به گزارش خبرنگار مهر، فهم بسیاری از رفتارهای اجتماعی و فردی در فرهنگها و سنتهای مختلف از رهگذر فهم و درک تفاوتهای عقلانیت ابزاری و اخلاقی محقق میشود. اینکه هر فرد بر چه اساس دست به انتخاب میزند و تصمیم گیری می کند در فهم "انتخاب عقلانی" آنها میسر است.
مفهوم انتخاب عقلانی اگر چه در برخی انتخابهای عقلانی دارای اشتراک لفظی است ولی نوع شاخصهایی که عقلانیت ابزاری، عقلانیت انتقادی، عقلانیت اخلاقی، عقلانیت ارتباطی و عقلانیت دینی برای انتخاب یک بدیل در اختیار قرار می دهند گوناگون و متفاوت است.
پروفسور جان لچز استاد فلسفه دانشگاه وندربیلت آمریکا در خصوص این موضوع که کدام نوع از عقلانیت انسان را به سعادت رهنمون می شود به خبرنگار مهر گفت: به جای اینکه بحث خود را معطوف به عقلانیت (rationality) یا خرد (reason) کنم مایل هستم از مفهوم هوش و فراست (intelligence) سخن بگویم.
وی تصریح کرد: بر این اساس هوش لازمه یک انتخاب ارزشمند است. به عبارت دیگر هوش شرط لازم برای داشتن یک انتخاب ارزنده و ارزشمند در زندگی است. اهداف غایی و ارزشمند از رهگذر داشتن هوش حاصل می شوند.
مؤلف "ذهن و فلسفه" در ادامه یادآور شد: کار دیگر هوش این است که ابزار لازم برای رسیدن به این اهداف غایی را کشف کند. پس برای داشتن اهداف عالی و ارزنده و تحقق آنها مستلزم داشتن هوش هستیم.
این فیلسوف ذهن معاصر تأکید کرد: در واقع هر انسانی دارای محدودیتهای زیادی است و این محدودیتها ویژگی انسان است که بسیاری از امور را برای او محدود می کند.
مؤلف "ارتباط فلسفه با زندگی" در پایان تأکید کرد: همچنین انسان موجودی است که دارای سرشت و ماهیتی آسیب پذیر است. این هوش است که به کمک انسان می آید و او را از برخی محدودیتها می رهاند و باعث می شود او بر برخی از آسیب پذیریها فائق آید.
..........
گفتگو از جواد حیراننیا