کتاب «هنر به منزله تجربه» نوشته جان دیویی با ترجمه مسعود علیا توسط انتشارات ققنوس منتشر شد.

به گزارش خبرنگار مهر، جان دیویی درباره این کتاب نوشته است: در زمستان و بهار 1931 از من دعوت کردند که در 10 جلسه سلسله درسگفتارهایی را در دانشگاه هاروارد ایراد کنم. موضوع منتخب، فلسفه هنر بود. این درسگفتارها اصل و اساس کتاب حاضرند. کرسی درسگفتارها به یاد ویلیام جیمز تاسیس شده بود و من این را افتخاری بزرگ می‌دانم که کتاب حاضر، حتی غیرمستقیم پیوند با نام نامی او داشته باشد.

دیویی معتقد است هر آن‌چه در این کتاب صائب است، بیش از آنی که بتوانیم بگوییم مولود کار آموزشی عظیمی است که در بنیاد بارنز دنبال شده است. این کار چنان کیفیت پیشتازی دارد که قابل مقایسه با بهترین کارهایی است که در روزگار نسل حاضر در هر حوزه‌ای از جمله علم، صورت گرفته است. فکر این که کتاب حاضر یکی از مراحل تاثیر گسترده‌ جاری این بنیاد است، برایم مایه خوشحالی است.
 
این کتاب نمونه‌ای کلاسیک از رویکرد عمل‌گرایانه (پراگماتیستی) به هنر است و به قلم فیلسوفی نوشته شده است که خود یکی از نامدارترین متفکران عمل‌گرا محسوب می‌شود. جان دیویی در این اثر مشهور زوایای گوناگونی از پدیده‌های هنر و هنرآفرینی را با مفاهیم و اصطلاحات عمل‌گرایانه می‌کاود و نشان می‌دهد که از این نظرگاه چه‌ها می‌توان در هنر دید.
انتشار «هنر به منزله تجربه» فرصت مغتنمی است برای مواجهه خوانندگان ایرانی با موضع و منظری متفاوت نسبت به هنر که منابع انگشت شماری درباره آن به زبان فارسی در دسترس است.
 
 
عناوین و سرفصل‌های این کتاب به ترتیب عبارت‌اند از: موجود زنده، موجود زنده و «چیزهای اثیری»، به دست آوردن تجربه‌ای واحد، عمل بیان، عین بیانگر، ماده و فرم، تاریخ طبیعی فرم، سازمان یافتگی نیروها، ماده مشترک هنرها، ماده گوناگون هنرها، سهم بشری، به چالش خواندن فلسفه، نقد و ادراک و در نهایت هنر و تمدن.
 
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
 
فرم در حالت انضمامی‌اش، تنها با توجه به آثار هنری واقعی قابل بررسی است. این آثار را نمی‌توان در کتابی راجع به نظریه زیباشناسی آورد. اما غرق شدن کامل در اثری هنری تا آن حد که تحلیل منتفی شود وضعیتی نیست که بتوان مدت زیادی آن را تاب آورد. چرخه‌ای در کار است: چرخه تسلیم شدن و تامل کردن. ما از تسلیم شدن به عین باز می‌ایستیم تا بپرسیم این حال به کجا می‌انجامد و چگونه به آن‌جا منتهی می‌شود. آن‌گاه تا حدی خاطر خود را به شرایط فرمال (یا صوری) فرمی انضمامی مشغول می‌کنیم. پیش‌تر هنگامی که از انباشت، تنش، حفظ، تمهید و به انجام رساندن به عنوان خصوصیات صوری تجربه زیبایی‌شناختی سخن گفتیم، به واقع از این شرایط فرم یاد کردیم.
 
کسی به قدر کفایت از اثر هنری کناره می‌گیرد، که تحت تاثیر جادوکننده کیفی کلی اثر واقع نشود نه این کلمات را به کار می‌برد و نه به روشنی آگاه است که آن‌ها بر چه چیزهایی دلالت می‌کنند. اما خصوصیاتی که آن‌ها را به منزله آن ویژگی‌هایی تشخیص می‌دهد که اثر را از قدرت و نفوذی که بر او دارد برخوردار کرده‌اند، قابل تحویل به آن شرایط فرم هستند که پیش‌تر بیان شده است.
 
این کتاب با 519 صفحه، شمارگان هزار و 650 نسخه و قیمت 22 هزار تومان منتشر شده است.