حجت الاسلام سید محسن محمودی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: خضوع و خشوع از مسائلی است که بایستی در تمام کارها، به خصوص عبادات انسانها برای نزدیکی بیشتر به درگاه خداوند متعال مورد توجه قرار گیرد.
دعاى روز پانزدهم ماه مبارک رمضان
اَللّهُمَّ ارْزُقْنی فیهِ طاعَهَ الخاشِعینَ، وَاشْرَحْ فیهِ صَدْری بِانِابَهِ المُخْبِتینَ، بِاَمانِکَ یا اَمانَ الخائِفینَ.
ای خدا، در این روز طاعت بندگان خاشع خودت را نصیبم گردان و شرح صدر مردان فروتن خدا ترس را به من عطا فرما؛ به حق امان بخشی خودت، ای ایمنی دلهای ترسان.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی شهرستانهای استان تهران افزود: اولین دعایی که در روز پانزدهم ماه مبارک رمضان از خداوند درخواست می کنیم این است که "خدایا طاعت بندگان خاشع و خاضع خودت را نصیب ما بگردان"؛ خشوع در عبادت، از مسائلی است که در دعاها مورد توجه قرار گرفته است.
وی بیان کرد: خشوع به معنای تواضع است، وقتی که انسان در برابر سلطانی قاهر و قدرتمند قرار می گیرد، تمام توجهش به او معطوف می شده و از همه جا منصرف می شود.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: کسی که عبادت می کند، در برابر خداوند قدرتی ندارد و طبیعی است که از هر چه غیر خداست بریده می شود؛ به این حالت، خشوع و خضوع گفته می شود.
وی یادآور شد: قرآن کریم می فرماید: "کسانی که به قرآن ایمان دارند، خضوع پیدا می کنند"؛ همچنین آیه 109 سوره مبارکه اسرا می فرماید: "کسانی که روی زمین می افتند و گریه می کنند، بر فروتنی آنها افزوده می شود".
ضرورت وجود خضوع و خشوع در نماز
حجت الاسلام محمودی با تأکید بر اینکه "خضوع و خشوع خصوصاً در نماز بسیار مهم است"، ادامه داد: نماز ستون دین است و اگر نماز قبول شود سایر اعمال نیز قبول می شود؛ نماز، سخن گفتن عاشق با معشوق است، ارتباط بنده با مولاست؛ پس باید به نماز اهمیت بیشتری بدهیم.
وی تأکید کرد: خانواده ها، فرزندان و نونهالان خود را بیشتر با نماز مأنوس کنند، پدر و مادرها سعی کنند از همان خردسالی، بچه ها را به خواندن نماز خالص عادت دهند.
خشوع از ویژگی مؤمنان است
امام جمعه موقت ورامین افزود: خداوند در سوره مبارکه مؤمنین می فرماید: "مؤمنین رستگار شدند"؛ مؤمنان آنهایی هستند که در نمازشان خشوع دارند، چراکه خشوع در نماز ویژگی مهم یک انسان مؤمن است.
وی گفت: امیرالمؤمنین علی(ع) به جناب کمیل فرمود: "ای کمیل! عبادت فقط نماز خواندن یا روزه گرفتن و صدقه دادن نیست، بلکه این است که با قلب پاک و عمل مورد پسند خدا و خشوع راستین انجام شود"؛ اگر خشوع در کنار قلب پاک بود، عبادت واقعی است.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی شهرستانهای استان تهران افزود: پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) فرمودند: "نماز در چهار بخش بنا و بنیانگذاری شده، وضوی خوب و شاداب، رکوع، سجود و خشوع"، سئوال کردند: "یا رسول الله(ص)! خشوع چیست"؟ پیامبر(ص) فرمود: "اینکه بنده نمازش با تمام قلب متوجه خدا باشد"؛ اگر خشوع و خضوع در عبادت وجود داشته باشد، انسان در برابر خدای خود تسلیم می شود.
نمونه های خضوع و خشوع در عبادت اهل بیت(ع)
وی عنوان کرد: پیامبر خدا(ص) وقتی به نماز می ایستاد از ترس خدا، رنگش می پرید؛ امیرالمؤمنین(ع) در هنگام نماز بر اندامش لرزه می افتاد و رنگش دگرگون می شد؛ حضرت زهرا(س) وقتی در محراب عبادت می ایستاد و نماز می خواند، بند بند وجودشان می لرزید و بر همین اساس خدا به ملائکه وحی می فرمود: "فرشتگان من، ببینید بنده و کنیز من چگونه از خشیت من به خود می لرزد".
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه "یکی از نامهای حضرت فاطمه(س)، "زهرا" است، بخاطر اینکه وقتی در محراب عبادت می ایستاد، نور او برای اهل آسمانها درخشندگی داشت"، اضافه کرد: امام صادق(ع) از قول پدرش امام باقر(ع) نقل می کند: "وقتی امام سجاد(ع) به نماز می ایستاد، مانند ساقه درختی بود که هیچ جزئی از بدنش حرکت نمی کرد".
وی اظهار داشت: با توجه به این دعا باید اگر نماز می خوانیم، روزه می گیریم، صدقه می دهیم، قدم خیر و مثبتی برمی داریم، با حضور قلب برای خداوند و رضای الهی باشد.
معنای "شرح صدر" و راههای رسیدن به آن
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی شهرستانهای استان تهران ادامه داد: در دومین فراز از خداوند طلب شرح صدر داریم؛ شرح صدر یعنی باز شدن سینه، برطرف شدن دلتنگی ها؛ یعنی انسان به حالتی برسد که استعداد رسیدن به کمالات و توانمندیهای روحی و معنوی را پیدا کند.
وی عنوان کرد: عواملی که از نگاه قرآن سبب می شود انسان شرح صدر پیدا کند، تدبر در قرآن، فکر خدا بودن و تفصیل عبادت است؛ اگر انسان شرح صدر داشت، برکات الهی شامل حال او می شود.
نشانه های شخص متواضع
امام جمعه موقت ورامین در خصوص تواضع گفت: تواضع از ارزشهای اخلاقی و از سکوهای بارز انسانهای مؤمن است؛ امام صادق(ع) فرمود: "کسی که متواضع است به هر کس که می رسد، سلام می کند، مجادله نمی کند حتی اگر حق با او باشد، در هر مجلسی وارد می شود در نشستن به پایین مجلس راضی است".
وی با اشاره به فراز آخر دعا اضافه کرد: ترس از خدا نیز از ارزشهای مهم اخلاقی و تربیتی است که باید به آن توجه کنیم؛ خوف از خدا زندگی آدم را منقلب می کند و انسان را در بازه بندگی خدا می آورد.
حجت الاسلام محمودی با اشاره به روایتی، بیان کرد: "سلمان فارسی هنگام گذر از بازار آهنگران کوفه، دید مردم دور جوانی جمع شدند که بیهوش روی زمین افتاده، وقتی مردم سلمان را دیدند از او خواستند که دعا کند تا این جوان از بیهوشی نجات پیدا کند. وقتی سلمان نزدیک جوان آمد، جوان برخاست و گفت: من بیماری ندارم، از این بازار عبور می کردم، دیدم که آهنگران چکشهای آهنین می زنند، وقتی من چکشهای آهنین آهنگران را دیدم یاد آن زمان افتادم که در سوره مبارکه حج آمده: "برای کافر، گرزهای آهنین وجود دارد، عمودهای آهنین وجود دارد" به همین منظور، حالت خوف به من دست داد".
انسان خائف همیشه به یاد خدا و قیامت است
این استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: انسان خائف همیشه به یاد خدا، قیامت و عذاب قبر است؛ شخص خائف بندگی خدا را کرده و از اولیای خدا پیروی می کند.
وی افزود: با توجه به اینکه روز پانزدهم ماه مبارک رمضان مصادف با میلاد حضرت امام حسن مجتبی(ع) است، باید از این حضرت درس گرفت، چراکه علم، جهاد، تقوا، انفاق و تمام عرصه های زندگی این امام همام درس زندگی است.