روزنامه نزاویسیمایا گازتا چاپ روسیه تلاش روسیه برای نفوذ در دو حوزه نظامی و اقتصادی به ویژه انرژی در آسیای میانه را مورد بررسی قرار داده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، آنتون بارباشین نویسنده این روزنامه در مطلب خود آورده است: روز 20 سپتامبر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فدراسیون روسیه ‌از ‌جمهوری ‌قرقیزستان ‌دیدار ‌به ‌عمل ‌آورد. ‌در ‌جریان ‌این ‌سفر ‌موافقتنامه‌ ‌درباره ‌تمدید ‌اقامت ‌پایگاه ‌نظامی ‌روسی ‌و ‌قرارداد ‌درباره ‌ساخت ‌نیروگاه‌های ‌برق ‌آبی ‌در ‌خاک ‌قرقیزستان ‌به ‌امضا ‌رسیدند. ‌بیشکک ‌بعد ‌از ‌مرحله ‌ابهام ‌به ‌تعامل ‌با‌ثبات ‌با ‌روسیه ‌باز ‌می‌گردد.

بارباشین در ادامه می نویسد: حالا که ‌قرقیزستان ‌متحد ‌ژئوپلتیکی ‌خود ‌را ‌انتخاب ‌کرد، ‌این ‌امر ‌به ‌معنی ‌تضعیف ‌نفوذ ‌ایالات ‌متحده ‌آمریکا، ‌بازیگر ‌کلیدی ‌دیگر ‌منطقه ‌است. ‌الماسبک ‌آتامبایف ‌رئیس ‌جمهور ‌قرقیزستان ‌در ‌جریان ‌کنفرانس ‌خبری ‌مشترک ‌با ‌ولادیمیر ‌پوتین ‌تأکید ‌نمود ‌که ‌پایگاه ‌نیروی ‌هوایی ‌آمریکا ‌در ‌"ماناس" ‌در ‌سال ‌2014 ‌تعطیل ‌خواهد ‌شد ‌و ‌اینکه ‌در ‌سال ‌2017 ‌در ‌شهر ‌اوش ‌قرقیزستان ‌پایگاه ‌جدید ‌روسی- ‌قرقیزی ‌افتتاح ‌خواهد گردید ‌که ‌حداقل ‌زمان ‌استقرار ‌آن ‌در ‌خاک ‌این ‌کشور ‌برابر ‌15 ‌سال ‌تعیین ‌شده ‌است. ‌پایگاه ‌جدید ‌حضور ‌گسترده ‌فعلی ‌نیروهای ‌مسلح ‌روسیه ‌در ‌قرقیزستان ‌را ‌تکمیل ‌خواهد ‌کرد.

 ‌گازیتا در بخش دیگری از این یاد داشت خود آورده است: روسیه ‌از ‌طریق ‌نه ‌تنها ‌نظامی ‌بلکه ‌اقتصادی ‌هم ‌حضور ‌خود ‌را ‌در ‌این ‌منطقه ‌تقویت ‌می‌کند. ‌ساخت ‌نیروگاه‌های ‌برق ‌آبی ‌به ‌این ‌جمهوری ‌اجازه ‌می‌دهد ‌نه ‌تنها ‌نیازهای ‌خود ‌را ‌ارضا ‌کند ‌بلکه ‌انرژی ‌صادر ‌نماید. ‌اگر ‌آبشار ‌نیروگاه‌ها ‌با ‌موفقیت ‌ساخته ‌شود، ‌روسیه ‌می‌تواند ‌وارد ‌بازار ‌انرژی ‌خارج ‌از ‌آسیای میانه ‌شده و ‌از ‌طریق ‌پاکستان ‌و ‌افغانستان ‌به ‌بازار هند ‌برسد. اگر ‌شرکت ‌احتمالی ‌روسیه ‌در ‌ساخت ‌نیروگاه ‌برق ‌آبی ‌رغون ‌در ‌تاجیکستان ‌نیز ‌اضافه ‌شود، ‌معلوم ‌می‌شود ‌که ‌مسکو ‌می‌تواند ‌نقشه ‌توزیع ‌انرژی ‌در ‌منطقه ‌را ‌به ‌طور ‌اصولی ‌تغییر ‌دهد. ‌توافقات ‌اخیر ‌درباره ‌تمدید ‌استقرار ‌پایگاه ‌نظامی ‌201 ‌روسیه ‌در ‌تاجیکستان ‌برای ‌مدت ‌30-20 ‌سال، ‌موجبات ‌شرکت ‌روسیه ‌در ‌این ‌"پروژه ‌قرن"‌ را ‌فراهم ‌می‌نماید.

در بخش دیگری از این یاد داشت آمده است: بدیهی ‌است ‌که ‌سیاست ‌روسیه ‌در ‌آسیای میانه ‌دچار ‌تحول ‌شده ‌است. ‌فدراسیون ‌روسیه ‌در ‌این ‌منطقه ‌فعال ‌تر ‌می‌شود ‌که ‌توأم ‌شدن ‌توافقات ‌نظامی ‌با ‌تصمیمات ‌اقتصادی ‌این ‌واقعیت ‌را ‌واضح ‌و ‌آشکار ‌می‌سازد. ‌ساختار ‌تعامل ‌مسکو- بیشکک- ‌دوشنبه ‌از ‌شکل ‌مشخصی ‌برخوردار ‌می‌گردد. ‌ظهور ‌این ‌ساختار ‌جدید ‌روابط ‌در ‌آسیای میانه، ‌واشنگتن ‌را ‌به ‌جستجوی ‌راه‌های ‌جدید ‌حل ‌و ‌فصل ‌مسایل ‌راهبردی ‌خود در ‌منطقه ‌وادار ‌می‌نماید. ‌ایالات ‌متحده ‌به ‌آسیای میانه ‌برای ‌انتقال ‌محموله‌ها ‌ضمن ‌ترک ‌افغانستان ‌و ‌بعد ‌از ‌سال ‌2014 ‌برای ‌نظارت ‌بر ‌اوضاع ‌بعدی ‌افغانستان ‌نیاز ‌دارد. ‌واشنگتن ‌با ‌عنایت ‌به ‌ضرورت ‌کنترل ‌بیشتر ‌فعالیت ‌چین ‌در ‌منطقه ‌مایل ‌است ‌در ‌نزدیکی ‌مرزهای ‌آن ‌نیروهای ‌خود ‌را ‌مستقر ‌نماید. در ضمن ‌سابقه ‌50 ‌سال ‌اخیر ‌نشان ‌داده ‌است ‌که ‌آمریکا ‌دوست ‌ندارد ‌به ‌طور ‌کامل ‌مناطقی ‌را ‌ترک ‌کند ‌که ‌سرباز ‌آمریکایی ‌حتی ‌یک ‌بار ‌آنجا ‌قدم ‌نهاده ‌باشد. ‌شکست ‌در ‌زمینه ‌پایگاه ‌ماناس ‌مستلزم ‌"تلافی ‌جویی" ‌در ‌قسمت ‌دیگر ‌آسیای ‌مرکزی ‌است.

این نویسنده با اشاره به اینکه با این شرابط تنها متحد آمریکا درمطنقه ازبکستان است، می نویسد: ‌این ‌کشور ‌بیشتر ‌از ‌همه ‌از ‌اجرای ‌طرح‌های ‌زیرساختی ‌روسیه ‌در ‌کشورهای ‌همسایه ‌ضرر ‌می‌کند. ‌روابط ‌بین ‌روسیه ‌و ‌ازبکستان ‌جدیداً ‌رو به ‌وخامت ‌سریع ‌گذاشته ‌است ‌که ‌خروج ‌تاشکند ‌از ‌سازمان ‌پیمان ‌امنیت ‌دسته‌جمعی ‌در ‌ماه ‌ژوئن ‌سال ‌2012 ‌نشانه ‌آشکار ‌این ‌نابسامانی‌ها ‌در ‌روابط ‌دوجانبه ‌است. ‌این ‌وضع ‌برای ‌بخش ‌تجاری ‌روسیه ‌و ‌جمعیت ‌نه ‌چندان ‌زیاد ‌روسی ‌زبانی ‌که ‌در ‌ازبکستان ‌باقی ‌مانده‌اند، ‌مشکلات ‌به ‌بار ‌می‌آورد. ‌اقدامات ‌تاشکند ‌علیه ‌اتباع ‌روسیه ‌و ‌تعلیق ‌سه ‌ماهه ‌فعالیت ‌شرکت ‌موبایل ‌روسی ‌"ام-تی-اس" ‌در ‌ازبکستان ‌از ‌جمله ‌نشانه‌های ‌برخورد ‌غیر ‌دوستانه ‌تاشکند ‌با ‌روسیه ‌است.

 نزاویسمیایا گازتا در این یاد داشت آورده است: پس‌از ‌آنکه ‌اعلام ‌شد ‌که ‌قرقیزستان ‌مایل ‌است ‌با ‌روس ها ‌موافقتنامه ‌ای ‌درباره ‌پایگاه‌های ‌نظامی ‌امضا ‌کند، ‌واشنگتن ‌سعی ‌نمود ‌فوراً ‌با ‌تاشکند ‌به ‌توافق ‌برسد. ‌در ‌همان ‌زمان ‌روبرت ‌بلیک ‌که ‌مسئول ‌مسائل ‌همکاری ‌و ‌توسعه ‌آسیای میانه ‌در ‌وزارت ‌امور ‌خارجه ‌آمریکا، ‌سفرهای ‌برنامه ‌ریزی ‌شده ‌خود ‌به ‌آلماتی ‌و ‌بیشکک ‌را ‌لغو ‌کرده ‌و ‌رهسپار ‌تاشکند ‌شد. ‌بدیهی ‌است ‌که ‌امکان ‌استقرار ‌پایگاه ‌آمریکایی ‌در ‌ازبکستان ‌موضوع ‌مذاکرات ‌در ‌تاشکند ‌بود ‌که ‌واشنگتن ‌رسماً ‌این ‌ادعاها ‌را ‌رد ‌نمود. ولی ‌آنچه ‌که ‌باعث ‌تأسف ‌واشنگتن ‌می‌شود، ‌این ‌است ‌که ‌30 ‌اوت ‌به ‌ابتکار اسلام ‌کریم‌اف رئیس جمهوری ازبکستان ‌قانونی ‌وضع ‌شد ‌که ‌مانع ‌از ‌استقرار ‌پایگاه‌های ‌نظامی ‌خارجی ‌در ‌خاک ‌این ‌کشور ‌می ‌شود ‌ولی ‌با ‌عنایت ‌به ‌تجربه ‌قرقیزستان ‌ممکن ‌است ‌دریچه ‌حقوقی ‌برای ‌ایجاد ‌پایگاه ‌نظامی ‌(از ‌طریق ‌تغییر ‌نام ‌آن) ‌پیدا ‌شود. ‌ادامه ‌ساخت ‌نیروگاه‌های ‌برق ‌آبی ‌می‌تواند ‌روابط ‌مسکو ‌– ‌تاشکند ‌را ‌به ‌تنش ‌بیشتری ‌کشانده ‌و ‌کریم‌اف ‌را ‌به ‌آغوش ‌آمریکا ‌بیاندازد.

آنتون باربارشین می نویسد: ‌معلوم ‌می‌شود ‌که ‌روسیه ‌به ‌سرعت ‌و ‌با ‌طرح‌های ‌بزرگ ‌و ‌اهداف ‌مشخص ‌به ‌آسیای ‌مرکزی ‌بر ‌می‌گردد. ‌طرح ‌اتحادیه ‌اورآسیایی ‌نمی‌تواند ‌بدون ‌شرکت ‌فعال ‌کشورهای ‌منطقه ‌اجرا ‌شود. ضمن اینکه ‌قرقیزستان ‌آرزوی ‌عضویت ‌در ‌اتحادیه ‌گمرکی ‌را ‌اعلام ‌کرده ‌است. ‌ولی ‌منافع ‌روسیه ‌به ‌توسعه ‌اقتصادی ‌و ‌پیشبرد ‌همگرایی ‌ختم ‌نمی‌شود. ‌در ‌شرایط ‌اسلامی‌سازی ‌فزاینده ‌منطقه ‌و ‌خروج ‌قریب ‌الوقوع ‌نیروهای ‌ناتو ‌از ‌افغانستان، ‌مسائل ‌امنیت ‌و ‌پیشگیری ‌از ‌نفوذ ‌اسلام ‌رادیکال ‌در ‌مرزهای ‌جنوبی ‌روسیه ‌به ‌اولویت ‌سیاست ‌مسکو ‌تبدیل ‌می‌گردد.

در پایان این مطلب آمده است: آسیای میانه ‌برای ‌ایالات ‌متحده ‌به ‌همان ‌اندازه ‌مهم ‌است ‌و ‌واشنگتن ‌به ‌منظور ‌دستیابی ‌به ‌اهداف ‌خود ‌حاضر ‌است ‌خطر ‌کند. ‌خطر ‌اساسی ‌در ‌این ‌زمینه، برقراری روابط نزدیک  ‌با ‌رژیم ‌اسلام ‌کریم‌اف ‌است ‌که ‌آسیای ‌مرکزی ‌را ‌منطقه ‌منافع ‌خود ‌دانسته ‌و ‌وقوع جنگ را بعید نمی داند. ‌زمان ‌نشان ‌خواهد ‌داد ‌که ‌آیا ‌واشنگتن ‌می‌تواند ‌با ‌تاشکند ‌به ‌توافق ‌برسد ‌و ‌از بروز ‌مناقشه ‌در ‌منطقه جلوگیری ‌کند ‌و ‌اینکه ‌آیا ‌مسکو ‌می‌تواند ‌نقش ‌سازنده میانجی ‌حل ‌و ‌فصل ‌مسایل ‌ملت‌های ‌آسیای ‌مرکزی ‌را ‌ایفا ‌کند ‌یا ‌خیر.