رباخواری مؤسسات اعتباری/ احتکار و گرانفروشی هم رباخواری است

دکتر ابراهیم رزاقی درمورد ربا و تأثیرات آن بر ساختارهای اقتصادی و اجتماعی جامعه به خبرنگارمهر گفت: آنچه در قدیم مطرح بوده پول سکه بوده و طلا و نقره و مس بوده که همان تعداد سکه که افراد قرض می‎گرفتند همان تعداد را پس می‎دادند. ولی در سده اخیر که پول اسکناس شد و تورم پیش آمد برای مثال یک میلیون تومان که به کسی قرض می‎دهیم به نسبت کاهش قدرت خرید آن یک میلیون تومان در سالهای بعدی یعنی به میزان نسبت تورم باید اضافه‏تر از مقروض گرفت و این اشکالی ندارد و ربا محسوب نمی‎شود.

وی افزود: اما مؤسسات اعتباری وقتی وام‏های دولتی با نرخ بهره کمتر می‎گیرند و همان پول را با نرخ بیشتر به مردم محتاج وام می‎دهند این ربا محسوب می‏شود. 

 استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه تهران ادامه داد: تازه عمل ربا فقط در پول اضافه گرفتن نیست بلکه در فروش کالاها هم است یعنی کالایی را احتکار کنیم و بدون انجام هیچ کاری بر آن گرانتر از قیمت خرید بفروشیم. در قدیم کاسب حبیب خدا محسوب می‎شد و او اجناس را نه زیر قیمت که بر تولید کننده اجحاف شود و نه گران می‎خرید و با سود کمی به مشتری می‎فروخت. اما بازار امروز ما هرروز بر قیمت اجناس و کالاها می‎افزایند و نوعی ربا خواری صورت می‎گیرد.

رزاقی در مورد اثرات ربا هم بر اقتصاد و جامعه اظهارداشت: ربا تضعیف کننده فردی است که محتاج است . یک تولید کننده‏ای که حقوق کارگرانش عقب افتاده یا فرد مقروضی که می‎خواهند خانه و اموالش را مصادره کنند به پول و قرض و وام احتیاج مبرم دارد و مجبور است که زیر بار قرض برود. ربا خوار با قرض دادن به او نه تنها باعث تضعیف او می‏شود بلکه باعث می‏شود کار مفید از جامعه کم بشود و افراد ثروتمند از پول خود بخورند مخصوصا اینکه مالیات هم نمی‏دهد و ثروتمندتر شده و آدم مقروض هر روز مقروضتر شود. اینچنین در جامعه شکاف دو طبقه رباخوران و ربادهندگان به وجود می‏آید.

وی درمورد وضعیت کنونی جامعه ایران در سطوح فردی و سیستماتیک در خصوص ربا و امکان وجود سیستمهای ربوی در برخی از بخش‎ها نیز یادآورشد: اگر نرخ بهره بیش از نرخ تورم باشد ربا محسوب می‎شود. در این حالت جامعه از تولید باز می‏ماند افراد از مشاغل تولیدی انصراف می‏دهند و افراد محتاج به وام بیشتر می‏شود.

 استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه تهران درپایان عنوان کرد: احتکار هم نوعی رباخواری است. در ابتدای انقلاب 400 هزار مغازه داشتیم ولی امرز5/3میلیون باب مغازه داریم. یعنی از نظر محتوایی به نوعی احتکار و گرانفروشی و تجاوز به حقوق مالی دیگران مرتکب شده‏ایم. این درحالی است که برخی روحانیون هرنوع بهره حتی به اندازه میزان تورم را هم ربا محسوب می‎کنند.