ساراماگو یک نویسنده، رمان‌نویس، شاعر، روزنامه‌نگار و نمایشنامه‌نویس پرتغالی بود که جایزه نوبل ادبیات 1998 را دریافت کرد و برای آثار ادبی و دیدگاه‌های سیاسی اش در جهان شهرت داشت. او در طول سال‌ها فعالیت ادبی اش آثار بزرگی خلق کرد و به یکی از مهمترین صداهای ادبیات پرتغال برای همه دوران بدل شد.
بخشی از مهمترین آثار او شامل این کتاب‌ها هستند:
«کوری»: نمایشنامه‌ای درباره فلاکت و یاس حاصل از یک کوری فراگیر، که باید با انزوا و شرایط غیرانسانی بر آن فایق آمد.
«انجیل به روایت عیسی مسیح»: این اثر شاید مشهورترین و جنجالی ترین اثر ساراماگو باشد که با تمرکز بر زندگی مسیح و بازخوانی آن دوره روایت شده است. او در این کتاب چشم اندازی جدید از دین وی به عنوان دینی بیشتر انسانی و نه روحانی تجسم می‌کند.
«مقاله‌ای درباره روشن‌بینی»: این کتاب که به عنوان ادامه‌ای بر کوری مورد توجه قرار می‌گیرد، همان قهرمان‌های کتاب پیشین را زنده می‌کند. در این کتاب بر دید انسان در زمانی تمرکز می‌کند که تصمیم می‌گیرد تا برای آزادی خود کاری بکند و راهی غیرقابل تصور را انتخاب می‌کند که کاملا مخالف با نیازهای دولت است.
«سفر فیل»: این کتاب آمیزه‌ای از خیال و واقعیت است که به قرن نوزدهم باز می‌گردد و داستان فیلی را روایت می‌کند که باید در نتیجه هوی و هوس سلطنتی به اروپا منتقل شود. ساراماگو وقتی بیمار بود این کتاب را نوشت و گمان نمی کرد بتواند آن را به اتمام برساند و با این حال این کتاب سرشار از طنز و آرزوهای بشری است.
«غار»: این رمان در تلاش تحلیل جامعه مصرف‌گرا و با بیان داستان یک خانواده صنعتگر شکل می‌گیرد که از حرفه خانوادگی به عنوان نتیجه روند تولد اتوماتیک بیمناکند. آنها می‌فهمند که مدت زیادی برای جامعه مفید نیستند. این کتاب به بازآفرینی تولد و زوال در بخش‌های مساوی می‌پردازد.
حقایقی درباره ساراماگو:
ژوزه ساراماگو 18 ژوئن 2010 در 87 سالگی و به علت لوکمی درگذشت.
در سال 2002 برای اعتراض به سیاست‌های ضدبشری رژیم صهیونیستی و مقایسه اشغال اراضی توسط این رژیم با اردوگاه‌های کشتار آشویتس نازی‌ها، همه کتاب‌هایش را از کتابفروشی‌های اسراییل جمع‌آوری کرد.
پس از درگذشت او فروش کتاب‌هایش در اسپانیا به تنهایی 70 درصد افزایش یافت.
پیلار دل ریو بیوه ساراماگو، ریاست بنیاد ژوزه ساراماگو در پرتغال را برعهده دارد.
در 28 ژانویه 2011 مستندی از زندگی ژوزه و پیلار به کارگردانی میگوئل گونزالوس مندس که با همکاری اسپانیا و برزیل ساخته شد، اکران شد. این مستند تصویرگر یک سال آخر زندگی این دو بود.
بنیاد ژوزه ساراماگو در اکتبر 2011 اعلام کرد یک رمان منتشر نشده از او را با عنوان «نور آسمانی» منتشر می‌کند. این کتاب در دهه 50 قرن بیستم نوشته شده اما منتشر نشده بود و ساراماگو پس از نوشتن این رمان به مدت 20 سال به آفرینش در سکوت ادامه داد.