تهیه کننده پیشکسوت رادیو در مراسم تجلیل خود با اشاره به اصطلاحی که برخی می‌گویند "برنامه می‌زنیم" گفت: برنامه را باید ساخت و نواخت، مثل تار. برنامه‌ای که آن را بزنیم تو سری خور از آب در‌می‌آید!

به گزارش خبرنگار مهر، آیین آفرین پیشکسوت عرصه برنامه سازی رادیو؛ جواد مانی با حضور بهنام احمدپور مبارکه مدیر رادیو جوان، مدیر گروه‌های این شبکه رادیویی، اهالی رادیو و خبرنگاران در ساختمان شهدای رادیو برگزار شد.

در این مراسم که با اجرای فاطمه عباسی برگزار می‌شد، از مریم نشیبا، سرور پاک نشان، ایرج برخوردار، حسین توصیفیان و امیر نوری به عنوان دیگر پیشکسوتانی که تاکنون مورد تقدیر قرار گرفته‌اند، نام برده شد و احمدپور نیز در سخنانی گفت: چه خوب که از افراد به خاطر سال‌هایی که برای ما زحمت کشیدند و با وقف خود به رادیو و مردم کشور کمک کنند تقدیر کنیم. گرچه بعد از دوره اول راه اندازی دومین دوره همت ویژه‌ای می‌طلبید.

وی با ابراز امیدواری نسبت به تداوم این کار و با اشاره به برگزاری این مراسم به همت باشگاه رادیویی جوان اظهار کرد: اصولا افراد در کلاس، برنامه ساز نمی‌شوند و در استودیو و اجتماع است که کار یاد می‌گیرند. خود من کارم را در تهران از میدان ارگ آغاز کردم و این افتخار را داشتم که در کنار جمع اساتید رادیو باشم که یکی از آن افراد جواد مانی است.

احمدپور با اشاره به دوره تهیه کنندگی که به عنوان دانشجو در خدمت جواد مانی بوده، یادآور شد: خوشبختانه در دوره 10 ساله‌ای توانستم از تجربیات استاد مانی استفاده کنم. در واقع ما آن زمان روی دست بزرگترهایمان نگاه می‌کردیم. آن وقت‌ها کلاسی برگزار نمی‌شد اما ما در استودیو از استادانمان یاد می‌گرفتیم.

مدیر رادیو جوان با بیان اینکه بسیاری از گوینده‌ها کنار دست مانی تربیت شده‌اند، یادآور شد: امروز اگر ما در زمینه گویندگی مشکلی داریم به این خاطر است که آنها پای درس تهیه کنندگان نمی‌نشینند. کسی مثل جواد مانی از هیچ نکته‌ای در برنامه‌هایش ساده نمی‌گذرد و آثار او به عنوان آثار ماندگار و مرجع در بایگانی رادیو خواهد ماند.

وی خود را از نسلی دانست که برنامه "می‌ساختند" و تصریح کرد: اکنون گاهی وقت‌ها از جوانان می‌شنوم که می‌گویند: برنامه "می‌زنیم!" در حالی که بین ساختن و زدن فاصله بسیاری وجود دارد. امیدوارم روزی نرسید که افراد برای برنامه زدن به خود افتخار کنند.

در ادامه مراسم سعید معدن کن مدیر گروه جوان و جامعه رادیو جوان درباره جواد مانی اظهار کرد: او کسی است که دوران برنامه سازی و مدیریت خود را مدیون او هستم. او به ما آموخت برنامه یک موجود زنده است و همه اجزای آن باید نفس بکشند و حیات داشته باشند. من از او ممنونم که به من آموخت ادب و احترام در رادیو از هرچیزی مهم‌تر است و اگر وجود داشته باشد، مخاطب با دل و جان آن را درمی‌یابد.

وی افزود: من از جواد مانی ممنونم که به ادبیات و موسیقی این سرزمین بهای درخوری داده است، برخلاف برخی که استفاده از موسیقی سایر ملل و موسیقی دم دستی را فخر می‌دانند. از آقای احمدپور نیز ممنونم که پاسداشت کسانی که ارزش تشکر دارند را برگزار می‌کنند. اگر شاگرد خوبی برای استاد مانی نبوده‌ام از ایشان عذر می‌خواهم.

پس از این محمد امام جمعه از گویندگان و گزارشگران قدیمی رادیو نیز با تشکر از برگزاری این مراسم در سخنانی گفت: سال 63 که جوانی 25 ساله بودم برای برنامه‌ای با نام "انقلاب، مردم، مسئولین" گزارش تهیه می‌کردم. بالاخره زمان ارزیابی برنامه ما فرا رسید و یکی از پنج نفری که آن را نقد کردند، بیش از همه گزارشگر برنامه را شست و گذاشت کنار! بعدها فهمیدم ایشان جواد مانی است با این حال اصلا از این نقدشان دلخور نشدم. او انسانی صادق و یکی از ویژگی‌های بارزش صداقت است.

وی افزود: در واقع او یک ایرانی آذربایجانی و شیفته زبان فارسی و موسیقی اصیل ایرانی است. جالب آنکه دو سال بعد از آن اتفاق، مانی من و یکی از دوستانم را برای گزارشگری و نویسندگی یک برنامه معرفی کرد. آن هم در شرایطی که من و همسرم هر دو دانشجو و نیازمند پول بودیم و شاید جواد مانی نداند در آن برهه چه لطفی به من کرده است. به ویژه که حق الزحمه مرا درست به اندازه خودش و با عدالت و انصاف پرداخت کرد.

بعد از این دوباره نوبت به یکی از شاگردان مانی رسید که اکنون به عنوان مدیر گروه جوان و دانش شبکه جوان فعالیت دارد. غلامرضا بحیرایی در سخنانی گفت: قبل‌ترها هر بار که برنامه‌ای می‌ساختم با اضطراب وارد اتاق آقای مانی می‌شدم و از ایشان می‌پرسیدم برنامه را دیده‌اند یا خیر و بعد از آن که جواب منفی می‌شنیدم نفس راحتی می‌کشیدم و به خودم قول می‌دادم دفعه بعد برنامه بهتری بسازم. خدارا شکر من پنج سال در کنار مانی از صبح تا بعدازظهر زندگی کردم و برایم افتخار است که گاهی با هم به بازار میدان ارگ می‌رفتیم.

وی ادامه داد: یکی از ویژگی‌های برجسته ایشان این است که توصیه ناپذیر هستند و هیچ گزارشگری که بنا به توصیه مدیر یا همکاری پیش ایشان می‌آمد را قبول نمی‌کرد.

بحیرایی در ادامه از یدالله گودرزی مدیر گروه فرهنگ و جوان نام برد که در جلسه غایب بود و به جای حضور، شعری برای استاد گفته بود: همیشه سرخوش و برنا بمانی/ همیشه خوش خط و خوانا بمانی/ جواد مانی مایی همیشه/ الهی تا ابد مانا بمانی!

در ادامه زهرا صفاییان برنامه ساز و گوینده که در ردیف دوم و دور از میکروفن‌ها نشسته بود، برخاست و در میان جمع با صدای بلند درباره مانی چنین گفت: افتخار ما این است که گاهی جواد مانی را می‌بینیم که در محوطه ارگ قدم می‌زنند. من باید شهادت بدهم ایشان قاضی بسیار عادلی هستند.

وی در ادامه با ذکر یک خاطره گفت: 20 سال پیش من جوانی از نسل گستاخ آن دوران بودم که در کلاس آرم استاد مانی شرکت می‌کردم. او مثل امروز اخم دوست داشتنی بر چهره داشت و ما از او می‌ترسیدیم. با این حال گستاخی‌های فراوانی داشتیم و خود من در کلاس زیاد با استاد کل کل می‌کردم. گذشت تا قرار شد هر یک از ما یک آرم برنامه بسازیم و در نوار ضبط کنیم اما نام خود را بر آن ننویسیم و به جایش کدی بزنیم که فقط خودمان از آن خبر داریم.

این برنامه ساز یادآور شد: گذشت تا روزی که مانی تمام آرم‌ها را گوش داد و سر کلاس آمد. سه آرم را انتخاب کرده و پخش کرد که اولین آنها برای من بود. ترس تمام وجودم را فرا گرفته بود و احساس می‌کردم به دلیل گستاخی‌هایم او مرا در این درس مردود خواهد کرد. از طرفی نمی‌دانستم این اثری که پخش شد، برگزیده بودند یا استاد از آنها انتقاد داشت. سرانجام مانی کد آرم مرا اعلام کرد و پرسید برای چه کسی است و وقتی خودم را معرفی کردم از کارم تعریف کرد و گفت استادانه ساخته شده است...

صفاییان در پایان گفت: می‌گویند همدمی با برخی برای آدم شرف می‌آورد و من خوشحالم که با شرف هستم.

پس از این محمد مهدی لبیبی مدیر اداره کل پژوهش معاونت صدا در سخنانی کوتاه از آشنایی و همکاری‌اش با جواد مانی گفت و سرانجام خود استاد نیز در سخنانی اظهار کرد: واقعا پیدا کردن من از بین چند هزار کارمند رادیو، مثل یافتن سوزن در انبار کاه است. من از همه که لطف و محبتشان شامل من شد تشکر می‌کنم. در میان حرف‌های دوستان نکته جالب این بود که همه مرا به عنوان معلم خطاب کردند. مگر من برنامه ساز نبودم یا برنامه خوبی نساختم؟

وی افزود: متأسفانه سیستم ناقصی در رادیو حکم فرماست. من اگر از تهیه کننده 1 به تهیه کننده2، 3 و سرانجام 4 و ارشد تبدیل شدم، این ارتقا صرفا به خاطر سال‌هایی است که بر من گذشته. این شیوه اشتباه است و باید اصلاح شود و افراد بر اساس توانایی‌هایشان ارتقا بگیرند نه گذر سال‌ها.

مانی با اشاره به تعبیر برنامه زدن به جای برنامه ساختن، تصریح کرد: تهیه‌کننده از ایده است تا آنتن. همانطور که اصلاح تار زدن اشتباه است و تار را باید نواخت و نوازش کرد. برنامه رادیویی را نیز باید بنوازیم. برنامه‌ای که آن را بزنیم توسری خور از آب درمی‌آید.

وی تصریح کرد: در کلاس آموزشی نمی‌توان تهیه‌کنندگی را آموزش داد. بلکه مثل عکاسی است که صرفا دیافراگم و شاتر به افراد آموخته می‌شود و جوشش فردی اشخاص است که اثر ماندگاری خلق می‌کند.

این مراسم با اهدای لوح تقدیر و قدردانی از زحمات چندین ساله جواد مانی به پایان رسید و حاضران در انتها یک عکس یادگاری گرفتند.

حاشیه‌ها:

*در فواصل گوناگون برنامه گزارش‌های مختلفی که در آن شاگردان و دوستان جواد مانی احساسشان نسبت به او را بیان کرده بودند پخش می‌شد. یکی از این گزارش‌ها از قول همسر مانی نقل می‌شد. او درباره علاقه مانی به دلمه‌های مادرش، از دستپخت خوبی که خودش در درست کردن قیمه با گوشت چرخ کرده و املت ویژه دارد، از اینکه در زمستان سه ماه وقت گذاشته تا تابلویی را با سنگریزه‌های باغچه بسازد و ماجرای آشنایی و ازدواجشان در این گزارش صحبت کرده بود.

* نکته جالب نیز آنکه در بخش‌هایی از گزارش که با صدای مانی پخش می‌شد او گفته بود اگر سفره‌ای سرشار از غذاهای مختلف مقابل او پهن می‌کردند از بین همه آنها آب دوغ خیار را ترجیح می‌دهد. همینطور اظهار کرده بود از بین تمام سازها، آنهایی که خوب نواخته می‌شوند را دوست دارد. البته به استثنای گیتار برقی!

* زمان پخش ابراز محبت برخی همکاران جواد مانی، حاضران شاهد سرخ شدن صورت او بودند و چشمانش را پر از اشک می‌دیدند.

* جواد مانی که از سوی بسیاری افراد به عنوان انسان منظمی معرفی می‌شد، در این مراسم نیز از همه زودتر رسیده بود.

* مانی در اواسط مراسم به شوخی گفت: معمولا بزرگداشت به معنای اختتامیه است و روی افراد مهر باطل شد می‌زنند اما من همچنان زنده و در جریان هستم.