به گزارش خبرنگار مهر، برنامه پزشک خانواده از برنامه های متحول کننده حوزه سلامت کشور است که در شهرهای بالای 20 هزار نفر از شهریور ماه سالجاری در استان هرمزگان به مرحله اجرایی می رسد، در این ارتباط بسیاری از مردم سئوالاتی را پیش روی خود دارند و می خواهند با ابعاد مختلف این برنامه بیشتر آشنا شوند.
در این ارتباط با دکتر "یحیی میرزاده" مدیر مرکز توسعه شبکه مرکز بهداشت استان و دبیر اجرایی برنامه پزشک خانواده شهری در هرمزگان گفتگویی انجام داده ایم.
پزشک خانواده چه کسی است؟
میرزاده: پزشکی است که حداقل دارای مدرک دکتری حرفه ای پزشکی و مجوز معتبر فعالیت حرفه ای پزشکی در محل ارائه خدمت باشد. پزشک خانواده مسئولیت ارائه خدمات سلامت در جمعیت تحت پوشش را بر عهده دارد و می تواند در صورت نیاز ارجاع فرد به سطوح بالاتر، اقدام کند و مسئولیت تامین جامعیت خدمات، تداوم خدمات، مدیریت سلامت، هماهنگی با سایر بخشها و مدیریت و نظارت بر عملکرد تیم سلامت تحت سرپرستی خود را بر عهده دارد.
چگونه پزشک خانواده برای هر فرد یا خانواده در شهر ها معرفی می شوند ؟
میرزاده: در هر شهری که برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع اجرا می شود هر یک از افراد تحت پوشش یکی از بیمه های پایه حق دارند یکی از پزشکان خانواده را که توسط ستاد عملیلتی معرفی شوند (اسامی پزشکان در مراکز بهداشتی درمانی) به عنوان پزشک خانواده خود انتخاب کنند و با ثبت نام نزد آن پزشک علاقمندی خود را اعلام دارند.
درانتخاب پزشک خانواده هر فرد یا خانواده چگونه می تواند پزشک خانواده خود را انتخاب کند؟
انتخاب پزشک خانواده از سوی سرپرست خانوار در فاصله مجاز (حداکثر در فاصله یک و نیم کیلومتری محل زندگی یا کار ایشان) تعیین شده اختیاری است. تنها عامل محدود کننده، نام نویسی کافی و پرشدن ظرفیت آن پزشک خواهد بود. برای افرادی که به هر دلیل مانند اشتغال ادواری یا خوابگاهی، محل سکونت و محل کار فرد در دو شهرجداگانه باشد، انتخاب محل سکونت یا کار برای ورود به برنامه آزاد است و هر یک از افراد حق دارند یکی از پزشکان خانواده را که توسط ستاد عملیاتى معرفى مى شوند به عنوان پزشک خانواده خود انتخاب کنند.
آیا هر فرد یا خانواده می تواند پزشک خانواده خود را عوض کند؟
بله، شخص می تواند تا دو بار در سال نظر خود را تغییر دهد و پزشک خانواده خود را عوض کند.فاصله دو بار تغییر پیاپی نباید کمتر از سه ماه باشد در شرایط خاص با نظرستاد شهرستان این مدت قابل کاهش است.
جمعیت تحت پوشش هر پزشک خانواده چند نفر است؟
در این برنامه پزشکان خانواده که شامل پزشک عمومی، تخصصهای عفونی ، اطفال و اجتماعی هستند 500 تا2500 نفر را زیر پوشش قرار می دهند ولی ستاد عملیاتی شهرستان پس از تایید ستاد استان مجاز است در شاریط استثنایی با گرفتن مجوز ازواحد کشوری این سقف را تا 3هزار نفر به اعضای هر پزشک تغییر دهد.
شرایط ثبت نام افراد برای پزشک خانواده منتخب چگونه است؟
هر خانوار بر اساس نظر سرپرست خانوار، یکی از پزشکان خانواده مرکز مجرى برنامه پزشک خانواده یا پایگاه پزشک خانواده نزدیک محل سکونت را به عنوان پزشک خانواده انتخاب و نزد او ثبت نام خواهد کرد. بنابراین کسانی که نزد پزشک خانواده ثبت نام می کنند، جمعیت تحت پوشش او به حساب می آیند تا پزشک بتواند به همه مسئولیت های خود در برابر آنان عمل کند.
هر فرد خارج از شهرستان محل استقرار پزشک خانواده خود در موارد اورژانس چگونه می تواند از خدمات کامل بهره مند گردد ؟
درچنین مواردی که فرد مسافر است، درموارد اورژاننسی مانند سایر بیماران اورژانسی بدون الزام به رعایت نظام ارجاع به مراکز اورژانس مراجعه خواهند کرد، ساکنین موقت و مسافران می توانند برای دریافت خدمات با راهنمایی مرکز هدایت و مشاوره از خدمات پزشکان خانواده یا کشیک تیم سلامت محل سفر استفاده کنند که در این حالت 30 درصد فرانشیزرا بیمار و 70 درصد توسط بیمه پرداخت می شود.
شرایط افرادی که تحت پوشش هیچ نوع خدمات بیمه درمانی نیستند چگونه است؟
کسانی که فاقد بیمه درمان هستند، طبق ضوابط تحت پوشش بیمه سلامت ایرانیان قرار می گیرند.
شرایط افرادی که تبعه ایران نیستند و کارت ملی ندارند چگونه است ؟
در مورد کسانی که بیمه شده هستند اما شماره ملی ندارند (تبعه ایران نیستند) علاوه بر دفترچه به جای شماره ملی از شماره گذر نامه استفاده می شود که می توان آن را به عنوان جایگزین شماره ملی برای این گونه افراد در برنامه پزشک خانواده در نظر گرفت.
چه مزایایی پزشک خانواده برای مردم دارد؟
دسترسی مردم به خدمات بهداشتی و درمانی آسانتر می شود، پرداخت هزینه های درمان از جیب مردم کمتر می شود،کیفیت خدمات درمانی بیشتر می شود، سطح سلامت و رضایتمندی مردم از خدمات بیشتر می شود و منطقی کردن بهره مندی از خدمات سرپایی و خدمات پاراکلینیکی از دیگر مزایای پزشک خانواده شهری است.
آیا برنامه پزشک خانواده به صورت تیمی انجام می گیرد؟
بله، تیم سلامت شامل پزشک ، ماما یا پرستاراست، ودر صورت استقرار پزشک مسئول در مرکز بهداشتی درمانی تیم شامل 17 نفر که رواشناس بالینی ،کارشناس تغذیه، کاردان یا کارشناس خانواده، کاردان اسناد پزشکی، کاردان یا کارشناس بهداشت محیط و مبارزه با بیماریها نیز به تیم اضافه می شود.
وظایف پزشک خانواده و تیم سلامت برای افراد تحت پوشش در هر منطقه چگونه است؟
بعد از ثبت نام افراد و شروع برنامه ، پزشک خانواده باید در اسرع وقت با همکارى ماما یا پرستار و سایر اعضای تیم سلامت به عنوان متولی سلامت نسبت به تکمیل پرونده الکترونیک سلامت و انجام ویزیت پایه برای تک تک افراد اقدام کنند. هر مرکز ارائه خدمات سلامت، باید مجهز به سیستم اطلاعاتی باشد که اطلاعات سلامت شهروندان را در کنار خدمات سلامت ارائه شده، به شکل الکترونیکی ذخیره کند.
پرونده الکترونیک سلامت چیست، توضیح دهید؟
پرونده الکترونیکی سلامت سیستمی تعاملی مبتنی بر ICTمی باشد که به پزشک خانواده و تیم سلامت کمک می کند تا به کارگیری داده های ویزیت پایه و روتین افراد مسائل و مشکلات افراد تحت پوشش خود را حل کرده و سلامت آنها را ارتقا دهد و به صورت یکپارچه همه ابعاد نظام سلامت را در بر می گیرد.
چه خدماتی از سوی پزشک خانواده و تیم سلامت به جمعیت تحت پوشش ارائه می شود؟
پزشک خانواده و تیم سلامت در سطح اول مراقبت های اولیه تمام افراد تحت پوشش در قالب گروههای سنی نوزادان وکودکان ، نوجوانان و جوانان ، میانسالان ، سالمندان و مادران باردار را انجام داده و در صورت تشخیص پزشک خانواده، بیمار به پزشک متخصص ارجاع داده می شود و از سوی دیگر میزان پرداختی بیماران به پزشک متخصص و حتی بابت بستری در بیمارستان نیز به طور چشمگیری کاهش می یابد و نتایج بازخوراند در پرونده بیمار ثبت می گردد، همچنین آموزش ، پیشگیری اولیه ، غربالگری ، درمان سرپایی عمومی، ارجاع و دریافت پس خوراند و مدیریت سلامت افراد تحت پوشش در جهت حفظ و ارتقا را انجام می دهد.
وضعیت افرادی که تحت پوشش سازمان های بیمه گر هستند چگونه است آیا می توانند تحت پوشش پزشک خانواده قرار گیرند؟
بله، در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع تمام دفتر چه های خدمات درمانی بیمه شدگان مورد تایید برنامه پزشک خانواده می باشد که بعد از شناسایی پزشک خانواده هرفرد به ترتیبی که سازمان های بیمه گر طراحی و اعلام می نمایند، نام پزشک خانواده در دفترچه درج می گردد و در بلند مدت کارت هوشمند سلامت جایگزین دفترچه ها می شود.
محل استقرار واحد ارائه خدمت در سطح اول و ویزیت بیماران در برنامه پزشک خانواده در چه مکانی انجام می گیرد؟
مرکز بهداشتی درمانی مجری برنامه پزشک خانواده، محل استقرار پزشک خانواده مسئول و تیم سلامت می باشد و پایگاه بهداشتی ضمیمه و یا مطب پزشک محل استقرار پزشک خانواده می باشد که باید واجد استانداردهای وزارت بهداشت بوده و برای استقرار و ارائه خدمت ماما یا پرستار یک اتاق اضافه دارای تجهیزات لازم باشد.
آیا خدمات ارائه شده به جمعیت تحت پوشش با توجه به میزان در آمد خانواده ها هزینه بر است؟
خیر، در برنامه پزشک خانواده فرانشیز دارو و ویزیت پزشک خانواده و تیم سلامت سطح یک رایگان خواهد بود و بیشتر خدمات سطح دوم در قالب پوشش بیمه ای ارائه می شود که فرانشیز آن نسبت به وضعیت فعلی کمتر می شود.
پرداخت سرانه پزشکان خانواده چگونه است؟
پرداختی پزشکان خانواده با مکانیسم سرانه ای از طرف بیمه ها انجام می شود یعنی هر پزشکی که جمعیت تحت پوشش آن بیشتر باشد با احتساب نوع جمعیت تحت پوشش نظیر مادران باردار، کودکان زیر پنج سال و افراد بالای 60 سال سرانه بیشتری را دریافت می کند.
پرداخت نقدینگی و یا ویزیت در سطح دو و سه( متخصصان ) در این برنامه چگونه است ؟
در ارائه خدمات سطح دو و سه این برنامه، 90 درصد مبلغ ویزیت توسط بخش خصوصی و 100 درصد بخش دولتی توسط دولت به پزشک پرداخت می شود، این امر باعث می شود که پزشک متخصص بر اساس استانداردهای جهانی برای تشخیص و درمان یک بیمار وقت بگذارد و پزشکان متخصص در صورتی که استانداردهای ویزیت را رعایت کنند، این رقم را دریافت می کنند.