به گزارش خبرنگار مهر، 17 اندیشمند و استاد ایرانی همزمان با دومین سالگرد پیروزی انقلاب مردم مصر در نامهی مهمی به رئیس جمهور مصر با اشاره به تجربه گرانقدر انقلاب اسلامی ایران در مرحله نظام سازی مبتنی بر اصول شریعت اسلام و همچنین بركات، دستاوردها و پیشرفتهای خیره كننده در سایه حكومت دینی و مشاركت عظیم مردمی، به یادآوری مواردی از پیشرفتهای ایران اسلامی در حوزههای مختلف با استناد به آمارهای مراكز معتبر جهانی پرداختند و تأكید كردند: توصیه میکنیم مبنا و الگوی قطعی و عملی مدیریت مصر را بر پایه اسلام عزیز قرار دهید و در این مسیر، اندیشمندان مسلمان ایرانی آمادگی دارند تجربه و توان علمی خود را به دولت و ملت مصر انتقال دهند.
دکتر صادق آئینه وند، چهره ماندگار رشته تاریخ و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس و یکی از امضاء کنندگان این نامه در گفتگویی به سؤالات با خبرنگار مهر پاسخ داد که اکنون از نظر شما می گذرد.
*چه ضرورتی شما و دیگر اساتید و کارشناسان این نامه را برای نگارش و ارسال چنین نامه ای ترغیب کرد؟
این امر به چند دلیل بر می گردد؛ یکی اینکه در حقیقت کشور مصر، رأس جهان عرب و از کشورهای بزرگ جهان است. اگر مصر متحول شود و جهت دینی و معنوی بگیرد مورد توجه و الگوی کشورهای دیگر اعم از مسلمان و غیر مسلمان واقع می شود.
دیگر اینکه اخوان المسلمین هفتاد سال سابقه دینی دارند و مجرب شدند. تلاش کردند و با حاکمان مستبد زیادی درگیر بودند و هزینه زیادی دادند. اکنون در شرایط پختگی قرار دارند اگر به توفیقاتی برسند مطمئنا چنین حرکاتی می تواند برای مسلمین مورد توجه باشد. اگر اخوان المسلین شکست یا ضربه ای بخورد، یعنی ضربه صد ساله ای کشورهای اسلامی می خوردند. اکنون مخالفان زیادی بر علیه آنها در داخل کشور به پا خاستند و نمی خواهند حرکتهای آنها توفیق آمیز باشد. ما فکر می کردیم در این شرایط لازم است تجربه انقلاب اسلامی را به اینها منتقل کنیم تا نتیجه دستاوردهای ما را بدون تحمل هزینه های زیاد استفاده کنند.
*به نظر شما بیشتر در کدام قسمتها می توانند از تجربه های ما استفاده کنند؟
انقلاب هزینه های زیادی را به همراه دارد برای اینکه مدعیان زیادند. هم ما انقلاب کردیم و هم مصر انقلاب کرده است. بنابراین مصریها با استفاده از تجربه های ما می توانند هزینه های کمتری را پرداخت کنند. ثانیا تلاش کنند با تدبیر و پخته به جلو بروند و نترسند. امر واقع را ببینند تا مشکلاتی برایشان پیش نیاید، چون انقلاب دگرگونی است و دگرگونی هم هزینه دارد، گروه های مخالفی ازجمله ارتش هستند که نفوذ زیادی دارد. غرب و شرق و هر کشور دیگر از منافع خودشان نگاه می کنند. بنابراین این برای ما مهم بود که این اطمینان را به آنها بدهیم تا می توانیم تجربه نظری خود را به آنها منتقل کنیم تا مشکلی برای شما پیش نیاید.
*پیش بینی شما از پاسخ رئیس جمهور مصر چه خواهد بود؟
جواب هر چه باشد مهم نیست، مهم این است که وظیفه خود را انجام دادیم. البته فکر می کنم جواب ایشان مثبت باشد، چون دلیلی ندارد که جواب مخالفت بدهند. نگاه ما که قبیله ای و قومی و با منفعت خاصی نبوده است فقط خواستیم ابلاغ رسالت الهی و امر به معروف کنیم، امر به معروف به این معنا که آدم بتواند هر کار خیری را به دیگران منتقل کند یا اشتباهات دیگران را بازگو کند که می تواند بهترین کار باشد که غالبا انجام نمی شود.
*در این نامه به تمدن سازی نوین اسلامی توسط ایران اشاره شد، پیش نیازهای اصلی این تمدن چیست؟
شرایط انتقال به تمدن نوین اسلامی برای ما فراهم است فقط باید تلاش بیشتری کنیم و افراد پخته تر و دانشمندتر خود را نشان دهند، خصوصا اکنون که متخصصان و دانشمندان برای طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هم دارند تلاش می کنند. به نظرم تمدن اسلامی طراحی و عملیاتی شده است، چون عملا جرقه ها و زمینه های آن هم زده شده است. اگر کمک کنیم داریم وارد دروازه تمدن اسلامی می شویم.
*برای تمدن سازی با چه چالشهایی روبرو هستیم؟
طبیعی است که چالشهایی در این زمینه وجود دارد: هم چالشهای درونی وجود دارد که بعضی از مسئولان به این نتجه نرسیدند و نگاه عمیق را نسبت به آینده تمدن اسلامی ندارند. یک سری هم چالشهای بیرونی است که ما را با چالش مواجه می کنند و نمی گذارند قدم برداریم. مشکل ما این است که غربی ها مانع تراشی می کنند و بنابراین ما نیازمند حرکتهای جهادی هستیم. حرکتهای جهادی این دریچه را برای ما باز می کند، اما دیگر شرایط جهادی وجود دارد اکنون شرایط علمی است که باید چالشها را از طریق قدرت علمی و توانایی مدیریتی خود حل کنیم. این حرکتهای جهادی چهره و وجهی از جهان اسلام را نشان می دهد اما ما می خواستیم چهره تمدن سازی که بحث روز است را نشان دهیم و به مصر بگوئیم ما می خواهیم به شما کمک کنیم.
*به نظر شما جامعه مصر اجازه رویکرد دینی به مباحث سیاست، فرهنگ و اقتصاد و مشخصا اسلام سیاسی و عدم جدایی دین از سیاست را می دهد؟
بله! جامعه مصر گرایش شیعی دارد، دانشگاه الازهر ساخته شیعیان یا فاطمیان است. بنابراین مردم مصر استقبال خوبی خواهند کرد، چون علقه تمدنی و حافظه تاریخی مصری ها هنوز فراموش نشده است و به ایران خیلی علاقه دارند. ما سعی و فکر می کنیم که دوباره می توانیم به مصری ها کمک کنیم تا بتوانند در امور خودشان استقلال پیدا کنند و ما و مصر به تمدنی برسیم.
فکر می کنم استقبالشان با توجه به سابقه دیرینه تاریخی بسیار زیاد خواهد بود.
ما از نگاه اسلامی داریم نگاه می کنیم نگاه شیعی نداریم، بنابراین آنها می دانند که شیعه چقدر در تاریخ تمدن ساز بوده و خدمت کرده است. تمدنهای حمدانی، تمدن فاطمی و تمدن آل بویه تمدن های شیعی در طول تاریخ هستند.
*آینده روابط ایران و مصر اگر مستحکم باشد، چه تبعات جهانی خواهد داشت؟
به نفع منطقه و هر دو کشور و جهان اسلام است. اگر متشنج، راکد و یا فعال باشد که مسلما دستهایی در این جهت وجود دارد، هم جهان اسلام و هم ایران و هم مصر زیان می بینند.