به گزارش خبرنگار مهر، یکی از سازمان‌های مهم در مبارزه با استبداد دوران محمدرضا پهلوی، حوزه علمیه قم و مراکز دینی و علمی این شهر مقدس بود که به رهبری علما و مراجع بزرگ، به ویژه حضرت امام خمینی(ره) هدایت می شدند.
رژیم پهلوی که از وحدت و انسجام روحانیت و اجتماعات آنها به شدت در هراس بود، با اقدامات امنیتی، همواره مراقب اوضاع این مراکز بوده و با گماردن مأموران مخفی و اخذ گزارشها، مرتب وضعیت حوزه‌ها را تحت نظر داشت.
از مهمترین مراکز اجتماع طلاب دینی، به خصوص طلاب جوان و انقلابی در همان ابتدای شکل گیری حرکت‌های ضد استبدادی، مدرسه فیضیه قم بود؛ این مدرسه با تربیت صدها طلبه و دانشمند دینی به رشد و ارتقای فکری و فرهنگی جامعه خدمات زیادی ارائه کرده و همواره مرکز اتفاقات و تصمیم‌گیری‌های مهم بوده است.
یکی از طلاب آن دوران، آیت الله سید مرتضی محمودی، نماینده ولی فقیه در شهرستان و امام جمعه ورامین است که از شاهدان عینی این حادثه تلخ در مدرسه فیضیه و آن زمان، طلبه ای 37 ساله بوده، در گفتگو با خبرنگار مهر، ابتدا از اهداف رژیم شاه از حمله به مدرسه فیضیه گفت و سپس به بیان خاطراتی از دوم فروردین 1342 مصادف با 25 شوال 1382 هجری قمری سالروز شهادت امام صادق(ع) پرداخت که می خوانید:
اهداف رژیم از حمله به مدرسه فیضیه
باسابقه ترین امام جمعه کشور گفت: پیروزی مراجع و روحانیون در مخالفت با برخی از مفاد لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی که بر خلاف قانون اساسی و شریعت به تصویب هیئت حاکمه رسیده بود، ترس رژیم را در پی داشت؛ به گونه‌ای که نفوذ روزافزون روحانیون در میان اقشار مختلف جامعه و گسترش اعتراضات مردمی، رژیم را مجبور به عقب نشینی کرده بود تا تسلیم خواسته‌های مراجع شوند.
آیت الله محمودی افزود: مدتی بعد، کارگزاران رژیم تصمیم گرفتند از طریق برگزاری رفراندوم(اصول ششگانه انقلاب سفید) به اهداف خود برسند ولی سلسله تحریم‌های رفراندوم و عید نوروز از سوی مراجع تقلید به خصوص امام(ره) که در رأس گروه قرار داشتند، باعث شد بار دیگر رژیم نتواند به اهداف خود برسد؛ لذا به این نتیجه رسیدند که برای سرکوب عوامل و بنیان اصلی قیام، یعنی مرجعیت، به اخلال در برنامه‌ها، هتک حرمت آنها و ضرب و شتم آنها برآیند و در نتیجه در روز دوم فروردین 1342 که مصادف با روز شهادت امام صادق(ع) بود، به مدرسه فیضیه حمله کردند.
تبیین جزئیات واقعه فیضیه در سال 1342
وی عنوان کرد: پس از مسئله انجمن‌های ایالتی و ولایتی و اعلام عید نوروز به عنوان عزای عمومی از طرف علما، حضرت امام(ره) در اعلامیه‌ای اعلام کردند که اسلام و مسلمین امسال عید ندارند؛ در روزهای اول سال 1342 که مصادف با شهادت امام جعفر صادق (ع) بود، رژیم شاه با حمایت ساواک برای سرکوب علما و روحانیون، چندین اتوبوس از افراد «گارد جاویدان» را با لباس مبدل «روستایی و کارگر» به قم اعزام کرد تا علاوه بر اخلال در مراسم مدرسه، به ساحت علما و روحانیت در ملاء عام توهین کنند.
نماینده ولی فقیه در شهرستان ورامین ادامه داد: اخلالگران ابتدا به منزل امام(ره) رفتند و در سخنرانی که در منزل امام خمینی(ره) برپا بود، با فرستادن صلوات های نابهنگام مانع سخنرانی شدند که با مواضع قاطع امام(ره) در رسیدن به اهداف خود ناکام ماندند.
اخلالگران این بار ترفند جدیدی داشتند
وی بیان داشت: در بعد از ظهر همان روز مراسم دیگری که در مدرسه فیضیه به همت مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی برگزار بود، اخلالگران این بار ترفند جدیدی داشتند؛ یکنفر در حیاط مدرسه فیضیه سیگاری روشن کرد و نفر دیگر که با او هماهنگ بود، در وسط سخنرانی آقای انصاری شروع به اعتراض کرد و دلیلی شد تا این دو در ظاهر با یکدیگر درگیر شوند و این امر سبب جرقه در گیریها شد.
آیت الله محمودی افزود: اخلالگران شروع کردند به نفع رضاخان و به نفع ولیعهد شعار دادن، بعد هم مردم را مجبور کردند که "جاوید شاه، جاوید شاه" بگویند که در این حین درگیری پررنگ شد.
بی حرمتی به مقدسات و به پایین انداختن برخی طلاب از پشت بام فیضیه
وی ادامه داد: صحنه هایی از خشونت، بی حرمتی به مقدسات، پاره کردن قرآن‌ها، تخریب حجره‌ها، ضرب و شتم طلاب و به پایین انداختن برخی طلاب از پشت بام فیضیه را در یاد دارم؛ یک طلبه به نام سید یونس را از طبقه بالای فیضیه به پایین پرت کردند که آن صحنه یکی از دلخراش ترین صحنه هایی است که در ذهن دارم.
باسابقه ترین امام جمعه کشور تصریح کرد: درگیری ها تا 3 ربع بعد از مغرب ادامه داشت و در آن هنگام رئیس شهربانی در سوت خود دمید و گفت بس است(!) و لذا آن روز تلخ تمام شد.
وی اضافه کرد:آقای انصاری را از درب پشت فیضیه که در مقابل رودخانه واقع شده بود، فراری دادند و مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی را نیز تعدادی از طلاب در حجره ای بردند تا به ایشان آسیبی نرسد؛ بنده نیز به اتفاق پسر عمویمان و حاج علی آقای صافی و آیت الله صافی گلپایگانی که از همدوره ای های ما بودند، از درب فیضه خارج شدیم؛ البته در مقابل درب، نیروهای گارد به ما ناسزاهای زیادی گفتند که ما فقط سرعت را بیشتر کردیم تا با آنان درگیر نشویم.
آیت الله محمودی ادامه داد:مجروحان عازم بیمارستان نکونام شدند اما صبح روز بعد، رژیم شاه تمام مجروحان را از بیمارستان بیرون کرد، لذا به دستور مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی پزشک به منزل مجروحان فرستاده شد تا آنان بهبود یابند.
موضع صریح حضرت امام(ره)
باسابقه ترین امام جمعه کشور گفت: حضرت امام(ره) در خصوص این حادثه تلخ خیلی سریع موضع گیری کرده و با صدور بیانیه ای از حادثه دیده ها دلجویی کردند؛ در ضمن حضرت امام(ره) از این حادثه استفاده کردند و مبلغان را موظف کردند تا در سخنرانی ها از تلخی حادثه و ظلم شاه با طلاب بگویند.
وی ادامه داد: همان گونه که گفتم در آن سال، ایام شهادت امام صادق(ع) همزمان بود با اوایل سال و ایام نوروز که این امر سبب شده بود جمعیت زیادی در ایام تعطیلات برای زیارت به قم بیایند.
حادثه فیضیه جرقه برای انقلاب بود
آیت الله محمودی تأکید کرد: انعکاس آن حادثه تلخ در بین زائران سبب شد تا مردم عام نیز به چهره پلید شاه واقف شوند وشاه که در ظاهر، هر چند وقت یکبار به حرم امام رضا(ع) می رفت و خود را نوکر مردم می خواند، به واسطه این حادثه از چشم مردم افتاد و دست او برای مردم رو شد و این موضوع تبدیل به آن شد که تلخی های آن روز به شیرینی تبدیل شود.
وی اضافه کرد: به طور حتم، از آن روز بود که مردم چهره پلید شاه را دریافتند و آن وقایع سبب شد مردم به فکر اصلاح مملکت بیفتند.
باسابقه ترین امام جمعه کشور تصریح کرد: به نظر بنده اگر مردم در 15 خرداد 1342 قیام کردند یکی از دلایلش همین حادثه فیضیه بود؛ یعنی در فروردین 1342 مردم آگاه شدند و آن بصیرت سبب قیام خونین 15 خرداد و قیام 15 خرداد سبب ایجاد جرأت در بین مردم شد؛ مردم نشان دادند بدون سلاح نیز می توانند در برابر ظالم پیروز شوند.