در بخش دوم نشست "بررسی اوضاع سوریه" که با حضور رئیس و کارشناسان بخشهای مختلف مرکز پژوهشی "بنیاد علم و سیاست آلمان" (SWP) در خبرگزاری مهر برگزار شد، این کارشناسان به تشریح تفاوت اعتراضات سوریه با دیگر کشورهای منطقه پرداختند.
چه فاکتورهایی موجب می شود اعتراضات در سوریه با آنچه که در دیگر کشورهای عربی رخ داد، متفاوت باشد؟
خانم دکتر "موریل اسبورگ" کارشناس مسائل سوریه بنیاد SWP:
تفاوت انقلاب مصر و سوریه در این است که در سوریه ارتش و دستگاه امنیتی حرف اول را می زند. در مصر ما تجمع اعتراضی در میدان التحریر را می بینیم که صدها هزار نفر را گردهم آورد و به جنبشی عمومی تبدیل شد. اما در سوریه می بینیم که اعتراضات در شهرهای حومه آغاز شده و مدتها به همین وضعیت باقی ماند، این مسئله موجب جدا شدن گروههای معترض از یکدیگر و تنوع خواسته ها و دیدگاههای آنان شد.
تفاوت انقلاب مصر و سوریه در این است که در سوریه ارتش و دستگاه امنیتی حرف اول را می زند. در مصر ما تجمع اعتراضی در میدان التحریر را می بینیم که صدها هزار نفر را گردهم آورد و به جنبشی عمومی تبدیل شد. اما در سوریه می بینیم که اعتراضات در شهرهای حومه آغاز شده و مدتها به همین وضعیت باقی ماند، این مسئله موجب جدا شدن گروههای معترض از یکدیگر و تنوع خواسته ها و دیدگاههای آنان شد.
تفاوت دوم پیش زمینه اجتماعی کسانی است که این اعتراضات را رهبری کردند. در مصر رهبران جنبش انقلابی افرادی از طبقات تحصیلکرده، ثروتمند و عمدتا جوان بودند اما در سوریه معترضان عمدتا از بین حاشیه نشینان و طبقات پایین تر اجتماعی هستند.
چرا نوع نگاه کشورهای غربی در مورد اعتراضات بحرین و سوریه متفاوت است؟
دکتر "گیدو اشتاینبرگ" کارشناس حوزه خلیج فارس و کشورهای عربی بنیاید SWP:
تفاوت های زیادی نیز بین وضعیت سوریه و بحرین وجود دارد. یکی از این تفاوت ها این است که نظام سوریه اقدام به بمباران شهرها می کند و طی این حملات شمار زیادی کشته می شوند. با این حال سرکوب اعتراضات در بحرین توسط نیروهای پلیس و بصورت محدودتر است.
| آمریکا به پایگاه نظامی خود در بحرین نیاز دارد و به همین دلیل از آن حمایت می کند. همچنین عربستان به آمریکا برای حمایت از حکومت بحرین فشار می آورد. |
| دکتر گیدو اشتاینبروک |
در خصوص استانداردهای دوگانه کشورها در ارتباط با بحرین باید گفت کشوری مانند آمریکا به پایگاه نظامی خود در این کشور نیاز دارد و به همین دلیل از نظام این کشور حمایت می کند. از سوی دیگر عربستان سعودی به آمریکا برای حمایت از حکومت بحرین فشار وارد می کند. برای سعودی ها بحرین به عنوان خط مقدم مقابله با ایران به شمار می رود. اگر آنها بحرین را از دست بدهند، به معنی پیروزی ایران و تقویت جبهه شیعیان می شود.
در مورد سوریه نیز ملاحظه های دیگری وجود دارد. این کشور از بسیاری از جهات برای قدرتهای منطقه ای و بین المللی مهم است. وضعیت ژئوپلیتیک سوریه یکی از دلایلی است که موجب اهمیت آن برای این قدرتها شده است. با توجه به این مسائل می توان علت تفاوت رویکرد ها در قبال بحرین و سوریه را تحلیل کرد.
دکتر پرتز رئیس SWP:
البته در مورد بحرین هم تلاشهایی از جانب کشورهای غربی برای پایان دادن به خشونت ها و یافتن راه حل مسالمت آمیز انجام گرفته است. از جمله دولت آلمان در حال رایزنی در این راستا و فراهم کردن زمینه مذاکره بین گروههای مخالف و دولت بحرین است.
با این حال جامعه جهانی باید در این زمینه تلاش بیشتری به خرج دهند و بویژه کشورهای حوزه خلیج فارس باید با افزایش تعامل خود، برای یافتن راهی مسالمت آمیز در راستای حل وضعیت بحرین همکاری کنند.
"یان روس" دبیر بین الملل هفته نامه "دی سایت" آلمان:
درسی که از خشونت ها در دو کشور می توان گرفت این است که چنین اقداماتی به نتیجه مناسبی منتهی نمی شود. مثلا با تمام حوادثی که در سوریه رخ داده نمی توان ادعا کرد که "بشار اسد" یک روزی از قدرت کنار می رود، به خصوص ماهها به طول انجامیدن اعتراض و درگیری در سوریه شاهدی بر این ادعااست که تغییر رژیم با پیش گرفتن چنین روندی، میسر نیست.
خانم دکتر "موریل اسبورگ":
نظامی گری در سوریه باعث شده که افراط گرایانی از خارج از سوریه نیز به جبهه درگیری های داخلی پیوسته و وضعیت را از آن چه هست دشوار تر کنند.
نظامی گری در سوریه باعث شده که افراط گرایانی از خارج از سوریه نیز به جبهه درگیری های داخلی پیوسته و وضعیت را از آن چه هست دشوار تر کنند.
چه عواملی مانع از مداخله نظامی ناتو در سوریه شده است؟
دکتر فولکر پرتز:
این که ناتو در سوریه همانند لیبی مداخله نمی کند این است که اولا هیچ مجوزی از سوی شورای امنیت سازمان ملل برای این کار وجود ندارد. دلیل آن هم مخالفت کشورهایی مانند روسیه و چین با تصویب چنین قطعنامه ای است.
| دلیل این که ناتو در سوریه همانند لیبی مداخله نمی کند این است که اولا هیچ مجوزی از سوی شورای امنیت سازمان ملل برای این کار وجود ندارد و دیگر این که موقعیت سوریه مانند لیبی نیست. |
| دکتر فولکر پرتز |
از سوی دیگر سوریه حامیان و همپیمانانی دارد که مانع از این کار می شوند. همچنین در لیبی ما شاهد شکاف در حاکمیت، آزادسازی بنغازی و استقلال عمل مخالفان بودیم که با حمایتهای غرب به تضعیف دولت قذافی و سقوط طرابلس انجامید. در حالی که وضعیت سوریه اینگونه نیست.
-------------------------------------------------------
مصاحبه: فریدون ناعمی، حسین امیری