دکتر محمد حسن بازیار در گفتگو با خبرنگار مهر، ایجاد سامانه حمل و نقل سریع السیر را از پروژه های کلان شورای عالی علوم، تححقیقات و فناوری (عتف) دانست و افزود: این پروژه بر اساس آخرین یافته های جهان است که از سوی شورای عالی عتف به دانشگاه علم و صنعت ایران محول شده و در انجام آن مرکز تحقیقات راه آهن جمهوری اسلامی ایران به عنوان همکار معرفی شده است.
معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه علم و صنعت با تاکید بر اینکه این پروژه ارتقای راه آهن موجود در کشور نیست، اظهار داشت: این پروژه بر اساس آخرین استانداردهای بین المللی در زمینه قطارهای سریع السیر که سرعت آنها بین 300 تا 400 کیلومتر در ساعت است، تعریف شد.
وی با اشاره به اجرای این پروژه در دانشگاه علم و صنعت ایران، یادآور شد: فاز یک این پروژه که شامل مراحل مطالعاتی است، در دستور کار قرار دارد که برای این منظور یک تیم 14 نفره تشکیل شد. گزارشهای مربوط تا یک ماه آینده به شورای عتف و کمیسیون مربوط به آن ارائه خواهد شد.
زیرساختهای مورد نیاز برای راه اندازی قطار سریع السیر
بازیار با تاکید بر اینکه ایجاد ارتباط با این قطارها همانند سیستم های موجود بر اساس چراغ و تلفن نیست، ادامه داد: ایجاد ارتباط با این سامانه از طریق الکترونیکی و کامپیوتری انجام می شود از این رو یکی از وظایف دانشگاه برای اجرا و پیاده سازی این پروژه مطالعه در زمینه زیر ساختهای این قطار است.
وی اضافه کرد: زیر ساختهای کاربردی کردن چنین قطارهایی شامل مواردی چون ایجاد خطوط ریل، پل، تونل، ایستگاه، ناوگان و کارخانه ای که این ناوگان را تولید می کند، تامین برق مورد نیاز و سیگنالینگ قطار است.
بازیار فناوریهای مورد نیاز قطارهای سریع السیر را از جمله فناوریهای پیچیده و پیشرفته دانست و یادآور شد: از این رو برای اجرای این پروژه باید آخرین استانداردهای موجود قطارهای سریع السیر در دنیا را بررسی و شرایط امروز کشور را ارزیابی کنیم و بر اساس آن برنامه ای با هدف ایجاد قطار سریع السیر تدوین شود.
ساخت بدنه قطارهای سریع السیر
معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران با بیان اینکه مواد لازم برای ساخت بدنه در کشور موجود است، افزود: برای ساخت بدنه این نوع قطارها معمولا از مواد کامپوزیتی استفاده می شود که در کشور ما فناوری تولید مواد کامپوزیتی پیشرفته وجود دارد.
وی اضافه کرد: از این رو باید ابتدا به آخرین علم و فناوری آن برسیم؛ سپس با شناسایی کارخانه های فعال در این زمینه برنامه ای ارائه دهیم تا از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب برسیم.
برنامه های دانشگاه برای توسعه بخشهای الکترونیکی
مجری طرح قطار سریع السیر بخش الکترونیکی قطار سریع السیر را شامل دو بخش دانست و گفت: یکی از بخشهای آن انرژی و تولید برق است. برق مورد نیاز برای حرکت قطارهای سریع السیر برق فشار قوی است. این برق از طریق اتصال سیستم هایی به نام Pantograph (شاخک برق رسان) به قطار منتقل و موجب حرکت آن می شود.
بازیار بخش دیگر الکترونیکی قطار را سیگنالها ذکر کرد و اظهار داشت: زمانی که قطار با سرعت 300 کیلومتر در ساعت حرکت می کند راننده فرصت مشاهده چراغ سبز و قرمز را ندارد تا بر اساس آن تصمیم گیری و عمل کند.
وی سیستم ارتباطی این قطارها را سیستم های سیگنالینک ذکر کرد و یادآور شد: با ارسال سیگنال به قطار دستورهای لازم ابلاغ می شود و بر اساس آن قطار حرکت می کند.
منایع مورد نیاز برای تامین نرژی
این محقق با بیان اینکه انرژی مورد نیاز برای این قطار برق فشار قوی است، افزود: این انرژی را می توان از هر روشی چون نیروگاه های هسته ای، انرژیهای نو و تجدید پذیر و نیروگاه های گازی و برقابی تامین کرد.
وی در عین حال اظهار داشت: در برنامه اجرایی این طرح تاکیدی بر نوع و نحوه تامین انرژی نشده است.
میزان بودجه و زمان پیش بینی شده
بازیار به میزان بودجه های اختصاص داده شده به این پروژه اشاره کرد و گفت: در پروپوزالی که در ابتدا برای این طرح داده شد مبلغ 120 تا 150 میلیارد تومان در نظر گرفته شد که این میزان شامل ایجاد خط نمی شود.
وی زمان اجرای این پروژه را 3 تا 5 سال دانست و افزود: این پروژه به زیر پروژه های زیادی تقسیم و کار به شکل جدی تری دنبال خواهد شد.
اولویت ها برای ایجاد خطوط سریع السیر
معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران، اولویت ایجاد خطوط قطارهای سریع السیر را شهرهای پر تردد دانست و توضیح داد: بر اساس نتایج مطالعات اقتصادی انجام شده به نظر می رسد که اولین مسیری که کاملا اقتصادی است مسیر تهران- مشهد به دلیل تعداد زیاد زوار خواهد بود. ایجاد این خط در مسیر تهران- مشهد می تواند ظرف 2 سال هزینه های انجام شده را جبران کند.
وی با اقتصادی دانستن احرای این پروژه اقتصادی، تاکید کرد: فناوری قطارهای سریع السیر از جمله فناوریهایی است که بسیاری از کشورها به آن دست ندارند و در صورت دست یافتن ایران به این فناوری جز 10 تا 15 کشوری خواهد بود که به این فناوری دست یافته است.