به گزارش خبرنگار مهر، دارنل استفان سامرز سینماگر و فعال سیاسی از جمله فیلمسازانی است که در نخستین جشنواره فیلم "افق نو" به‌عنوان داور در بخش فیلم‌های مستند حضور دارد، اما گپ و گفت با این فیلمساز نشان داد که وی علاوه‌بر داوری به نوعی منتقد جریان‌های سیاسی حاکم بر امریکا نیز هست که مجموع این انتقادها را در قاب سینما به خصوص سینمای مستند به تصویر می‌کشد.
گفتگو با این فیلمساز در نخستین روز از آغاز جشنواره فیلم افق در حالی اتفاق افتاد که این فیلمساز پیگیرانه فیلم‌ها را دنبال می‌کرد و با اهالی رسانه به گفتگو می‌نشست. سامرز در گفتگو با خبرگزاری مهر پیرامون آغاز ورود وی به عرصه فیلمسازی و سینما، حضور در ایران و داوری بخش‌های مستند جشنواره "افق نو" سخن گفت.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و هنر: شما به‌عنوان فیلمساز مهمان در جشنواره افق نو حور دارید. برای آغاز کمی درباره گذشته کاری خود بگویید.
سامرز: من جزء نسل اولی هستم که تلویزیون به خانه‌هایشان رفت. اوایل کار تلویزیون، فقط برنامه‌های خبری، سریال‌های خانوادگی و یک سری بازی داشت. در واقع برنامه‌های تلویزیون بیشتر برای خانم‌های خانه طراحی می‌شد. فیلم‌هایی که آن زمان در تلویزیون پخش می‌شدند اولین فیلم‌هایی بودند که صوت داشتند. من از همان دوران کودکی با دیدن فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیون به این رشته علاقه‌مند شدم. در طول سال‌هایی که تلویزیون تماشا می‌کردم معلومات و دانسته‌هایم در مورد این صنعت بالا رفت.
در سال ۱۹۷۲ وقتی ۲۳ ساله بودم اولین دوربینم را خریدم که با خودم همه جا می‌بردم. در جنبش‌های مختلف شرکت می‌کردم. در جنبش ترک‌ها و کرد‌ها شرکت می‌کردم تا اینکه به خاطر فعالیت‌های سیاسی‌ام در آلمان علیه جنگ ویتنام به زندان افتادم. در آن زمان با دکتر محمدعلی رامین و یک ایرانی دیگر در زندان بودیم. بعد از اینکه از زندان آزاد شدم و ۱۰ سال هم از دوربین خریدنم می‌گذشت، در سال ۱۹۸۲ فیلمی ترکی دیدم که انگیزه من برای فیلمسازی شد. تا قبل از آن فیلم‌های زیادی دیده بودم ولی هیچ کدام این قدر من را تحت تاثیر قرار نداده بود. فیلمی به نام "یول" یعنی "راه" که یک فیلم ترکی بود.
* اولین فیلم‌تان را چه زمانی ساختید؟
سامرز: 10 سال بعد از اینکه آن فیلم ترکی را دیدم تصمیم گرفتم فیلم بسازم، اما نمی‌دانستم چطور باید فیلم بسازم.
* ایده ساخت نخستین فیلم خود را از کجا گرفتید؟
سامرز: در شهر دیترویت یکی از شهر شمالی آمریکا منطقه‌ای وجود دارد که مردم فقیرنشین در آن زندگی می‌کنند. خیابانی در آنجا بود که من هر روز از آنجا می‌گذشتم. بعد از اینکه وضعیت این خیابان را دیدم تصمیم گرفتم اولین فیلمم در مورد همین خیابان باشد.
* نمایش نخستین فیلم یک فیلمساز در جشنواره تجربه لذت بخشی است آیا اولین فیلم خود را در جشنواره‌ای هم شرکت دادید؟
سامرز: بله. یک بار در خانه نشسته بودیم که نامه‌ای برایم آمد؛ دعوت نامه‌ای از یک جشنواره ایرلندی بود. اتفاقا در آن شرکت کردم و فیلمم برنده جایزه هم شد و این جایزه برای من بسیار لذت بخش بود.
* به عنوان داور بخش مستند در جشنواره "افق نو" حضور دارید آیا تمایلتان در سینما ساخت فیلم داستانی هم هست یا همین مسیر ساخت فیلم‌های مستند را ادامه می‌دهید؟
سامرز: بنده مستندساز هستم و به این حوزه علاقمندم و بیشتر هم به‌عنوان مستندساز در جشنواره‌ها شرکت می‌کنم.
* از آنجا که اصالت شما آمریکایی است، در آمریکا مردم با شما چه برخوردی دارند. شما را می‌شناسند؟ کار‌هایتان را دوست دارند یا نه؟
سامرز: دولت امریکا که تکلیفش روشن است، آن‌ها از همان اول هم که به خاطر فعالیت‌های سیاسی‌ام و با تراشیدن پاپوش قتل یک پلیس من را به زندان انداخته بودند. الان هم همینطور است.
* یعنی اگر به آمریکا بازگردید به زندان می‌روید؟
سامرز: همان اول که نه، ولی هر لحظه ممکن است به بهانه همان اتهام به سراغم بیایند. الان هم که به خاطر حضورم در ایران و شرکت در این جشنواره کلا دنبال سر به نیست کردن من هستند!
*آیا هنر را تنها ابزار برای فعالیت‌های خود می‌دانید؟
سامرز: سینما برای من بیشتر جنبه سیاسی و اعتراض دارد. ما سازمانی داریم که ضد جنگ است. با سربازهایی کار می‌کنیم که دلشان نمی‌خواهد بجنگند ولی مجبورند که این کار را انجام دهند. ما از این‌ها فیلم می‌گیرم و پخش می‌کنیم. در واقع فیلمسازی هستم که کار سیاسی هم می‌کنم.
*شما در جایی گفته بودید به ایران آمده‌اید تا جلوی حمله آمریکا به ایران را بگیرید. چطور می‌خواهید این کار را انجام دهید؟
سامرز: به نظر من آدم برای انجام هر کاری باید تمام تلاشش را بکند. مهم نیست نتیجه چه می‌شود باید تلاشش را بکند. کسانی که عکس‌های ابوغریب را منتشر کردند و یا اسنادی را به ویکی‌لیکس دادند، همان اهداف سازمان ما را دنبال می‌کردند. در واقع این‌ها برای مخالفت با جنگ و سیسم نظامی آمریکا این کار‌ها را می‌کنند. اینجا هم که آمدم برای این بود که اهدافم را جلو ببرم. در فکرمان است که کهنه سربازهای ایران را هم جمع کنیم تا با آن‌ها در ارتباط باشیم.
* یعنی این مسیر سینما را هم بخشی از پروژه‌تان می‌دانید؟
"دارنل سامرز":قطعا .با وضعیت سیاسی که الان ایران دارد، همه حرف از احتمال حمله آمریکا به ایران میزنند. ایرانی‌ها فکر می‌کنند این حمله محال است. من تصور می‌کنم که این خیلی خوب است حتی از ارتشیان دشمن ایران هم بخواهیم به ایران بیایند با این پیام که مخالف جنگ با ایران هستند. ما همیشه دنبال طرح‌های جدید برای کار کردن هستیم. اگر بتوانیم این کار را بکنیم خیلی خوب است. هدف اصلی‌مان این است که در ذهن سربازان آمریکایی نفوذ داشته باشیم.
* برخی معتقدند ضرورتی ندارد تا این اندازه به مقوله هنر با چشم سیاست نگریسته شود و بهتر است تا اندازه‌ای به جنبه هنری فیلم‌ها بپردازیم؟
سامرز: ولی به نظر من همه چیز دنیای کنونی جنبه سیاسی دارد.
* شما در مواضع‌تان بیشتر درباره سیاست صحبت می‌کنید تا سینما؛ این دلیل خاصی دارد؟
سامرز: اول اینکه فضای این جشنواره چنین چیزی را می‌طلبد. ما تقریبا هزار اثر داریم که از کشورهای مختلف آمده است. این جشنواره با واکنش بین‌المللی مواجه شده است. دوم اینکه فارغ از انگیزه دولت ها، حقیت این است که تمام تیر‌ها به سمت ایران نشانه رفته‌است و ما وظیفه داریم که این وضعیت را تغییر دهیم. وقتی داشتم به ایران می‌آمدم دوستان می‌گفتند ایرانی‌ها می‌خواهند از تو سوءاستفاده کنند. اما معتقدم اگر قرار است این استفاده صورت گیرد خیلی هم خوب است. این کار من است!
* به عنوان آخرین سئوال قصد ندارید از فضای ایران فیلم بسازید؟
سامرز: هدف اصلی ما این است که جلوی جنگ را بگیریم. اگر اقتضا کند در این راستا فیلمی هم درباره ایران بسازم حتما این کار را می‌کنم. اگر دولت ایران از ما تقاضا کند که به میدان بیاییم حتما‍ً این کار را خواهیم کرد.