیار پررونق است اگرچه تا چند دهه پیش اصلا تصور نمی شد که استفاده از روسری هایی رنگارنگ و زیبا در میان زنان مسلمان چین تا این حد مورد استقبال قرار گیرد، اما در حال حاضر هر زن مسلمان حداقل ۲۰۰ تا ۳۰۰ نوع روسری مختلف دارد و جالب این که زنان سالمند چینی هم در این زمینه پابه پای جوانان پیش می روند و پوشیدن روسری های رنگی را ترجیح می دهند.
به عبارت دیگر می توان گفت که در سال های اخیر روسری که نماد فرهنگ اسلامی است به نمادی برای زنان مسلمان چین تبدیل شده است.
اگرچه در این کشور همچنان پوشیدن پیراهن های بلند و ساده در میان زنان مسلمان مرسوم است و بخشی از سنت کهن آنها محسوب می شود، اما پوششی که برای سر انتخاب می کنند بیش از دیگر انواع پوشش ها تحت تاثیر قرار گرفته و همین موضوع سبب شده است که سبک زندگی زنان مسلمان چینی قدری از سادگی فاصله گیرد.
این در حالی است که در گذشته آنها تنها روسری هایی به رنگ سیاه به سر می کردند و بر سر داشتن روسری های رنگی را ناپسند می دانستند، اما با این وجود تصور می شود که در سال های آینده شاهد تحولاتی در نوع و طرح و مدل لباس های سنتی زنان مسلمان چین هم باشیم.
مد و پوشش اسلامی دو موضوعی است که چندی است کشورهای مسلمان در خصوص آن اقدام به برگزاری جشنواره و نمایشگاههای مختلف می کنند.
بازار مد باید پاسخگوی نیازها و متناسب با هنجارهای جامعه باشد
بی شک پاسخگویی به نیاز نوجوانان و جوانان امروز که خواهان تنوع در انتخاب پوشش خود هستند از یک سو و رقابت با پوششهای غیر اسلامی در کشورهای مسلمان موضوعی است که باید دست اندرکاران فرهنگی بیش از پیش به آن توجه کنند.
در شرایطی که مروری بر ویترین فروشگاههای بزرگ شهر و نیزمجتمع های خرید در جای جای استان فروش و عرضه کالای خارجی و اغلب غیر اسلامی را دارند باید برای پاسخگویی به قشری که نیازهای متفاوتی دارد نیز برنامه ریزی کرد.
احترام به سلایق و عقاید گوناگون و نیازسنجی و عرضه کالاهای مورد نیاز مردم از وظایف مسئولان فرهنگی است.
گذری بر خیابانهای شهر و سر زدن به فروشگاه های بزرگ عرضه البسه نشان می دهد، تولیدات بازار با نیازهای شهروندان متقاضی همخوانی ندارد.
دانشجویی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: چندین فروشگاه بزرگ مانتو فروشی شهر را گشته ام اما مانتویی با رنگ و مدل مناسب به عنوان پوشش رسمی پیدا نکرده ام.
وی ادامه داد: اغلب مانتوهای عرضه شده مانتوهای مجلسی و غیر رسمی است و نیاز من دانشجو را تامین نمی کند.
یک خانم کارمند در یک مرکز خرید در حالی که از گشت و گذار در فروشگاه ها کلافه شده بود به خبرنگار مهر گفت: ساعت هاست در فروشگاه های مختلف برای خرید مانتو و شلوار اداری سرگردانم و اجناس موجود سلیقه من را تامین نمی کند.
وی بیان کرد: به دنبال خرید مانتوی اداری با جنس خنک مناسب فصل تابستان بودم اما هیچ از یک مانتوهای فصل موجود در فروشگاه ها به لحاظ طرح و رنگ و بلندی مناسب استفاده در محل کار نیستند.
مانتوی اداری مناسب در فروشگاه ها پیدا نمی شود
وی تاکید کرد: اغلب وقتی در شهر به فروشگاهی برمی خورم که مانتوی اداری با ظاهر شیک و مناسب دارد و نیز از تنوع جنس و رنگ برخوردار است به سایر همکارانم نیز اطلاع می دهم تا به این محل مراجعه کنند.
با این اوصاف با تاکید بر اینکه مانتوها و تولیدات پوشاک موجود در بازار اغلب با هنجارهای موجود و تقاضای مخاطبان همخوانی ندارد باید مسئولان فرهنگی با اجرای سیاست هایی به ترغیب تولیدکنندگان بپردازند.
برگزاری جشنواره های فصلی مد و پوشش اسلامی نظیر آنچه با عنوان زنان سرزمین من در تهران برگزار شد یا جشنواره هایی با عنوان عرضه محصولات و البسه اسلامی با بهره مندی از هنر جوانان با استعداد رشته های دانشگاهی طراحی دوخت و لباس یکی از جمله راهکارهای کمک به بازار است.
همچنین تجربه نشان داده اغلب این جشنواره ها با استقبال بسیار بالایی مواجه شده و همواره تقاضا برای برپایی این قبیل جشنواره ها وجود داشته باشد.
نمایشگاه مد اسلامی وعده ای که اجرایی نشد
درست آبان ماه سال گذشته بود که خبرهایی مبنی بر برگزاری نمایشگاه پوشش اسلامی در پارک بانوان کرج منتشر شد و در حالی که انبوه علاقمندان به این نوع پوشش خوشحال از برگزاری حرکتی فرهنگی به این شیوه بودند این رویداد فرهنگی هم در حد وعده باقی ماند و خبری از برگزاری نمایشگاه نشد.
فرماندار شهرستان کرج نیز به کرات در مناسبت های فرهنگی و جلسات مرتبط بر کمبود مراکز عرضه پوشش اسلامی و متنوع تاکید کردند اما دستگاه های فرهنگی شهر تاکنون در این حوزه اقدام قابل توجهی نکرده اند.
از همین رو با توجه به جمعیت بالای بانوان دانشجو و شاغل در شهرستان کرج و نیاز به تهیه لباس مناسب برای دانشگاه و محل کارو محیط های رسمی به نظر می رسد باید سیاست های تشویقی برای تولیدکنندگان این پوشاک نظیر معافیت های مالیاتی و .. .در نظر گرفته شود.
ایجاد رقابت میان تولید کنندگان این نوع پوشاک، بهره گیری از توان هنرمندان و طراحان خلاق البسه و ... و برگزاری جشنواره هایی با عنوان پوشاک متنوع اسلامی می تواند علاوه بر پاسخگوی به نیاز شهروندان به فرهنگسازی در استفاده از پوشش مناسب با موقیعت ها و هنجارهای جامعه کمک کند.
تولیدات باید با سلیقه مشتریان همخوانی داشته باشد
مروری بر سلیقه مشتریان البسه به ویژه مانتو، مقنعه و روسری و شال نشان از اقبال مصرف کنندگان این نوع البسه به تنوع، بهره گیری از رنگهای شاد و مناسب و نیز استفاده از طرح های سنتی و جدید دارد.
یکی از فروشندگان مانتو در این خصوص می گوید: عمده مشتریان از طرح هایی که در آنها نمادهایی سنتی، یراق و بته جقه و بافت سنتی به کار رفته بیشتر استقبال می کنند.
وی ادامه داد: متاسفانه قیمت این نوع مانتوها اغلب بالاتر از سایر طرح هاست و این به دلیل محدود بودن تولیدکننده های این قبیل طرح هاست.
امروز اگرچه طرح ارتقای امنیت اجتماعی و جلوگیری از بد حجابی و بی حجابی در اغلب شهرهای کشور در حال اجراست اما به نظر می رسد همزمان با اجرایی چنین طرح هایی باید به سایر اقدامات فرهنگی و فرهنگسازی در زمینه بازار مد و لباس نیز دست زد .
برگزاری همایش های متعدد با موضوع عفاف و حجاب و انجام برخودهای سوری و نمادگونه و انتشار کتبی بدون خلاقیت و تدوین نکات جدید از جمله اقداماتی است که ادارات فرهنگی باید از ان کاسته و راهکارهای عملی ترویج فرهنگ عفاف و فرهنگسازی در خصوص استفاده از پوشش متناسب با محیط های رسمی اقدام شود.
شهر کرج با تنوع فرهنگی از جمله کلانشهرهای کشور است که این روزها برخی مراکز و خیابان های اصلی آن از معضل بدپوششی رنج می برد و آسیب شناسان اجتماعی معتقدند این موضوع پدیده ای چند وجهی است و نباید فقط با برخورد قهری نسبت به آن اقدام شود.
...........................
اعظم کریمی