اميرعبدالله روز گذشته پس از ديداروگفتگو با سران مصر، سوريه و اردن به رياض بازگشت، كه درمذاكرات وي با حسني مبارك، بشار اسد و عبدالله دوم، روند صلح در خاورميانه، تحولات منطقه اي، اوضاع لبنان پس از عقب نشيني سوريه و راه هاي تقويت همكاري امنيتي منطقه اي درامر مبارزه با تروريسم مورد بحث وتبادل نظر قرار گرفت .
اميرعبدالله صبح روز گذشته در قاهره دومين دور مذاكرات خود را در شرم الشيخ با حسني مبارك رئيس جمهور مصر انجام داد كه درآن به تحولات منطقه اي مانند فلسطين،عراق واوضاع لبنان اشاره شد، طرفين درموردتشكيل كميته امنيتي شامل كارشناسان دو طرف با هدف مبادله اطلاعات و پرونده هاي امنيتي افراد تحت پيگرد درمسائل كيفري ميان مصر و عربستان به توافق دست يافتند.
وليعهد عربستان پس از انجام مذاكرات مشروح با بشار اسد براي ديداري كوتاه از اردن به امان رفت و در كاخ بسمان با عبدالله دوم شاه اردن ديداركرد و وي را درجريان نتايج مثبت مذاكرات اخيرش با جرج بوش رئيس جمهور آمريكا و ژاك شيراك رئيس جمهور فرانسه قرار داد.
وليعهد عربستان اوايل ارديبهشت جاري به كشورهاي مغرب، فرانسه و آمريكا سفركرد كه ديدارومذاكرات وي ب بوش رئيس جمهور آمريكا درمزرعه كراوفورد بدليل سرد شدن روابط ميان دو كشور پس از حوادث 11 سپتامبر ازاهميت خاصي برخوردار بود و اميرعبدالله توانست با انجام اين سفرگرماي دوباره اي به روابط تيره گذشته ببخشد تا بتواند ازروابط حسنه با آمريكا در راه نقش آفريني كشورش در تحولات منطقه اي بويژه روند صلح خاورميانه استفاده كند .
وليعهد عربستان در آمريكا ضمن تاكيد بر طرح صلح عربي ابرازخوش بيني كرده بود كه مرحله آينده شاهد دستيابي به حل مساله فلسطين باشد.طرح پيشنهادي اميرعبدالله در نشست سران عرب در بيروت در سال 2002 مورد موافقت همه كشورهاي عربي قرارگرفت تا عربستان به عنوان بازيگر مهم جهان عرب مطرح شود.براساس طرح اميرعبدالله تمام كشورهاي عربي در صورت عقب نشيني كامل رژيم صهيونيستي ازتمام مناطق اشغالي فلسطين وكشورهاي عربي (لبنان و سوريه ) كه در سال 1967 ميلادي اشغال كرد، با اين رژيم معاهده صلح فراگير امضا خواهند كرد.
سران عرب در نشست اخير خود در الجزاير بار ديگر اين طرح را مورد تاكيد قرار دادند و بر آمادگي خود براي صلح با رژيم صهيونيستي بر اساس اين طرح تاكيد كردند اما رژيم صهيونيستي اين طرح را رد كرد.دبير كل اتحاديه عرب هم با مهم خواندن سفر اخير اميرعبدالله به آمريكا بار ديگر تاكيد كرد كه مبناي صلح كشورهاي عربي با اسرائيل طرح امير عبدالله است.
به هر تقدير اميرعبدالله پس از بازگشت از سفر مهم به آمريكا كه قطعا دستاوردهاي مثبتي براي رياض و كشورهاي عربي به دنبال خواهد داشت، به مصر، سوريه واردن سفركرد.
مصر و اردن به دليل روابط عادي با رژيم صهيونيستي مي توانند در اجراي طرح صلح پيشنهادي اميرعبدالله كه به طرح صلح عربي معروف شد، كمك كنند.
سفر اميرعبدالله به دمشق هم از اين حيث مهم است كه سوريه از يك سو تحت فشارهاي شديد آمريكا كه آن را به حمايت از تروريسم و دخالت در امور عراق و لبنان متهم كرده است ، قراردارد و از سوي ديگر تلاش واشنگتن براي انزواي منطقه اي و بين المللي اين كشور را در وضعيت دشوار و پيچيده اي قرار داده است.
سفر وليعهد عربستان به دمشق در حقيقت پاسخي به سفر چند ماه پيش بشار اسد رئيس جمهور سوريه به رياض است كه پس از ترور رفيق حريري نخست وزيرسابق لبنان صورت گرفته بود واسد در آن زمان و در اوج فشارهاي آمريكا وغرب براي خروج نيروهاي نظامي كشورش از لبنان به اميرعبدالله تعهد داده بود عقب نشيني كامل سوريه از لبنان انجام خواهد شد كه در عمل نيز چنين شد.
تنش روز افزون در روابط آمريكا و سوريه كه بويژه پس از ترور رفيق حريري نخست وزير سابق لبنان و متهم شدن دمشق به دست داشتن دراين مساله از سوي برخي مقامات آمريكايي تشديد شد و حتي به فراخواني مارگريت اسكوبي سفير آمريكا از دمشق منجر شد اگر چه كاندوليزا رايس وزير امور خارجه آمريكا هرگونه ارتباط ميان اين مساله با ترور حريري را تكذيب كرده بود و علت تيرگي روابط را به تحولات عراق نسبت داده بود، اما به هر حال تيرگي روز افزون روابط دمشق و واشنگتن براي رياض به عنوان تاثيرگذارترين عنصر جهان عرب درتحولات منطقه اي و دروني اعراب از حساسيت فراواني برخوردار است .
لذا با توجه به سفر موفقيت آميز اخير اميرعبدالله به آمريكا كه گرماي دوباره را به روابط سرد رياض واشنگتن برگرداند، اين امر مي تواند حتي در بهبود روابط دمشق واشنگتن نيز تاثير گذار باشد، بنابراين ميانجيگري رياض ميان دمشق و واشنگتن همانگونه كه وزير اطلاع رساني سوريه گفته بود" اعراب هنگامي كه دور هم جمع مي شوند مسائل مهم خود و روابط عربي را بررسي مي كنند" بعيد به نظر نمي رسد.
با توجه به اتمام عقب نشيني سوريه ازخاك لبنان كه براساس توافنقامه طائف كه ميزباني آن را عربستان برعهده داشت، سفر اميرعبدالله به نوعي اعلام حمايت مجدد رياض از اين توافقنامه مي باشد لذا هماهنگي عربستان و سوريه مهم است و جريانهاي بين المللي به اهميت اين مساله در حل بحران لبنان و دور كردن هرگونه شبح جنگ داخلي از آن اشاره كرده اند .
البته تحولات سياسي اخير در مصرو نمايان شدن پديده نافرماني مدني كه خواهان تغييرات دمكراتيك واقعي و نقش آفريني مردم درتعيين سرنوشت خودهستند كه البته چندان با فشارهاي آمريكا براي انجام اصلاحات بي ارتباط نيست ، دورنماي مبهمي را براي آينده سياسي اين كشور رقم زده است .
وليعهد عربستان روز گذشته در دمشق در پشت درهاي بسته مذاكرات مهمي را با بشار اسد انجام داد و وي را در جريان نتايج سفراخيرش به آمريكا و فرانسه و ديداربا بوش و شيراك قرار داد.بررسي اوضاع نابسامان جهان عرب از جمله تحولات فلسطين وعراق و لبنان و چشم اندازهاي همكاري عربستان وسوريه در تمام سطوح از محورهاي مذاكرات اسد واميرعبدالله بود.
ديدار اميرعبدالله از سوريه مي تواند تاكيدي بر وجود هماهنگي ميان رياض ودمشق درتحولات منطقه اي و نشان دهنده نقش دو كشور در سياست منطقه اي و بين المللي باشد . اين سفر با توجه به ديدارهاي مهم وي با بوش، شيراك و مبارك مي تواند دستاوردهاي مهمي براي دمشق به همراه داشته باشد، مساله اي كه محافل سياسي و رسانه هاي سوريه نيز بر آن تاكيد كرده اند.
عربستان كه يك كشور فوق العاده مهم و تاثير گذاري درمنطقه و جهان اسلام به دليل موقعيت خاص مذهبي و اقتصادي آن مي باشد، درجهان عرب نيز نقش حساس و تعيين كننده اي دارد حمايت قاطع جهان عرب از طرح صلح اميرعبدالله وليعهد اين كشور براي صلح با اسرائيل شاهدي بر اين مدعا است.
سفر اميرعبدالله به دمشق در شرايطي صورت گرفت كه جرج بوش رئيس جمهور آمريكا در نامه اي به كنگره اتهامات خود را بر ضد سوريه مبني بر حمايت از تروريسم و داشتن سلاح هاي كشتار جمعي و برهم زدن تلاشهاي آمريكا براي ثبات در عراق تكرار كرده است .
درمجموع بايد گفت سفروليعهد عربستان كه در شرايط فوق العاده پيچيده منطقه صورت گرفت ، نشان دهنده اهتمام جدي عربستان براي حل مسائل منطقه اي است و رياض اصرار دارد تا وحدت و انسجام جهان عرب را حفظ كند و نقش راهبردي و تعيين كننده خود را همچنان حفظ كند .