برگزاري نمايشگاه يكي از راههاي معرفي آثار و جلب و جذب مخاطب است به همين منظور سالهاست كه دو نمايشگاه تخصصي مطبوعات و كتاب در تهران برگزار مي شود .
هجدهمين نمايشگاه بين المللي كتاب و دوازدهمين نمايشگاه سراسري مطبوعات ، چهارشنبه 14 ارديبهشت ماه در محل دائمي نمايشگاه هاي بين المللي تهران افتتاح شد .
اين دو نمايشگاه كه هر يك بيش از يك دهه سابقه دارند ، بستر مناسبي براي عرضه آثار خلق شده توسط ناشران عرصه هاي مختلف ، ارتباط مستقيم با مخاطب و جذب هر چه بهتر و بيشتر آنهاست .
در ميان آثار مكتوبي كه در دو نمايشگاه فوق عرضه مي شود ، حوزه دين و اسلام نيزجايگاه ويژه اي دارد ، اين امر بويژه در ميان كتابها بيشتربه چشم مي خورد، بطوريكه كتابهاي ديني و مذهبي بسياري طي نمايشگاه عرضه مي شوند .
در حوزه نشر كتاب آمار نشان مي دهد كه به لحاظ كمي رشد چشمگيري ايجاد شده و ناشران در راستاي چاپ كتب ديني فعاليت بسياري دارند .
احمد مسجد جامعي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در نخستين جشنواره كتاب دين كه 16 بهمن ماه سال 83 ، از سوي سازمان تبليغات اسلامي در تهران برگزار شد ، با ارائه آماري بر اين رشد تأكيد كرد .
وي گفت : در سال 56 ، كمتر از 1500 عنوان كتاب منتشر شد كه اين تعداد در سال 82 به نزديك 40 هزار عنوان رسيد ، يعني در مدت 25 سال ، رشد كتاب كشور 27 برابر شده است .
مسجد جامعي در مورد رشد كتاب هاي ديني گفت : بر اساس آمار خانه كتاب ايران ، در سال 70 تعداد عناوين رده دين 1036 عنوان بوده و در سال 82 اين رقم به بيش از 7 هزار و 50 عنوان رسيده است .
وي در همين ارتباط ، 14 ارديبهشت ماه امسال در مراسم آغاز به كار هجدهمين نمايشگاه بين المللي كتاب تهران گفت : از سال 76 تا پايان سال 83 بيش از 230 هزار عنوان كتاب در حوزه‌هاي مختلف به چاپ رسيده كه بيشترين آنها كتابهاي ديني هستند .
وي همچنين به انتشار 1500 كتاب پيرامون زندگي پيامبر اسلام (ص) اشاره و تأكيد كرده است : تعداد بسياري از كتابهاي چاپ شده از سال 76 تاكنون در حوزه دين و مذهب بوده است .
در نمايشگاه بين المللي كتاب امسال كه هجدهمين نمايشگاه است ، در بخش ناشران داخلي 1818 ناشر به صورت مستقل و نمايندگي ، 96 هزارعنوان كتاب در موضوعات مختلف از جمله دين و فلسفه را عرضه مي كنند .
نمايش 2500 عنوان كتاب درباره شخصيت و سيره حضرت زهرا(س) از ويژگي هاي نمايشگاه امسال است .
در حوزه نشريات و مطبوعات نيز طي سالهاي اخير توجه به مطالب ديني و مذهبي افزايش داشته است ، اين تحولات همراه با تحولات اجتماعي و فرهنگي و در راستاي پاسخگويي به نيازهاي جامعه بوده است .
بنا براعلام وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در دومين جشنواره مطبوعات اسلامي كه 19 بهمن ماه سال گذشته در تهران برگزار شد ، تعداد نشرياتي كه پس از انقلاب اسلامي ، مقالات اسلامي منتشر مي كنند 24 برابر و تعداد مقالات اسلامي نيز 54 برابر شده است .
وي همچنين گفته است : در سال 1356 ، تنها 7 نشريه مقالات اسلامي منتشر كردند كه تعداد كل آنها 116 عنوان بوده است . در سال 68 و همزمان با پايان جنگ تحميلي اين تعداد به 23 نشريه و 531 مقاله رسيد ، سال 76 نيز 102 نشريه ، 2772 مقاله را منتشر كردند و سال 82 نيز 168 نشريه 6224 عنوان مقاله را منتشر كردند .
در نمايشگاه مطبوعات امسال 1234 نشريه ، 64 روزنامه سراسري ، 700 نشريه محلي، 14 انجمن صنفي و 13 خبرگزاري حضور دارند .
اما نكته قابل توجه پس از بررسي آمار رشد كمي كتب و نشريات ديني و مذهبي ، استقبال عمومي و جذب مخاطب است . بررسي هاي اجمالي و حضور در دو نمايشگاه كتاب و مطبوعات و دريافت گزارشي از كتابفروشي ها ، نشان مي دهد كه متأسفانه اقبال عمومي نسبت به آثار اين حوزه در حد شايسته نيست .
اينكه چرا علي رغم فعاليت بسيار ناشران و فعالان عرصه نشر ، توجه چنداني به آثار خلق شده در اين حوزه ها نمي شود ، سؤالي است كه مي بايست مورد توجه قرار گرفته و براي رفع چالشها ، اقدام شود .
يكي از ضعف هايي كه همواره از سوي اقشار مختلف مردم مطرح مي شود ، جذاب نبودن و در واقع خشك بودن مقالات و آثار ديني و مذهبي است ، به گونه اي كه اغلب علاقمندان رغبتي به خواندن نشان نمي دهند . در واقع عدم توجه خالقان آثار به نيازها و خواستهاي مخاطبان امروز، شرايطي را بوجود مي آورد كه علي رغم رشد كمي و حتي در بسياري موارد رشد كيفي ، مخاطبي جذب نشود .
اين توجه كمرنگ مخاطب به آثار ديني و مذهبي به گونه اي است كه در طول برگزاري نمايشگاه كتاب و به ويژه مطبوعات ، بخشي كه به آثار ديني اختصاص دارد از خلوت ترين قسمت ها بوده و كمتر كسي به قصد ديدار و آشنايي با آثار مذهبي به بخش اختصاص يافته به اين آثار مراجعه مي كند .
بنظر مي رسد مؤلفان و همچنين فعالان عرصه نشريات و روزنامه ها مي بايست با دقت نظر بيشتر ، مخاطب شناسي ، نيازسنجي و درك شرايط روز جامعه ، نسبت به انتشار آثار ديني و مذهبي اقدام كنند . در چنين شرايطي مي توان انتظار داشت كه از آثار ديني استقبال مناسبي شده و در مقابل بهره گيري مطلوب نيز ممكن خواهد شد .
در شرايط فعلي ، با وجود تمام رشد گسترشي كه در حوزه دين و مذهب ايجاد شده ، نبود مخاطب نمي تواند تأثير چنداني در ارتقاء معنويت جامعه داشته باشد ، بنابراين مسئوليت تلاشگران اين حوزه تنها خلق آثار متنوع ، متعدد و كيفي نيست ، بلكه مي بايست در راستاي جلب و جذب مناسب مخاطب نيز فعاليت ها ، مطالعات و اقدامات مناسب صورت گيرد .