به گزارش خبرنگار مهر، سومین قسمت از برنامه تلویزیونی "هفت" با حضور تیم جدید شب گذشته در حالی روی آنتن رفت که عدم مدیریت زمان و طراحی نادرست گفت‌وگوها، مهمانان برنامه را ناگزیر از اعتراض به مجری و سردبیر برنامه کرد.
محمود گبرلو که در مقام سردبیر "هفت" برنامه را با سرمقاله‌ای باعنوان "بیایید با هم صحبت کنیم" آغاز کرده بود در این برنامه بارها با اعتراض مهمانان مبنی‌بر نبود وقت برای گفت‌وگوی صحیح و هدفمند مواجه شد.
شکیبایی رفتاری انسانی با مردم داشت
برنامه شب گذشته در چنین شرایطی با نماهنگی کوتاه به یاد زنده‌یاد حمید سمندریان آغاز شد و در اولین بخش به بهانه چهارمین سالگرد درگذشت خسرو شکیبایی میزبان جمشید مشایخی، امین تارخ و بیژن بیرنگ بود. در این بخش جمشید مشایخی با ذکر خاطراتی از نخستین سال‌های همراهی با خسرو شکیبایی تأکید کرد: خسرو هنوز برای من زنده است و تندیس او در قلب من جای دارد. اگرچه سن او 10 سال کمتر از من بود اما در تمام این سال‌ها همچون دو دوست در کنار هم بودیم.
مشایخی درباره ویژگی خاص شکیبایی که سبب ماندگاری یاد او در ذهن مخاطبان سینمای ایران شده‌است هم تأکید کرد: مهمترین ویژگی شخصیت شکیبایی این بود که رفتارش با مردم انسانی بود و این ماندگار است.
سمندریان به تعداد بازیگران سینمای ایران تکثیر شده‌است
در ادامه امین تارخ بحث خود را با ادای احترام به فریدون جیرانی آغاز کرد و گفت: به‌عنوان واحدی کوچک از بدنه حرفه‌ای سینمای ایران باید تشکر خود را از جیرانی اعلام کنم چراکه به رغم کاستی‌ها نباید فراموش کنیم که او توانست بهترین و پرمخاطب‌ترین برنامه سینمایی تلویزیون را پی‌ریزی کند و به جایگاه امروزی برساند.
تارخ سپس به درگذشت استاد سمندریان هم اشاره کرد و با تسلیت به خانواده آن مرحوم گفت: امروز همه ملت ایران باید به ما تسلیت بگویند و ما نیز به همه ملت ایران. فقدان برخی از چهره‌ها شاید در ظاهر احساس نشود اما لطمه‌ای جدی به دنبال دارد و درگذشت حمید سمندریان هم لطه‌ای جبران‌ناپذیر برای تئاتر، سینما و تلویزیون ایران بود.
این بازیگر تئاتر و سینما ادامه داد: بی‌جهت کسی را پدر تئاتر ایران لقب نمی‌دهند چراکه سمندریان بخش عمده‌ای از بازیگران امروز سینما، تئاتر و تلویزیون ایران را تربیت کرده‌است. حمید سمندریان زنده‌است چراکه خود را به تعداد خیل شاگردانی که به عرصه بازیگری ایران معرفی کرد، تکثیر کرده‌است.
تارخ در ادامه درباره خسرو شکیبایی گفت: در 3 دهه اخیر کمتر بازیگری را داشته‌ایم که همچون شکیبایی در کنار شهرت محبوب‌قلوب هم باشد. وی درباره دلیل این محبوبیت هم گفت: او را امپراطور احساس می‌خواندند اما معتقدم او علاوه‌بر امپراطور احساس، پادشاه تکنیک هم بود و این از آن لحاظ اهمیت دارد که ما معمولاً زمانی که می‌خواهیم از ارج و قرب بازیگران صحبت کنیم بعد فنی کارنامه‌شان را نادیده می‌گیریم.
پس از تارخ بیژن بیرنگ گفت: ویژگی خاص خسرو شکیبایی باورپذیری در بازی بود و این همان خصلتی است که درمیان بازیگران جوان کمتر شاهد آن هستیم. بیرنگ تأکید کرد: وقتی کارنامه شکیبایی را مرور می‌کنیم در لحظه‌لحظه آن شاهد تلاش‌های یک جوان عاشق بازیگری هستیم و به قول شازده‌کوچولو عشق هم چیزی به جز احساس مسئولیت نیست. شکیبایی یک بازیگر عاشق و متعهد بود.
تکنیک در برابر احساس صفر است
جمشید مشایخی در ادامه بحث با اشاره به صحبت‌های تارخ درباره تکنیک در بازیگری گفت: تکنیک در برابر احساس صفر است و نباید مدام درگیر مسائل تکنیکی شویم تا جایی که مدام بازیگران ما خود را آل‌اچینو و یا رابرت دنیروی سینمای ایران بخوانند! هنر این است که در این حوزه خودت باشی آنگونه که خسرو بود.
در ادامه برنامه و پس از تذکر مجری درباره زمان اندک امین تاریخ گفت: باردیگر به این نتیجه رسیدم که دعوت‌های هفت را نباید پذیرفت! واقعاً چرا برای موضوعی به این مهمی سه مهمان دعوت می‌کنید که هیچکدام نتوانند درست حق مطلب را ادا کنند!؟
تارخ گفت: به‌عنوان پایان بحث تنها به این نکته باید اشاره کنم که خسرو شکیبایی اگرچه یک سوپراستار بود اما شرایط زندگی‌اش به سمتی رفت که به خودویرانی رسید. اگر می‌خواهیم صاحب بازیگرانی شویم که ماندگار شوند و زود از بین نروند نباید فراموش کنیم که هنرمند درون‌گراست و در ظاهر مشکلات را در خود می‌ریزد اما همین مشکلات در بلندمدت امکان دارد بازیگر را به سمت خودویرانی سوق دهد.
پایان‌بخش یادبود خسرو شکیبایی در "هفت" پخش بخش‌هایی از مستند "ساکن صحرای سکوت" بود که در آن چهره‌هایی چون مسعود کیمیایی، کیومرث پوراحمد، احمدرضا درویش، شهاب حسینی، ژاله علو، اکبر عالمی و مرتضی احمدی درباره کارنامه زنده‌یاد شکیبایی گفتند.
شمقدری: پایبندی‌ام به اصول کمتر نشده که بیشتر هم شده‌است
بخش ویژه برنامه "هفت" اما به حضور جواد شمقدری اختصاص داشت. حضوری که محمود گبرلو در همان آغاز آن را پاسخی به حضور هفته گذشته رئیس حوزه هنری در برنامه دانست. مجری برنامه اما بحث را از این سوال آغاز کرد که چرا جواد شمقدری که خود روزی با طرفداری از سینمای ارزشی منتقد شرایط حاکم بر سینمای ایران بوده‌است خود مورد تندترین انتقادات از سوی نیروهای ارزشی قرار گرفته و آیا این نشان دهنده تغییر در اوست؟
شمقدری در پاسخ به این سوال گفت: هرکس در مسیر زندگی خود باید حرکتی رو به کمال داشته باشد اما این حرکت نباید باعث جدا شدن از اصول و ارزش‌ها شود. از این منظر نه تنها پایبندی من نسبت به اصول کمتر نشده که بیشتر هم شده‌است.
رئیس سازمان سینمایی در ادامه با اشاره به ارجاعات رئیس حوزه هنری به بیانات رهبر انقلاب در برنامه گذشته هفت، تأکید کرد: واقعیت این است که همه ما زیر نظر حضرت آقا حرکت می‌کنیم و اینگونه نیست که کسی بخواهد خلاف دیدگاه ایشان عمل کند اما در روش‌ها امکان تفاوت رویکرد وجود دارد.
شمقدری گفت: رهبری در موضوع فرهنگ و سینما از هر مسئول دیگری صاحب‌نظرتر هستند و همه ما اگر توفیق داشته باشیم تابع ولایت ایشان هستیم. در چنین شرایطی نباید به‌گونه‌ای رفتار کنیم که جوانان فکر کنند پشت هر تصمیم و حرکتی، ایشان حضور دارند. این تصمیمات از سوی ما اتخاذ می‌شود و امکان اشتباه و خطا هم در آن هست.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا در مسیر هدایت سینمای ایران موفق بوده‌اید یا خیر؟ گفت: از نظر اجرایی امیدوارم در مسیر کمال بوده باشم اما درباره موفق بودن یا نبودن من دیگران باید نظر بدهند. شمقدری با اشاره به آمار و ارقام تولید فیلم‌های مرتبط با سینمای دفاع مقدس در سال‌های اخیر و نیز تأکید مجدد بر تیر خلاص خوردن این سینما در دوران اصلاحات کارنامه مدیریتی خود در این زمینه را قابل دفاع خواند.
لیست سیاه حوزه 7 فیلم است نه 15 فیلم!
رئیس سازمان سینمایی درباره اظهارات هفته گذشته رئیس حوزه هنری گفت: درباره بحث اکران اگر داستان از ابتدا بصورت روشن بیان شود به‌راحتی مشخص می‌شود که چقدر دغدغه دفاع از ارزش‌ها در میان است و چقدر نیت‌های دیگر!
شمقدری گفت: در هر حوزه‌ای ما ناچاریم بخشی از قوانین را به صورت آیین‌نامه‌ها تعریف کنیم. حوزه اکران هم از این قاعده مستثنی نیست. ممکن است آیین‌نامه اکران ایراداتی داشته باشد اما حوزه هنری نماینده در شورای صنفی داشت و می‌توانست از آن طریق برای اصلاح آیین‌نامه اقدام کند.
وی افزود: همین فیلم "گشت ارشاد" که حوزه به روشی غیرقانونی آن را از اکران پایین کشید، فیلمی بود که دوستان به‌شدت دنبال اکران آن بودند اما پس از عید و به دلیل اعتراضاتی که بخشی از آن درست اما روش بیان آن غلط بود، موضع دوستان تغییر کرد!
شمقدری گفت: دوستان حوزه هنری از همان بازه جشنواره می‌توانستند با سازمان سینمایی در ارتباط باشند و انتقادات خود را مطرح کنند. جالب اینکه با همین آماری که اعلام کرده‌اند 15 فیلم را اکران نمی‌کنیم به نسبت 90 فیلم آماده اکران یعنی خود دوستان حوزه هم 80 درصد تولیدات سینمای ایران را مناسب اکران می‌دانند، پس دلیل این جوسازی‌ها علیه سینما چیست!؟
وی گفت: ما حتی با دوستان حوزه نامه‌نگاری کردیم تا 15 فیلم را به ما اعلام کنند اما تا همین امروز هیچ جوابی نگرفته‌ایم! انگار دوستان شهامت اعلام نظر ندارند. البته در این زمینه تماس تلفنی داشته‌ایم که به ما گفتند 15فیلم نیست و تنها با 7 فیلم مشکل داریم اما حتی حاضر نشدند همین 7 فیلم را هم به صورت رسمی اعلام کنند.
شمقدری در ادامه با اشاره به تأکید مدیران حوزه بر اکران فیلم‌های ارزشی گفت: اتفاقاً ما در تمام این سال‌ها برای اکران فیلم‌های ارزشی مشکل داشته‌ایم و امیدوارم در این مورد مسئولان حوزه هنری بر موضع‌شان ایستادگی کنند. اما این ایستادگی نیاز به شو و نمایش ندارد!
امضا تفاهمنامه اکران میان حوزه هنری و ارشاد
وی در ادامه با اشاره به مذاکرات وزیر ارشاد و رئیس سازمان تبلیغات اسلامی از تفاهمنامه‌ای در زمینه اکران خبر داد و با اشاره به بخشی از آن گفت: حوزه هنری باید در ابتدای هر سال با تأکید بر ضوابط و شرایط مدنظر خود فیلم‌هایی که نسبت به اکران آن‌ها مشکل دارد را با دلایل روشن به‌صورت رسمی به سازمان سینمایی اعلام کند تا ما بر اساس آن تصمیم‌گیری کنیم.
شمقدری گفت: اساسا حوزه هنری به‌عنوان یک سینمادار حق دارد فیلم‌ها را خود انتخاب کند اما حرف ما این است که این انتخاب باید ضابطه‌مند باشد. به‌عنوان مثال فیلم سینمایی "خوابم می‌آد" پس از جشنواره با 17 مورد اصلاحیه مجوز اکران عمومی گرفت اما دوستان با ذهنیت نسخه جشنواره اعلام کردند فیلم را اکران نمی‌کنند.
رئیس سازمان سینمایی با تأکید بر اینکه قطعاً تمام تولیدات سینمای ایران از نظر او هم ایده‌آل نیست افزود: فیلم من طوفان شن است اما نمی‌توانم که همه سینما را مجبور کنم طوفان شن بسازند! تنها می‌شود شیب ملایمی به سمت مطلوب بوجود بیاوریم که معتقدم این شیب بوجود آمده‌است.
وی گفت: سینمای ایران کاستی‌های زیادی دارد که مربوط به امروز هم نیست. سال گذشته سینمای ایران هم به لحاظ مضمون و هم به لحاظ ارزش‌های فنی شاهد ارتقا کیفی بود اما جریانی به دلایل سیاسی سعی در تقابل و مخالفت با این شرایط را دارد.
کارگردان "شورشیرین": فیلمم بیرحمانه تخریب شد!
بخش پایانی برنامه "هفت" شب گذشته به تحلیل و بررسی فیلم سینمایی "شور شیرین" اختصاص داشت. در این بخش جواد اردکانی کارگردان و ابراهیم اصغری تهیه‌کننده فیلم به همراه محمدتقی فهیم و مسعود فراستی حضور داشتند.
اردکانی درباره این فیلم گفت: این فیلم انتخاب من نبود و اصلاً بنای ورود به سینمای جنگ را نداشتم اما شرایط پس از "به کبودی یاس" به‌گونه‌ای پیش رفت که وقتی پیشنهاد زندگی شهید کاوه مطرح شد آن را پذیرفتم. وی افزود: خوشحالم که با این فیلم طلسم پرداختن به مظلومیت و رشادت‌های مردم کردستان در ایام جنگ شکسته شد.
فراستی در ادامه مشکل اصلی این فیلم را فیلمنامه دانست و به ضعف در شخصیت‌پردازی آن اشاره کرد. اردکانی در پاسخ به این انتقاد گفت: بخشی از ضعف شخصیت‌پردازی به‌خصوص در فیلم‌های شخصیت‌محور در سینمای ایران حاصل طومار ملاحظاتی است که پیش از آغاز نوشتن فیلمنامه و ساخت فیلم، فیلساز ناگزیر از پذیرش و تسلیم در برابر آن است.
فهیم در این زمینه با رد کردن تأثیر محدودیت‌ها بر شخصیت‌پردازی درست گفت: فیلمنامه این فیلم را در دو مرحله خوانده بودم و هر دوبار به دلیل ضعف در پرداخت شخصیت‌ها آن را رد کردم اما فیلمی که امروز روی پرده رفته بسیار بهتر از آن فیلمنامه است.
بحث درباره فیلم "شورشیرین" هم قربانی زمان کم برنامه شد. ابراهیم اصغری به‌عنوان تهیه‌کننده فیلم اصلاً فرصت صحبت پیدا نکرد و فراستی هم با گلایه گفت: آقای شمقدری وقت ما را گرفت و حاضرم به خودشان هم بگویم که در کل این یکساعت هیچ حرف تازه‌ای هم نزد!
اردکانی هم با لحنی معترض خطاب به مجری گفت: به این جلسه اعتراض جدی دارم. چراکه فیلمم در این نشست غیرمنصفانه و بیرحمانه تخریب شد. جلسه برای تحلیل یک فیلم باید به صورتی باشد که هم منتقد برای نظر خود استدلال بیاورد و هم فیلمساز بتواند در زمان لازم پاسخ انتقادات را بدهد. حاصل این نشست چیزی جز تخریب "شور شیرین" نبود!