به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، امروز 9 دی ماه در حوزه علمیه آیت الله مجتهدی، با تبریک یوم الله نهم دی و اشاره به اینکه نهم دی ماه روز بصیرت و میثاق امت با ولایت است، در مورد روحانیت و خطر سکولاریسم به ارائه سخن پرداخت.
وی گفت: سکولاریسم در سه معنا در دنیای امروز رواج دارد: 1- جدایی دین از نیازهای دنیوی که از آن به سکولاریسم الحادی تعبیر می شود. این گروه معتقدند دین هیچ نقشی برای رفع هیچ یک از نیازهای فردی، اجتماعی و دنیوی و اخروی ندارد. معنای دوم جدایی دین از نیازهای اجتماعی که از آن به سکولاریسم سیاسی اجتماعی تعبیر می شود که این معنا و مفهوم از سکولاریسم در دنیای غرب بیشتر رواج دارد.
وی با بیان اینکه معنای سوم سکولاریسم جدایی دین از معنویت است که از آن به سکولاریسم معنوی تعبیر می شود، اظهار داشت: معنویت های نوپدید که اکنون در جامعه ما رواج یافته نتیجه این معناست.
خسروپناه با طرح این سؤال که معنای حوزه و خطر سکولاریسم به چه معناست؟، یعنی کدام یک از اقسام سکولاریسم حوزه را تهدید می کند؟، بیان کرد: مطمئنا نوع اول سکولاریسم که در حوزه ها وجود ندارد، چون اجتماع نقیضین است. سکولاریسم معنوی هم تهدیدی برای جامعه است و برای حوزه تهدید محسوب نمی شود. همه حوزوی ها معتقدند که عرفان و اخلاق را باید از دین گرفت؛ اگر تهدیدی هست از سکولاریسم اجتماعی است.
این محقق و مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه سکولاریسم اجتماعی هم ساختهایی دارد که می تواند تهدیدی برای حوزه باشد، تصریح کرد: سکولاریسم اجتماعی دارای پنج ساحت است که با نقش روحانیت تنافی دارد. از آیه 44 سوره مائده می توان برای بیان وظایف حوزویان استفاده کرد.
رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با بیان اینکه نفی احکام اجتماعی اسلام در اثر شبهات جدید دنیای مدرن یکی از این ساحتهاست، گفت: هیچ روحانی احکام اجتماعی اسلام را نفی نمی کند، اما شبهات در دنیای مدرن ایجاد شده است که باعث شده برخی از افراد در حوزه ها پیدا شوند که احکام اجتماعی اسلام را فدای اینها کنند؛ مانند منشور حقوق بشر و یا کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان که برخی افراد تحت تأثیر اینها تفاوت ارث زن و مرد و یا احکام دیه را رد می کنند و نتوانستند از احکام اجتماعی اسلام دفاع کنند.
وی افزود: این افراد نمی گویند که اسلام احکام اجتماعی ندارد، بلکه می گویند: با توجه به شرایط روز این احکام دیگر کاربرد ندارد، پس این نگاه تهدیدی برای حوزه است.
این کارشناس فلسفه و کلام اسلامی بیان کرد: ساحت دوم سکولاریسم اجتماعی، تعطیلی احکام اولیه اجتماعی اسلام در اثر مصالح اجتماعی یا تزاحم احکام است. زمانی اتفاق می افتد که حکم اولی به دلایلی تحقق پذیر نیست و به سراغ حکم دومی می رویم اما باید تلاش کرد تا شرایط برای اجرای حکم اولی فراهم شود. اگر این کار اتفاق نیفتد بخشی از سکولاریسم اجتماعی است که تحقق پیدا می کند. مثلا قاضی در اسلام باید مجتهد باشد، وقتی چنین چیزی میسر نیست باید حکم ثانوی وجود داشته باشد و تعدادی کارشناس مجرب آموزش ببینند. اما باید برنامه ریزی صورت گیرد تا حکم اولیه اجرا شود اگر این برنامه ریزی وجود نداشته باشد یعنی سکولاریسم اجتماعی در حال گسترش است.
خسروپناه با بیان اینکه سومین ساحت سکولاریسم اجتماعی، نفی نظام سازی در حوزه مسائل اجتماعی اسلام است، گفت: احکام اسلامی در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... باید به نظام تبدیل شود. امام(ره) برای اینکه حکومت اسلامی را پایه گذاری کند اول نظام فقه سیاسی و اجتماعی و فقه حکومتی را بنا نهادند. اکنون برای اداره بخشهای مختلف جامعه نظام فقه فرهنگ، فقه هنر و ... نیازمند نظام فقهی هستیم. همان کاری که شهید صدر در «اقتصادنا» انجام داد.
وی با اشاره به اینکه ساحت چهارم سکولاریسم اجتماعی این است که برخی بگویند ما قبول داریم اسلام، احکام سیاسی و اجتماعی دارد اما ما با جمهوری اسلامی مخالفیم، گفت: این سکولاریزاسیون است. این افراد بهانه شان این است که این نظام نتوانسته همه احکام اسلام را پیاده کند. باید به این افراد گفت احکام اسلامی، اصلا اجرا نشود بهتر است یا اینکه 50 یا 60 درصد آنها اجرا شود؟!
دکتر خسروپناه با بیان اینکه بی تفاوتی حوزه ها نسبت به نظام جمهوری اسلامی هم ساحت پنجم سکولاریسم اجتماعی است، بیان کرد: عده ای نه جمهوری اسلامی را نفی می کنند و نه اثبات می کنند، بلکه نسبت به آن بی تفاوت هستند. این افراد ادای مقدس مأبی دارند و می گویند ما با سیاست کاری نداریم.
وی در ادامه سخنانش با بیان خدمات متقابل انقلاب و حوزه به یکدیگر گفت: حوزه در بعد از انقلاب اسلامی خصوصا در 20 سال اخیر به اندازه 200 سال رشد کرده است که این ناشی از برکت انقلاب اسلامی و نفس قدسی امام(ره) و هم تدبیر قدسی مقام معظم رهبری است. مقام معظم رهبری با تدبیر، علم، حلم حوزه را جهت دادند، بدون اینکه بخواهند دستور دهند در عرصه های مختلف جهت دهی کردند.
این کارشناس با بیان اینکه نظام به حوزه علمیه نشاط، هویت، جسارت و قدرت داده است، بیان کرد: تدریس فلسفه در حوزه با مشکلاتی همراه بود اما اکنون در قم مجمع عالی حکمت اسلامی داریم. برخی از روحانیون به زبانهای مختلف مسلط هستند و هویت طلبگی دارند.
وی با بیان اینکه علم، تقوا و بصیرت لازمه فعالیت است، گفت: برخی علم و تقوا دارند اما بصیرت ندارند. حادثه نهم دی حادثه درس آموزی است، مردم مؤمن متدین و آگاه به شرایط زمان از حکومت، نظام و ولایت حمایت کردند؛ هم کمر فتنه گران را شکستند و هم چشم فتنه را کور کردند. بنابراین مسئولیت حوزویان سنگین است و طلاب باید تفقه در دین داشته باشند و با بصیرت عمل کنند.