به گزارش خبرنگار مهر، علی اکبر محزون در نشست خبری روز سه شنبه افزود: سیاست های جمعیتی به 4 دسته تقسیم می شوند که سیاست های مستقیم ، صریح و ضمنی ، مداخله ای و تک فرزندی و داخلی و خارجی از جمله این سیاستها هستند که دولتها می توانند در جهت افزایش رشد جمعیت از آنها بهره ببرند.
عوامل کاهش جمعیت ایران
وی به موضوعاتی که باعث کاهش رشد جمعیت ایران شده است اشاره کرد و گفت: کاهش نرخ باروری، افزایش سن ازدواج، سیاستهای تهدید موالید و افزایش سن باروری باعث شده رشد جمعیت در کشور ما کاهش پیدا کند.
محزون با اشاره به اینکه در سال 1346 اولین سیاست جمعیتی با تاکید بر تنظیم خانواده تدوین شد به طوری که سن ازدواج دختران از 15 به 18 سال و سن ازدواج پسران نیز ار 18 به 20 سال افزایش یافت اما پس از انقلاب سن قانونی ازدواج مجددا به 15 و 18 سال بازگشت و همین امر باعث شد رشد جمعیت شدت بگیرد. اما در اواخر دهه 60 که با رشد زیاد جمعیت روبرو شدیم باعث شد که در سال 68 قانون سیاست جمعیتی تدوین شود که به کنترل باروری تاکید داشت به طوری که در سال 72 ماده ای به تصویب رسید که برای فرزند چهارم به بعد سیاست های حمایتی مانند بیمه، کمک هزینه و غیره حذف شد که در مجموع این عوامل باعث شد که نرخ باروری کاهش پیدا کند.
کاهش رشد جمعیت ایران از کشورهای دیگر بیشتر است
مدیر کل دفتر اطلاعات آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال با اشاره به اینکه کاهش رشد جمعیت ما از کشورهای دیگر بیشتر است، گفت: در سال 62 تا 65 انفجار جمعیتی رخ داد اما در سالهای 71 تا 72 بر اساس تنظیم خانواده رشد موالید از 3.2 به 2.3 رسید و این گونه توانستیم جمعیت را کنترل کنیم اما از آن سال به بعد با سقوط آزاد جمعیت کشور روبرو شده ایم به طوری که سرعت رشد در ایران از سرعت رشد متوسط جهانی قاره آسیا و همچنین 26 کشور منطقه بیشتر بوده است.
محزون تاکید کرد: بر اساس آمارهای موجود در سال 2010 در بین 26 کشور منطقه از لحاظ جمعیتی رتبه 23 را دارا بودیم و همچنین از نظر نرخ باروری نیز رتبه 25 را کسب کردیم به طوری که نرخ باروری ما به زیر سطح جانشینی یعنی 1.6 رسیده است.
افزایش هزینه های مالی عامل کاهش جمعیت کشور
وی به عواملی که باعث کاهش جمعیت کشور شده اشاره کرد و گفت: عوامل اجتماعی و فرهنگی، تغییرات و هزینه نگهداری فرزند و افزایش هزینه های مالی و همچنین سیاست تک فرزندی و به تاخیر انداختن فرزند اول ، افزایش سن ازدواج و ... باعث شد که جمعیت ما رو به کاهش باشد.
به گفته محزون کاهش رشد جمعیت باعث می شود که طی 20 الی 30 سال آینده رشد جمعیت کشور منفی شود به طوری که از 2.1 به زیر سطح جانشینی به 1.6 درصد برای رشد باروری رسیده ایم.
مدیر کل دفتر اطلاعات آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال تاکید کرد: مسن شدن بخش مهمی از جمعیت جوان و اضافه شدن جمعیت سالمندان کشور باعث می شود که طی سالهای آینده با جمعیت سالمند روبرو شویم.
23.5 درصد جمعیت کشور زیر 15 سال هستند
محزون گفت: در حال حاضر 23.5 درصد جمعیت کشور زیر 15 سال، 31.5 درصد 15 تا 29 سال ، 39.5 درصد 30 تا 64 سال و 5.5 درصد نیز 65 سال به بالا هستند. بر همین اساس پیش بینی می شود تا سال 1405 جمعیت سالمندان به 7.4 درصد و تا سال 1425 نیز با یک شیب صعودی به 18 درصد برسد.
مدیر کل دفتر اطلاعات آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال گفت: سالمند شدن جامعه و همچنین کاهش جمعیت نیاز به راهکارهایی دارد که بتوان کاهش نیروی کار را بر اساس آنها جبران کرد به طوری که در کشورهای دیگر در صورت بروز این مشکل سیاست مهاجرپذیری رخ داده است.
ضرورت بازنگری در سیاسیتهای جمعیتی
به گفته وی چالش های سیاسی امنیتی و به تبع آن چالش های فرهنگی در صورت مهاجرپذیری در کشور ایجاد می شود به همین دلیل نیاز است که در سیاست های جمعیتی کشور بازنگری صورت گیرد به طوری که سطح باروری زیر جانشینی را حفظ کنیم تا بتوانیم تعادل جمعیتی داشته باشیم.
محزون با اشاره به اینکه اولین راهکار رفع محدودیت های تنظیم خانواده است گفت: تدوین سیاست های تشویقی برای فرزند چهارم به بعد و همچنین جایگزین کردن مفاد دیگر به سیاست های تنظیم خانواده قبل از جمله اقداماتی است که می توان برای حفظ تعادل جمعیتی کشور انجام داد.
وی با اشاره به اینکه 70 درصد جمعیت کشور 15 تا 64 سال سن دارند افزود: در حال حاضر جمعیت 15 تا 64 ساله ما فرصت طلایی خوبی محسوب می شود به طوری که می تواند به ما در جهت رشد و توسعه اقتصادی کشور و همچنین استفاده از باروری آنان استفاده کرد.
15 درصد طلاق های صورت گرفته در کشور به کمتر از یک سال زندگی مشترک رسیده است
مدیر کل دفتر اطلاعات آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال تصریح کرد: 15 درصد طلاق های صورت گرفته در کشور به کمتر از یک سال زندگی مشترک رسیده است و همچنین 50 درصد نیز در سالهای زیر 5 سال زندگی مشترک رخ داده است به همین دلیل باید برای جبران این موضوع سیاست ها و آموزش ها و مهارت های لازم به خانواده ها داده شود.
به گفته محزون همسن گزینی در ازدواج از دیگر راهکارهایی است که می توان برای رشد جمعیت از آن بهره برد که به حفظ تعادل جمعیتی در سن ازدواج نیز کمک می کند.
به گفته وی، 85 درصد جمعیت پسران در سنین 20 تا 34 سالگی ازدواج می کنند و همچنین 85 درصد دختران نیز در سن 15 تا 29 سالگی ازدواج می کنند.
کاهش رشد طلاق
محزون با اشاره به اینکه در سال 88 رشد طلاق 13.8 و در سال 89 رشد طلاق 9.1 بوده که این آمار در سال 90 به 4.1 درصد رسیده است و همین امر نشان می دهد که رشد طلاق از کاهش برخوردار بوده است.
مدیر کل دفتر اطلاعات آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال سیاست های آمایشی کنترل مهاجرت به خصوص از روستاها به شهر برای جلوگیری از به هم خوردن ساختار سنی روستاها و همچنین ازدواج، حمایت از زنان بعد از ازدواج ، سیاست های تشویقی و ایجاد تسهیلات برای ازدواج ها در سنین پایین از دیگر راهکارهایی است که دولت می تواند انجام دهد.
وی همچنین به نقش ثبت احوال اشاره کرد و گفت: این سازمان با رصد مستمر تحولات جمعیتی کشور و ثبت لحظه ای تحولات می تواند به مسئولان در جهت برنامه ریزی درست برای تعادل جمعیت کمک کند و در این خصوص راهکارهای لازم جهت انجام سیاست های لازم در اختیار آنان قرار داده می شود.
محزون به آمارهای چهارگانه حیاتی در سال 90 اشاره کرد و گفت: در سال گذشته یک میلیون و 382 هزار و 229 مورد ولادت ، و 422 هزار و 133 مورد فوت ، 874 هزار و 792 مورد طلاق ازدواج و 142 هزار و 841 مورد طلاق رخ داده است و همچنین در سه ماهه اول امسال نیز 337 هزار و 48 مورد ولادت ، 102 هزار و 46 مورد فوت ، 224 هزار و 52 مورد ازدواج و 34 هزار و 759 مورد طلاق صورت گرفته است.