به گزارش خبرنگار مهر، صبح امروز یکشنبه 18 تیرماه نشست رونمایی و نقد و بررسی کتاب «اسرار و ابزار طنزنویسی» تالیف و ترجمه محسن سلیمانی با حضور رویا صدر و شهرام شفیعی در محل خبرگزاری مهر برگزار شد.
شهرام شفیعی در بخشی از صحبت‌هایش اشاره کرد: اگر آموزش طنز شگردمحور باشد به شعبده‌بازی نزدیک خواهد شد. ما باید شگردهای طنزنویسی را آموزش دهیم ولی در کنار آن باید تاکید کرد که همه این شگردها تنها نقطه شروع است و هر کدام تا بی‌نهایت می‌تواند تغییر و تحول پیدا کند و شگردهای جدید خلق شود.
وی ادامه داد: مساله فردیت نویسنده در طنزنویسی را باید در این کتاب مورد تاکید قرار دهیم و بگوییم که با یک شگرد نمی‌شود همه شوخی‌ها را ساخت و طنزنویسان در خلاقیت با یکدیگر متفاوت هستند.
رویا صدر نیز در همین زمینه گفت: 90 درصد مقالات کتاب مبتنی بر آموزش‌پذیر بودن طنز است. در حالیکه طنزنویس با خلاقیت سر و کار دارد و حتما باید حرف جدیدی بزند و تکرار قالب‌های قبلی جواب نمی‌دهد. نباید اینگونه تلقی شود که شگردهای طنزنویسی فقط همین است و این چارچوب‌ها قابل شکستن نیست.
محسن سلیمانی با اشاره به اینکه این کتاب را می‌توان اولین اثر پژوهشی در حوزه طنزنویسی دانست، گفت: چون این کتابِ اول است در آن ناگزیر شدم به خیلی چیزها بپردازم در حالیکه هر کدام از بحث‌های کتاب می‌تواند یک کتاب مستقل باشد ولی در اینجا ترکیبی آمده است در حالیکه صاحب‌نظران هر حوزه انتظار دارند حوزه آنها گسترده‌تر مورد توجه قرار می‌گرفت.
نویسنده و مترجم کتاب «اسرار و ابزار طنزنویسی» در بخش دیگر صحبت‌هایش افزود: وقتی یک سریال طنز، لوس می‌شود از نظر من نه فقط اینکه مشکل محتوایی دارد بلکه از لحاظ تکنیکی نیز مشکل دارد. وقتی همه چیز را مسخره می‌گیرد کار لوس می‌شود به دلیل اینکه همه چیز مسخره نیست و تنها برخی چیزها غیرعادی و مسخره است.
وی همچنین درباره مشکل انتقال معنا و مفهوم در بحث ترجمه نیز توضیح داد: انتقال مفهوم از یک جامعه به جامعه دیگر خیلی مشکل است. در گذشته مترجمانِ ما انتقال مفاهیم و فرهنگ می‌کردند و یک جمله را واژه به واژه ترجمه و کپی نمی‌کردند. من هم در این کتاب سعی کردم در ترجمه مثال‌ها به گونه‌ای عمل کنم که مفهوم منتقل شود. در بحث جناس ناگزیر شدم از مثال‌های لفظی و ایرانی استفاده کنم.
سلیمانی با قبول اینکه دسته‌بندی مطالب کتاب می‌توانست آن را تقویت کند، گفت: در کتاب «اسرار و ابزار طنزنویسی» مطالب ترکیبی آورده شده‌اند و وقتی هیچ کتابی در این زمینه وجود ندارد من ناگزیر بودم مطالب را ترکیبی بیاورم ولی در این کتاب سعی کردم دیدگاه‌های مختلف را بیاورم و حتی در مواردی برخی دیدگاه‌ها همدیگر را نقض هم می کنند.
مترجم «28 اشتباه نویسندگان» اضافه کرد: من خیلی با طنزنویسان محشور نبوده‌ام و بیشتر آثارشان را خوانده‌ام و اگر ارتباط نزدیکتری داشتیم در تدوین کتاب و به ویژه مثال‌های آن می‌توانستند مرا یاری کنند.
وی با اشاره به اینکه در حوزه طنز مکتوب دچار ضعفیم، گفت: در زمینه رمان، داستان و نمایش طنز ضعیف هستیم ولی در حوزه سریال و فیلم طنز به دلیل هزینه‌هایی که خرج شده کارهای بیشتر و بهتری انجام گرفته است. ما اگر 10 رمان‌نویس و داستان‌نویس حرفه‌ای طنز داشتیم خیلی خوب بود ولی متاسفانه در این زمینه دستمان پر نیست.
سلیمانی ادامه داد: گویا خلق آثار تراژیک از آثار طنز ساده‌تر است. در آمریکا به ازای هزار رمان تراژیک تنها 10 اثر طنز وجود دارد و این فقر در ادبیات فارسی زیادتر است. درخشش طنز مکتوب ما در همان مجلات توفیق و گل آقا بود.
این پژوهشگر در بخش دیگر نشست در پاسخ به پرسش مهر که چرا بخشی ویژه به موانع و مشکلات طنزنویسی و طنزنویسان در کشورمان اشاره نشده است؟ گفت: در بخش پایانی کتاب از زبان عمران صلاحی و گل آقا درباره مشکلات این حوزه نوشته‌ام. این بخش را هم مخصوصا آورده‌ام تا تصویری از مشکلات طنزنویسی در کشور ارائه شود.
وی افزود: تحمل طنز در ایران بسیار سطح پایینی دارد در حالیکه در دیگر کشورها از طنز استقبال می‌شود. در سفری که به کشوری خارجی داشتم با یک کاریکاتور همراه بودم که او هر جا می‌نشست کاریکاتور اطرافیان را می‌کشید و همه استقبال می‌کردند. مثلا در کافه‌ای کاریکاتور صاحب کافه را کشید که خیلی مورد استقبال قرار گرفت و حتی پول میز را نمی‌گرفت.
مولف «رمان چیست؟» با انتقاد از اینکه در ایران ظرفیت پذیرش شوخی و طنز وجود ندارد، گفت: اینجا اگر با کسی شوخی بشود یا کاریکاتور او را بکشند، ناراحت می‌شود و انگار به او توهین شده است. اگر طنز را توهین ندانیم به مرور بازار طنزنویسی هم رونق پیدا می کند.
سلیمانی ادامه داد: مشکل اساسی طنز در کشور ما تحمل‌ناپذیری افراد در برابر آن است. خیلی‌ها می‌توانند طنز بنویسند و اتفاقا خیلی هم خوب می‌نویسند ولی به جای استقبال و تشویق‌اش او را رد کرده و حتی فحش می‌دهیم. همه این اتفاق‌ها در شرایطی می‌افتد که استعداد طنزنویسی در ایران بی‌نظیر است.
این نویسنده و مترجم با تاکید بر اینکه با بستن راه پیش‌روی طنزنویسی نمی توانیم حیات آن را از بین ببریم، عنوان کرد: وقتی راه‌های بروز و ظهور رسمی طنز را می گیریم آنگاه طنز به اسن ام اس‌ها و فضای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی می‌رود. وقتی نویسنده‌ای نمی تواند کتاب طنزش را چاپ کند آن را در فضای اینترنت منتشر می‌کند.
وی در پایان اشاره کرد: متاسفانه طنز را از مسیر رسمی دور کرده‌اند ولی طنز به حیاتش ادامه می دهد و این روزها بستر حیات آن پیام‌های تلفنی و شبکه‌های اجتماعی شده است. گاهی پیامک‌های طنزی خلق می‌شود که نشان از خلاقیت و نبوغ نویسنده آن دارد. بهتر است تحملمان در برابر طنز را بالا ببریم تا مجراهای رسمی هم برای کارهای طنز باز شود.
در پایان نشست نقد و بررسی کتاب «اسرار و ابزار طنزنویسی» این کتاب از سوی محسن سلیمانی، رویا صدر و شهرام شفیعی رونمایی شد.
نشست رونمایی و نقد و بررسی این کتاب با همکاری انتشارات سوره مهر ناشر اثر و گروه فرهنگ و ادب خبرگزاری مهر برگزار شد.