به گزارش خبرگزاری مهر، امام جعفر صادق(ع)، شخصيتی محوری در ميان ائمه دوازده گانه است که به عنوان تدوينگر تعاليم اماميه و بنيانگذار مذهب جعفری شناخته می‌شود. آن حضرت در حوزه‌های مختلف معارف دينی، مشتمل بر عقايد، اخلاق و فقه دارای آموزه‌ای سامان يافته و گسترده بود و از همين جهت، بخش عمده‌ای از مواضع شيعيان در مواجهه با مذاهب و وجوه تمايز آنان نسبت به فرق گوناگون، بر بنياد آموزه‌های آن حضرت شکل گرفته است.
کتاب حاضر با هدف آشنايي با شخصيت، مباني و روش انديشه آن امام همام، در قالب 21 فصل (مقاله) به نگارش در آمده است: فصل اول با تکيه بر رويکرد تاريخي در روش نظريه‌پردازي داده بنياد به کاوش در متون تاريخي و حديثي مرتبط با امام جعفر صادق(ع) مي‌پردازد و مدلي براي درک مباني فکري و شيوه‌هاي عملي آموزش و پژوهش در سيره علمي آن حضرت پيشنهاد مي‌کند.
فصل دوم در مورد محوری‌ترین مسائل کلامی از جمله توحید، قدر، ایمان، حجت و مسأله غلو به بحث و بررسي پرداخته است. فصل سوم ابتدا با تعریف مفاهیم بنیادی همچون علم، رای، فقه و تفقه از نگاه حضرت و ذکر مبانی لازم برای توضیح فقه جعفری از جمله «محورت تشیع یا تکلیف» و «منابع احکام» مقدمات اساسی بحث در رابطه با تلاش حضرت برای تدوین فقه بیان شده است. سپس موضع آن حضرت درباره روش‌ها و ادله رایج در میان دیگر فقیهان عصر مورد ارزیابی قرار گرفته و در پايان نیز زمینه‌های دوام مذهب جعفری مورد بحث قرار گرفته است.
فصل چهارم درباره وحي، عقل، حواس، فطرت، تاريخ، کشف و شهود بحث و بررسي شده است. فصل پنجم در مورد معرفت‌شناسي در مكتب امام صادق(ع)، نقش عقل در شناخت؛ مسئله علم نافع، آفات شناخت، پيش‌فرض‌هاي متافيزيكي علم و حاكميت اصل عليت بحث شده است. در فصل ششم که در مورد عقل و كاركردهاي آن از منظر امام صادق(ع) مي‌باشد. پيرامون معناشناسي عقل، كاركردهاي عقل از منظر امام، معيار شناخت خداوند، عقل و درك حسن و قبح، پرستش خداوند و اكتساب بهشت، عقلانيت و رستگاري و ... بحث شده است.
فصل هفتم که در مورد کارکرد معرفت وحياني امام صادق(ع) در حوزه علوم اسلامي مي‌باشد، در مورد کارکردگرايي، معرفت ديني وحي، ويژگي‌هاي معارف وحياني الهي، آسيب‌ناپذيري معارف وحياني در فقه و تفسير و کارکرد معارف وحياني امام(ره) در حوزه‌هاي مختلف ديني بحث و بررسي شده است. فصل هشتم ضمن بازکاوي نقش‌هاي متعدد سنت و حديث نسبت به قرآن، با استناد به منابع معتبر تفسيري و حديثي، گونه‌هاي مختلف تفسير را از نگاه امام صادق(ع) و در روايات تفسيري به جاي مانده از حضرتش، فراديد اهل نظر قرار داده شده است.
در فصل نهم کوشيده شده است تا معناي روايت «انّما علينا ان نلقي اليکم الأصول و عليکم ان تفرّعوا» براساس ديدگاه فقيهان روشن گردد و سپس به مهمترين واژه به‌کار رفته در روايت که اصول است پرداخته و معناي اصل روشن گردد و سپس با تکيه بر اصول و قواعد کلي به برخي ابتکارات امام صادق(ع) در دو زمينه قواعد فقه و قوانين اصول پرداخته و با بررسي نمونه‌هايي کوشش ايشان در اين راستا تبيين گردد.
فصل دهم پيرامون رهیافتی مقدماتی به درک کنش عقلی و وجودی «تأویل» در تفسیر منسوب به امام جعفر صادق(ع) اختصاص دارد. فصل يازدهم سعي دارد برخي از وجوه تمايز مناظرات آن حضرت را مشخص ساخته و الگوي مناسبي جهت بحث و گفتگو با صاحبان رأي و انديشه در عرصه تبليغ و ترويج دين ارائه نمايد. فصل دوازدهم که در مورد نظريه دلالت و معنا در آموزه امام صادق(ع) مي‌باشد در مورد توليد معنا در فرآيند تعامل، رابطه دوسويه در سطح گفته، سطوح زبرين و زيرين معنا و گزينش تعبير و پايش دلالت بحث و بررسي شده است.
فصل سيزدهم به ديدگاه‌هاي اقتصادي امام جعفر صادق(ع) اختصاص دارد. فصل چهاردهم سعي دارد تا به اين پرسش اساسي يعني، سياست از حيث نظري، معرفتي، روشي و کاربردي چه جايگاهي در گفتمان اسلامي دارد؟ پاسخ دهد. براي نيل به اين منظور سعي شده است تا چارچوب شکل نظري جامعي را که به تحليل سياست در چهار سطح اساسي هستي‌شناسي، معرفت‌شناسي، غايت‌شناسي و روش‌شناسي مي‌پردازد، طراحي و به مخاطبان ارائه گردد.
فصل پانزدهم با مفروض قلمداد کردن تعقل‌محوري در مکتب حقوقي، قصد دارد تا فرضيه اشتراک رويکرد علمي در ارتباط با حقوق بنيادين انساني را بررسي کند. فصل شانزدهم به بررسي روش‌شناسي مطالعات حوزه اخلاق در مکتب امام صادق(ع) پرداخته شده است. فصل هفدهم با عنوان نقش تعينات اجتماعي در فقه مكتب امام صادق(ع) در مورد تعينات اجتماعي، منشور فقه اجتماعي، شرايط صدور متن، شرايط فهم متن، تعينات اجتماعي ـ فرهنگي صدور روايات، عمق تعين، درجه تعين، سطح تعين، عامل مسلط در تعين، آماج (موضوع) تعين، مباني و اصول فقه اجتماعي و روش شايسته فقه اجتماعي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است.
فصل هجدهم به روش‌شناسي مطالعات حوزه فلسفه براساس آموزه‌هاي مکتب امام صادق(ع) اختصاص دارد و به دنبال پاسخ دادن به اين سؤال مهم است که آيا امکان تدوين منطق فکر و انديشه به معناي فلسفي و علمي کلمه براساس آموزه‌ها و سيره عملي امام صادق(ع) وجود دارد؟ در فصل نوزدهم ضمن بررسي مقايسه‌اي مطالعه انسان از ديدگاه روان‌شناسان و مکتب علمي امام صادق(ع) و تبيين ابعاد شخصيت انسان (جسمي و روحي ـ فردي و اجتماعي)، بر روي اين مطلب تأکيد نموده است، که در مطالعات روانشناسي لازم است به نقش عوامل فوق مادي، فطرت، نيت خالص و انگيزه‌هاي الهي در سعادت و خوشبختي دنيوي و اخروي انسان و پيروي از تمايلات و خواهش‌هاي نفساني در به انحراف کشيدن و سقوط انسان توجه نمود. در فصل پيرامون تعامل حديث با دانش‌هاي بشري از ديدگاه امام صادق(ع) بحث و بررسي شده است. فصل بيست و يکم نيز به ارزیابی آثار منتسب به امام صادق(ع) در میراث اسلامی اختصاص دارد.
«مبانی و روش اندیشه امام صادق (ع)» تألیف احمد پاکتچي به همت انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) در سال جاری به بهای 180000 ريال منتشر شد.